Réttur - 01.01.1952, Side 83

R É T T U R
83
Þýzkalands haustið 1948. Vegna þess að búið var að eyðileggja
viðskiptin við Sovétríkin vegna Marshallsamningsins stóð ríkis-
stjórnin í hreinu öngþveiti með að selja stóran hluta af freðfisk-
framleiðslunni. Þetta þurfti að hilma yfir og því var það ráð tekið
að dylja þessa staðreynd undir því yfirskyni að hér væri um sölu
að ræða, sem væri árangur af starfi efnahagssamvinnustofnunar-
innar. En eins og sézt á því, sem sagt er hér að framan þá var
Islendingum úthlutað þessu sem óafturkræfu Marshallfé, með
öllum þeim skilyrðum sem Marshallgjöfum fylgdu.
En til þess að forða ríkisstjórninni frá þeim örlögum að standa
uppi með stóran hluta freðfisksframleiðslunnar alveg óseljanlegan
og láta grotna niður í geymslunum, og þjóðina þannig sjá greini-
lega afleiðingar þess að viðskiptin við Sovétríkin voru úr sög-
unni, þá var þetta ráð tekið. Að fá leyfi til að gefa hann í staðinn
fyrir gjöfina. Þar með var raunverulega farinn undan ráðstöfunar-
rétti ríkisvaldsins þessi hluti framlagsins, 57 millj. kr. af þeim
432, sem okkur hafa fram að þessu verið reiknaðar sem gjafir,
því auðvitað varð að. greiða andvirðið til fiskframleiðendanna.
Það má líka segja þetta á þann hátt, að ríkisstjórnin fékk leyfi til
að kaupa innlenda framleiðslu fyrir Marshallféð og gefa hana síðan
út úr landinu. Hins vegar hefur greiðst úr markaðsmálunum síðan
einkum á síðasta ári, sem er að þakka bæði auknum möguleikum
í Suðaustur-Evrópu, þar sem okkar beztu markaðir eru nú, og
stríðsundirbúningi þjóðanna í Vestur-Evrópu, sem sífellt leggja
meiri og meiri áherzlu á hergagnaiðnaðinn er kemur niður á ann-
arri framleiðslu.
En 375 millj. höfum við þó sannanlega fengið að gjöf til
fullrar ráðstöfunar segja menn þá og er það rétt á sína vísu,
auk þeirra 70 millj., sem við fengum að láni. Það hefði því
sannanlega mátt ætla að atvinnulíf okkar hefði nú staðið á traust-
um fótum og efnahagur einstaklinganna verið glæsilegur eins
°g þjóðinni var lofað, þegar „viðreisn“ þessi hófst. Reynslan
er hin gagnstæða.
Um langan tíma hefur atvinnulífið ekki átt jafn erfitt upp-
dráttar og nú. Um langan tíma hefur atvinnuleysi ekki herjað
jafn ægilega og nú. Um langan tíma hefur allur fjöldi einstak-
hnga ekki séð fram á jafn erfiða lífsafkomu og einmitt nú.
Þannig er ástandið, þegar hinni stóru „viðreisnaráætlun“ er að
ljúka.
Það er því engin furða, þótt margur spyrji hvað þessu geti
valdið. Svarið liggur beint fyrir. Ástæðan er sú opinbera stjórnar-
stefna, í fjármálum og atvinnumálum, sem innleidd var hér á