Réttur - 01.06.1952, Side 48

176
RÉTTUR
þeim hinum þótt hann vera „slær“. En í bréfinu segir hann sig
„traustan og öruggan til slíks, sem þeir vildu upp taka“.
En til þeirra hefnda kom aldrei, enda komu brátt ný vandamál
við að snúast. Degi eftir að veizlunni var lokið komu þeir til lands-
ins Gissur, Finnbjörn og Þorgils skarði, með sínar konungsskip-
anir yfir mikinn hluta landsins. Og Gissur fær Skagafjörðinn í
sínar hendur átakalaust. Hann kveður til fundar, les upp konungs
bréf, „og játtu allir fúslega að taka við Gissuri að höfðingja yfir
sig“. Eyjólfur var á fundinum „og fannst fátt til Gissurar". Og
svo næsta vetur segir Gissur Eyjólfi, að hann vilji ekki hafa hann
í Skagafirði, og hann verður að hypja sig til Eyjafjarðar.
Ríki Þorgilsar lá ekki svona laust fyrir, eins og getið var í þætti
hans. Þegar sendimenn Þórðar kakala, þeir Ari Ingimundarson og
Kolbeinn grön, koma með fyrirskipanir hans, þá taka þeir vest-
firzku höfðingjarnir sig upp allir í einum hóp, Sturla, Hrafn og
Vigfús Gunnsteinsson, og ætla að Gissuri. En för þeirra verður hin
ógæfusamlegasta í alla staði. Mjög er ábótavant um einingu þeirra
höfðingjanna Hrafns og Sturlu út af afstöðunni til Þorgilsar. Og
þeir slöðruðu hraktir heim til sín eftir flæking alla leið til Þing-
valla, af því að vöxtur hafði hlaupið í ár í Árnessýslu. Það var
ekki hermannleg né höfðingleg för. Næsta ár eru þeir Sturla og
Þorgils sáttir heilum sáttum og tengdir ráðnar milli Sturlu og
Gissurar. Þar með er Sturla kominn úr bandalagi trúnaðarmanna
Þórðar kakala. Hér er enn vert að nema staðar og athuga, hvað
legið muni hafa að baki þessum viðbrögðum Sturlu.
5. Sturlu er óþokki á allri skipan Hákonar konungs.
Afstaða íslendinga til aukinna áhrifa norska konungsvaldsins
á íslandi kemur hvergi skýrlega fram í íslendingasögu Sturlu
Þórðarsonar og hvergi eins skýrt í allri Sturlungu og í sögu Þor-
gils skarða. Er þar fyrst að nefna fundinn við Höfðahóla, þar sem
Þorgils gerir kröfu til eigna Snorra Sturlusonar samkvæmt kon-
ungsbréfi. Frá þeim fundi var sagt í þætti Þorgilsar skarða. Þor-
leifur 1 Görðum er þar fyrir héraðsmönnum og segir berum orð-
um, að margir mæli það, að konungur eigi ekkert í Borgar-
fjarðarhéraði. Fylgdu héraðsmenn því áliti einróma. Svör Þor-
leifs hafa tvímælalaust verið í samræmi við það, sem þeir félag-
arnir höfðu „samtekið“ í Vatnsdal um sumarið, enda lagði Þor-
leifur og aðrir héraðsmenn áherzlu á það, að Þorgils fengi ekki
fullnaðarsvar, fyrr en við væru Hrafn og Sturla. Þegar Þorgils
ríður til fimdar við Sturlu, „sagði Sturla, sem allir þeir, er ríki