Réttur - 01.01.1953, Síða 29

RÉTTUR
29
reyndir um þessi mál, er fyrir liggja, og sýna afstöðu flokksins
til þessara mála í alt öðru ljósi, en andstæðingar hans vilja telja
bændastéttinni trú um.
Tveir eru þeir aðalþættir, sem mest hafa verið áberandi í mál-
efnabaráttu landbúnaðarins undanfarna tvo áratugi. Annarsvegar
stuðningur ríkisvaldsins, með ýmiskonar löggjöf á Alþingi og
framkvæmd hennar, og hins vegar það, hvernig tryggja má því
fólki, sem að landbúnaði vinnur þau laun fyrir störf sín, að tryggt
geti því menningarlífskjör. Hefur það atriði nokkuð komið til
kasta Alþingis, en þó að miklu leyti verið útkljáð á öðrum vett-
vangi.
Skulu þá fyrst athuguð hin beinu afskipti löggjafarvaldsins og
þáttur Sósíalistaflokksins í þeim, eftir stofnun hans, en síðan eru
liðin 15 ár nú á þessu ári. í hálfan annan áratug hefur því Sósíal-
istaflokkurinn verið áhrifamikill þátttakandi í öllu því starfi, sem
á Alþingi hefur verið unnið í þágu landbúnaðarins á þessum tíma,
og á það skal enn fremur bent, að á þessum hálfum öðrum áratug
hefur landbúnaðurinn tekið stórstígari framförum en nokkru sinni
fyrr, þótt enn sé ekki komið nema stutt á veg að því marki sem
þarf að nást. Þær staðreyndir, sem fyrir liggja um starf og tillögur
Sósíalistaflokksins í þessum málum, tala sínu máli um sannindi
þess áróðurs, sem fyrr er getið.
Eitt er það glansnúmer, sem núverandi stjórnarflokkar, einkum
Framsókn, hafa lengst af talið sér til gildis í sambandi við land-
búnaðinn. Það eru jarðræktarlögin, er samþykkt voru 1923. Var
þá í fyrsta sinn gengið inn á þá braut, að veita nokkra styrki frá
hinu opinbera til jarðræktar framkvæmda í sveitum, og hafði það
allveruleg áhrif til að örfa framkvæmdir. Þegar þessi löggjöf
hafði staðið í 12 ár tók skipulagsnefnd atvinnumála, er þá var starf-
andi, málið til athugunar á þeim grundvelli, að rannsaka, hver
áhrif þessi löggjöf mundi hafa haft á heildarþróun landbúnaðar-
ins. Kom þá í ljós, að það fjármagn, sem hið opinbera hafði veitt
í þessum tilgangi hafði að verulegum meirihluta, fallið í hlut
minnihluta bændastéttarinnar, og þá vitanlega þess hlutans, sem
bezta efnahagslega möguleika hafði til að leggja fram það fjár-
magn, sem til þurfti á móti styrknum, til að framkvæma viðkom-
andi verk. Þegar þetta varð ljóst, voru gerðar allmiklar breytingar
á jarðræktarlögunum árið 1936, sem miðuðu að því að breyta
þessu í annað horf. Allar þær breytingar háfa þó verið afnumdar
síðan.
Þær breytingar, sem urðu hér í byrjun styrjaldarinnar á verð-