Réttur - 01.01.1953, Blaðsíða 71

RÉTTUR
71
út en árið á undan, 18% minna af fatnaði úr baðmull, 17%
minna af ullarfatnaði, 32% minna af rayon varningi, 22% minna
af lérefti, 23% minna af skófatnaði.
VI.
En það er fleira en hervæðingin og verzlunarpólitík Banda-
ríkjanna sem kippt hafa stoðunum undan fjárhag annarra auð-
valdsríkja. Eins og áður er áminnst, þá kemur þar einnig til greina
viðskiptastyrjöldin gegn sósíalistisku ríkjunum. Bandaríkin hófu
þessa styrjöld með því að setja sem eitt ófrávíkjanlegt skilyrði
fyrir ()aðstoð“, að ríki það er hennar nyti drægi mjög úr eða
jafnvel stöðvaði með öllu viðskipti sín við sósíalistisku ríkin. Ein
grein Marshallsamningsins fjallar þannig um slíkt afsal á frelsi
til að verzla hvar sem væri. Hafa Bandaríkin sífellt hert á tökun-
um með lögum, sem samþykkt hafa verið á þingi Bandaríkjanna.
Vegna þessara fyrirmæla Bandaríkjanna voru verzlunarviðskipti
Bretlands við sósíalistisku löndin árið 1951 komin niður í einn
sjötta hluta þess er þau höfðu verið árið 1937 og viðskipti Frakk-
lands við þessi sömu ríki voru aðeins einn fjórði af því er þau
höfðu verið það sama ár.
Hlutur þeirra ríkja er veigaminni eru en Bretland og Frakk-
land hefur orðið enn verri. Þannig hafa viðskipti Dana minnkað
niður í einn tíunda hluta af því er þau voru árið 1947. Úr því
minnzt er á Dani þá er rétt að geta tveggja atburða, sem sýna
einkar vel hvernig Bandaríkin leika smáþjóðirnar. Á árinu 1949
fengu Danir, en þeir hafa sem kunnugt góðum verkfræðingum á
að skipa, tvö tilboð erlendis frá um að byggja sementsverksmiðj-
ur. Annað tilboðið var frá Pólverjum, hitt frá Tyrkjum. Pólska
tilboðið var tahð miklum mun hagkvæmara sakir þess, að Pól-
verjar vildu greiða með kolum, sem Dani vanhagar mjög um, en
Tyrkir vildu greiða með tóbaki. Að undirlagi Bandaríkjanna var
tyrkneska tilboðinu tekið en því pólska hafnað. Á síðastliðnu
ári hleyptu Danir af stokkunum olíuflutningaskipi er þeir höfðu
byggt fyrir Rússa, sem í fyrsta lagi höfðu séð fyrir öllu efni í
skipið og auk þess greitt allan byggingarkostnaðinn. Bandaríkin
gerðu margvíslegar tilraunir til að hindra að Rússum yrði afhent
skipið. Hótuðu m. a. að svipta Dani allri efnahagshjálp. Um síðir
var þó skipið afhent Rússum og réði þar mestu almenningsálitið,
en hvorki stjóm Bandaríkjanna né Dana.
íslendingarnir hafa þunga reynslu af viðskiptastyrjöldinni gegn