Réttur - 01.10.1973, Page 34

hátt. Eftir að ríkisstjórn nasista hafði gert
flokksfána Hitlers með hakakrossinum á að
ríkisfána Þýskalands beindist andúðin víða
um heim að því að sýna þessu tákni fasism-
ans fjandskap og óvirðingu.
Kommúnistaflokkur Islands og félagar úr
honum og Sambandi ungra kommúnista
gengust haustið 1933 m.a. fyrir þrem slíkum
aðgerðum, sem nokkuð skal sagt hér frá, þar
sem 40 ár eru nú liðin síðan. Þessar aðgerðir
voru: niðurskurður hakakrossfánans á Siglu-
firði 6. ágúst 1933, aðgerðirnar við „Díönu"
19-—22. sept. 1933 og niðurskurður haka-
krossfánans á þýzku skipi og fleiri aðgerðir
þann 9- nóvember 1933. •—
HAKAKROSS-NIÐURSKURÐUR
Á SIGLUFIRÐI
Eyjólfur Árnason, sem sjálfur fékk dóm
fyrir niðurskurð hakakrossfánans á Siglufirði,
segir svo frá því sem þá gerðist:
„Eg er yfirleitt ekki minnugur á liðin at-
vik; og það eru ýmsir aðrir atburðir frá
veru minni á Siglufirði sem eru mér minnis-
stæðari en niðurskurður hakakrossfánans í
ágústbyrjun 1933. Helst rifjaðist þetta atvik
upp fyrir mér í þau fáu skipti sem ég þurfti
á refsivottorði að halda. Þá var ég minntur
á, að ég hafði hlotið hæstaréttardóm, 2ja
mánaða einfalt fangelsi fyrir landráð. Með
stofnun lýðveldisins missti ég glæpinn. Eg
saknaði hans.
Það var á sunnudagsmorgni 6. ágúst 1933
að sú fregn barst um Siglufjörð, að þýzki
vararæðismaðurinn hefði dregið hakakross-
fána að hún, flokksfána þýsku nasistanna.
Á skammri stund var allfjölmennur hópur
kominn saman og stefndi til bústaðar vara-
ræðismannsins. Þegar þangað kom skipti það
engum togum að þröng varð um fánastöng-
ina, skorið á línuna, fáninn dreginn niður og
tættur í sundur. Færri komust að en vildu.
Skömmu síðar var haldið á brott og hópurinn
dreifðist.
Yfirheyrslur hjá fógeta hófust strax sama
dag. Ymsir góðborgarar þóttust geta bent á
helstu forkólfana, þar á meðal þá Gunnar
Jóhannsson og Aðalbjörn Pétursson, sem að
sjálfsögðu voru þarna, en urðu að sætta sig
við að vera utarlega í hópnum. Nú átti að
hefna fyrir frammistöðu þeirra í verkalýðs-
baráttunni.
Þeir sem voru kallaðir til yfirheyrslu —
og ég var þeirra á meðal — voru síst að bera
af sér, þvert á móti vörðu þeir verknaðinn og
voru hreyknir af. Yið tókum viðbrögðum
hins opinbera af léttúð, en ríkisstjórnin hafði
tekið skjóta rögg á sig fyrir tilmæli þýska
ræðismannsins í Reykjavík. Yfirheyrslur
stóðu í tvo eða þrjá daga, að mig minnir.
Skömmu síðar hélt ég til Isafjarðar með létta
pyngju eftir atvinnurýrt sumar og fylgdist
aldrei með málinu upp frá því.
Dómur var kveðinn upp í undirrétti Siglu-
fjarðar 21. ágúst árið eftir. Þar var Þóroddur
Guðmundsson, Steinn Steinarr og ég dæmdir
í þriggja mánaða einfalt fangelsi hver en
Gunnar og Aðalbjörn í 2ja mánaða, óskil-
orðsbundið. Um sama leyti og þessi atburður
gerðist á Siglufirði hafði Axel Larsen skorið
niður hakakrossfánann í Danmörku; hann
var sýknaður.
I hæstarétti var svo kveðinn upp dómur
25. febrúar 1935. Var hann óbreyttur, nema
fangavist okkar Steins var stytt í 2 mán. hjá
hvorum. Hvers vegna veit ég ekki.
Eg var á ferð í Reykjavík þegar lögreglan
leitaði mig uppi til að láta mig hlýða dóms-
niðurstöðu. Við Steinn mættum þar tveir, en
vörðum tímanum í spjall um ýmsa áhuga-
242