Réttur - 01.01.1978, Blaðsíða 59

störfin standi í einskonar tákni þ. e. móð-
ernisins. Nei, okknr greinir á vegna þess,
að þér setjið fram hugmyndir um laun
fyrir heimilisstörf, en ég álít hins vegar,
að nauðsyn beri til að frelsa konurnar
undan oki þeirra. A hvaða aldri fær
stúlkan svo að velja? Ef henni er frá
fyrstu tíð innrætt sú hugsun, að hún eigi
að ala börn, þá liefur hún við tvítugsald-
urinn ekki lengur neitt val.
Friedan: Hún ætti að eiga fleiri valkosti,
en þér sknlnð samt ekki útiloka móðern-
ið sem hugsanlegt val. Þegar þér lukuð
doktorsprófi í heimspeki, þá voruð þér
sem kona vissulega undantekning. Þér
voruð þarna eina konan í hópi mennta-
nianna. Nú á dögum er þjóðfélagið nokk-
uð breytt. Kynni það að vera, að á tíð
yðar kynslóðar, hafi svo eindregið verið
litið á móðerni sem nokkuð það, er hlyti
að hindra konu í því að nota til fullnustu
hæfni sína úti í þjóðfélaginu, að ]rað
virtist óhjákvæmilegt að velja þar á milli,
taka aðeins annan kostinn af tveitn?
de Beauvior: Eg leit svo á, að ég gæti
ekki farið að eiga börn vegna þess, að ég
hafði löngun til ritstarfa, en við erum að
komast burt frá efninu. Það er skoðun
mín, að séu heimilisstörf launuð, þá sé
þar með verið að viðurkenna vissa að-
greiningu og skipan,sem dæmir konur til
heimilisstarfa með móðernið að yfirvarpi.
Því er ég algerlega andvíg.
Friedan: Þér viljið ekki meta að neinu
þá vinnu, sem konur liafa einlægt verið
að inna af hendi?
de Beauvoir: Þetta ætti að mínum dómi
að vera á j^ann veg, að hér væri um nokk-
uð það að ræða, sem karlmenn tækju þátt
v í, nú eða hver og einn, og að ekki eigi
að þvinga konur til þess að vinna þessi
störf.
Friedan: Þar er ég fyllilega sammála.
de Beauvoir: Þá má heldur ekki launa
þessi störf sér á parti. Það ætti að mega
koma því þannig fyrir, að þessi vinna sé
unnin sem sameiginlegt verkefni, látin í
té sem almenn þjónusta á samfélagslegan
mælikvarða. Kínverji nokkur sagði sem
svo: ,,ég bursta sjálfur í mér tennurnar,
en bið ekki eiginkonu mína að gera það
fyrir mig.“
Um ýmis störf svo sem til að rnynda við-
hald fatnaðar ætti að gegna sama rnáli.
Það ætti ekki að fyrirfinnast nein sérstök
starfsgrein fyrir heimilisstörf. Það er það,
sem mér virðist vera fráleitt. Þjónustu-
miðstöðvar gætu sem bezt séð um áður-
greind verkefni fyrir heilu hverfin og
sambýlishúsin. Við erum að færast æ
lengra áleiðis til sérgreindrar skiptingar
á vinnunni.
Friedan: Erum við að ræða um þjóðfé-
lagið nú á okkar dögum eða í einhverri
fjarlægri framtíð, úti í blámanum? I sum-
um ríkjum undir kommúnistískri stjórn
hefur sii leið verið farin að greiða kon-
um laun fyrir að vera heima og karl-
mönnum þá meira til þess að halda kon-
unum heima við í stað þess að endur-
skipuleggja vinnutilhögun og taka móð-
erni þá með inn í dæmið. Þetta tel ég
vera skref aftur á bak, afturhaldssamar
aðgerðir í sjálfu sér. En öðru máli gegnir
um konur, segjum til að mynda í Amer-
íku, sem nú hafa verið heima við ein tíu,
tuttugu ár og hefðu að öðrum kosti rétt
til eftirlauna eða til bóta almannatrygg-
inga. Einhverju mati ætti að koma við á
vinnuframlagi þeirra.
de Beauvoir: Ef þér haldið yður við for-
tíðina, þá gott og vel, já, en þjóðfélagið
verður að breytast. Alveg á sama liátt og
fólki er ekki greitt kaup fyrir að bursta í
59