Réttur - 01.01.1978, Blaðsíða 55

Okkur tókst að fylkja liði til athafna, í
París, í sveitahéruðum, um allt land, en
þetta er líka málaflokkur, sem snertir
allar stéttir þjóðfélagsins. Allar konur,
sveitakonur, verkakonur, rétt eins og
konur af borgarastétt láta sig varða mála-
flokk, er lýtur að fóstureyðingum. En svo
eru önnur mál, sem stórum örðugra er
að fá fólk úr ýmsum áttum til þess að
sameinast um. Til dæmis er það vanda-
málið varðandi heimilisstörfin, sem ég
tel sérlega mikilvægt fyrir femínista.
Heimilisstörf taka feikilegan tíma, þau
eru ólaunuð og eru arðrán karlmanna á
konum. Nú er það svo, að þetta mál fær
hljómgrunn hjá venjulegum borgurum,
áreiðaulega hjá menntafólki og ef til vill
hjá verkakonum. Aftur á rnóti er ekki
stuðnings að vænta til að mynda frá
heimavinnandi konum, sem ekki stunda
atvinnu út á við. Þetta snýst um sjálfan
tilverurétt þeirra, og mun hafa í för með
sér mikinn tvístring og mikla skiptingu
meðal kvenna.
Friedan: Ég hef verið að bera mig að
setja saman efnahagslegan hugmynda-
forða fyrir konur. Ein af spumingunum
er sú, hvernig koma megi við lágmarks-
launamati gagnvart heimilisstörfum. -
Þau mætti hugsanlega viðurkenna af
hálfu almannatrygginga, gagnvart eftir-
launum og við skiptingu eigna við
skilnað. Vissulega myndu hér konur lítt
efnum búnar svo og miðstéttarkonur
geta samsamað sig slíkum lnigmyndum.
de Beauvoir: Hér er ég með öllu ósam-
mála. Þetta stuðlar að aðgreiningu og ýt-
ir konunum jafnvel enn frekar inn á
heimilin. Við samherjar í frönsku kven-
réttindahreyfingunni erum mjög andvíg-
ar þessum hugmyndum. Þetta viðheldur
þeirri mynd, að konurnar séu umfram
allt og endilega heima, og þar snýst ég
eindregið gegn.
Friedan: En finnst yður ekki, að svo
lengi sem konurnar vinna á heimilun-
um, einkurn meðan smábörn eru þar, þá
beri að meta jrau störf að nokkru marki?
de Beauvoir: Hvers vegna konnr? Það er
spurningin. Ætti maður að hugsa sem
svo, að konan sé að eilífu dæmd til þess
að sitja kjur heima?
Friedan: Mér finnst ekki, að konur ættu
að vera til þess knúðar. Börnin ættu að
vera sameiginleg ábyrgð beggja foreldra
og þjóðfélags. Nú á dögnm eru æði marg-
ar konur ,sem aðeins hafa unnið á heim-
ilunum meðan börn þeirra voru að vaxa
úr grasi. Þessi vinna hefur ekki verið
metin til svo mikið sem lágmarkslauna
með tilliti til greiðslu á eftirlaunum, al-
mannatryggingum eða við skiptingu
eigna. Það mætti hugsa sér eins konar
skírteinisfyrirkomulag þannig, að kona,
sem óskaði að halda áfram námi eða
starfi og sömuleiðis eiga sín börn, hún
gæli framvísað því til greiðslu á barna-
gæzlu. Ef hún vildi sjálf gæta sinna barna
að öllu leyti, kæmu þau laun í hennar
hlut.
de Beauvoir: Nei, jrað er skoðun okkar,
að ekki sé rétt að setja neinni konu þessa
valkosti. Engin kona ætti að hafa ein-
dregna heimild nánast löggildingu til
jæss að vera heima við í jrví skyni að ala
upp börn sín. Þjóðfélagið ætti að vera
allt öðru vísi. Konur ættu ekki að eiga
slíkt val beinlínis vegna jress, að sé slíkur
valkostur fyrir hendi, er hætt við Jrví, að
alltof margar konur taki einmitt hann.
Þetta er ein leiðin til þess að þvinga kon-
ur inn á vissa braut.
Friedan : Eg skil röksemdafærsluna mæta
vel, en við núverandi pólitískar aðstæður
55