Réttur - 01.01.1983, Side 21

smáborgaralega sósíalismans. Sköpuöu
þeir í baráttu þessari undirstöðuna að
kenningum og baráttuhögun hins bylt-
ingarsinnaða öreiga-sósíalisma eða
kommúnisma (Marxisma).
1845 var Marx að undirlagi prússnesku
stjórnarinnar vísað burt úr París sem
hættulegum byltingarsinna. Hann fór þá
til Brussel. Vorið 1847 gengu Marx og
Engels í hið leynilega útbreiðslufélag,
„Kommúnistasambandið“, og tóku virk-
an þátt í þingi þessa sambands (nóvember
1847 í Lundúnum). Eftir ósk sambandsins
skrifuðu þeir hið fræga „Kommúnista-
ávarp“, sem kom út í febr. 1848. Rit þetta
setur fram með snilldar skýrleika og
skerpu hina nýju heimsskoðun, hina sam-
kvæmu efnishyggju, er grípur um öll
fyrirbrigði þjóðfélagslífsins. Par er sett
fram þróunarspekin (dialektik), sem fjöl-
hæfasti og djúptækasti skilningur á þró-
uninni, kenningin um stéttabaráttuna og
hið heimssögulega, byltingarsinnaða hlut-
verk, sem bíður öreiganna, skapara hins
nýja kommúnistíska þjóðfélags.
Þegar febrúarbyltingin 1848 færðist í
aukana, var Marx vísað burt úr Belgíu.
Hann fór síðan á ný til Parísar og þaðan
eftir marsbyltinguna til Kölnar í Þýska-
landi. Var þar gefið út blaðið „Neue
Rheinische Zeitung" allt frá 1. júlí 1848
til 19. maí 1849. Marx var aðalritstjóri
blaðsins. Hin nýja kenning var ljóslega
staðfest af þróun byltingaratburðanna
1848^19. Einnig var hún staðfest af á-
rangri allra öreiga- og lýðræðisbyltinga um
heim allan. Hin sigrandi gagnbylting
stefndi nú Marx fyrir dómstól sinn, en
hann var sýknaður 9. febr. 1849, var síðan
vísað úr Pýskalandi 16. maí sama ár.
Marx fór fyrst til Parísar, en var einnig
vísað þaðan eftir kröfugönguna 13. júlí
1849. Fór hann þá til Lundúna og bjó þar
Marx 1861