Réttur - 01.04.1986, Blaðsíða 37
verkalýðsfélög stofnuð, bæði staðbundin
félög og félög í nýjum litlum atvinnu-
greinum. í miðju umróti stéttabaráttunn-
ar á fjórða áratugnum skaut Starfsstúlkna-
félagið Sókn upp kollinum og tók að
hasla sér völl í réttindabaráttunni. Ekki
er hægt að slá föstu hvar, hvenær og
hvernig hugmyndin um stofnun félagsins
hefur mótast, hver hafi átt frumhugmynd-
ina að stofnun Sóknar. En þegar blaðað
er í elstu gjörðabók félagsins þá beinast
spjótin strax að tveim konum, þeim Aðal-
heiði Hólm og Maríu Guðmundsdóttur.
Stofnfundurinn 20. júlí
í stofnfundargerðinni segir svo: „Pví
næst talaði Vilborg Björnsdóttir og minnt-
ist hún á kröfu þá um kauphækkun er
starfsstúlkur á sjúkrahúsunum Landspít-
alanum, Vífilstöðum og Kleppi höfðu far-
ið fram á í maí s.l. og hvatti hún eindreg-
ið til þess að félagið sendi nefnd á fund
landlæknis, þar sem kaupkröfuskjalið
myndi vera í hans vörslu. Nefndin skyldi
fara fram á það við landlækni að hann
yndi bráðan bug að því að koma þeirri
kröfu í framkvæmd.“ Nokkur blaðaskrif
höfðu orðið í Reykjavíkurblöðunum um
þessa kaupkröfu, en ljóst er að kaup-
kröfuskjalinu hefur verið stungið undir
stól. Má álykta sem svo að starfsstúlkur
hafi verið farið að lengja eftir svari og
því talið rétt að mynda félagsskap til að
fylgja eftir kröfum sínum. Pað kann að
skýra það að félagsstofnunin á sér stað
um hásumar, sem annars er ekki tími
blómlegs félagsstarfs. Líklegt má telja að
Vilborg Björnsdóttir hafi átti aðild að
kaupkröfumálinu því hún er sú eina er
minnist á það á stofnfundinum.
Pað voru 26 stúlkur frá Landspítalan-
um, Vífilstöðum, Laugarnesspítala og
Kleppi sem sóttu stofnfundinn og var
María Guðmundsdóttir kjörin fundar-
stjóri en Aðalheiður Hólm skráir fyrstu
fundargerðina. María kynnti drög að
lögum félagsins, en frestað var afgreiðslu
þeirra til framhaldsstofnfundar, en Aðal-
heiður lýsti tilganginum með félagsstofn-
un og skýrði frá undirbúningi að henni. í
aðalstjórn voru kjörnar: Aðalheiður
Hólm formaður, María Guðmunsdóttir
ritari og Marta Gísladóttir gjaldkeri og
var þessari stjórn falið að ganga á fund
landlæknis. Það var aftur á móti ekki fyrr
en á fjórða fundi sem kjörin var vara-
stjórn en hana skipuðu: Vilborg Ólafs-
dóttir varaformaður, Laufey Magnúsdótt-
ir vararitari og Jóna Sveinsdóttir vara-
gjaldkeri.
Mánuði síðar eða 20. ágúst var haldinn
framhaldsstofnfundur. Pá hafði stjórnin
gengið á fund landlæknis og skýrði María
frá því að hann hefði verið þeim
hlynntur, en að ekkert yrði gert fyrr en
landspítalanefnd kæmi saman. Aðalheið-
ur kynnti lög félagsins sem voru sam-
þykkt en þar segir í 2. gr. „tilgangur fé-
lagsins er að gæta hagsmuna starfsstúlkna
á sjúkrahúsum, bæta kjör þeirra, auka
menningu þeirra og þroska.“ í 3. gr.
„Rétt til inngöngu í félagið hafa allar þær
stúlkur er vinna við matreiðslu, þvotta,
hreingerningar og saumastörf.“ Umræður
á fyrstu fundunum bera með sér að aðal-
verksvið félagsins væri að sinna kjaramál-
um starfsstúlkna á sjúkrahúsum og mikil
áhersla lögð á það að ná þeim öllum inn í
félagið. En einnig kemur skýrt fram að
fyrir stofnendunum vakir að ná „líka
öllum vistráðnum stúlkum“ inn í félagið.
Brautryðjendurnir setja augljóslega
markið hátt, þegar við stofnun og var
101