Réttur - 01.04.1986, Blaðsíða 36

Pættir úr baráttusögu
Starfsstúlknafélagsins Sóknar
„Svo gersneydd var ég hæfíleika til að skilja
heldrafólk, kunni ekki einu sinni að vera þess
þræll ■ orði. í sjónhendingu vitraðist mér munur
þeirra tveggja heima sem við bygðum, ég og
þessi kona; þó ég ætti skjól undir þaki hennar
vorum við svo fjarkomnar hvor annarri að það
var aðeins með hálfum rétti hægt að kalla okkur
tvær mannkindur; að vísu vorum við báðar
hryggdýr, meira að segja spendýr, en þarmeð
var öll líking upptalin; mannfélagið þar sem við
tvær áttum aðild var ekki nema orð. Eg spurði
með einhverri hálfbjánagrettu hvort ég ætti að
líta svo á sem ég væri ekki leingur ráðin í hús-
inu.“
Hugleiðing Uglu um húsmóðurína í
Atómstöðinni eftir Halldór Laxncss.
Það mun hafa verið í maímánuði árið
1934 að starfsstúlkur á Landsspítalanum,
Vífilstöðum og Kleppi stigu það örlaga-
ríka skref að ganga á fund yfirboðara
sinna með kaupkröfuskjal í hendi. Og þó
að báðir aðilar ættu skjól undir sama
þaki, þá voru hinir háu herrar svo fjar-
komnir að þeir sáu enga ástæðu til að
svara kröfum stúlkna er unnu við mat-
reiðslu, þvotta- og hreingerningastörf. En
þá vitraðist þessum stúlkum í einni sjón-
hendingu að aðeins samtakamátturinn
megnaði að bæta kjör þeirra og auka rétt-
indin. Það að ganga í stéttarfélag á þeim
árum gat hins vegar haft það í för með sér
að viðkomándi væri ekki lengur ráðin í
húsinu og sett út á gaddinn.
Ólafur Rafn Einarsson.
Þetta var á kreppuárunum. Liðin voru
tvö hörðustu ár íslenskrar stéttabaráttu,
átakaárin 1932-33. Atvinnuleysið var
geigvænlegt og atvinnurekendur höfðu
gert margar tilraunir til að knýja fram
kauplækkun og virtu ekki samningsrétt
verkalýðsfélaga. Innan verkalýðshreyf-
ingarinnar var alvarlegur pólitískur klofn-
ingur milli Alþýðuflokksmanna og komm-
únista. Aftur á móti voru kreppuárin
gróskutími félagsstarfs og voru fjölmörg
100