Réttur - 01.01.1976, Qupperneq 53

„Efiirlit á vinnustöðunum varð i æ ríkara mæli véla- og tölvustýrt."
endur höfðu þá miklar áhyggjur af þróun arðsem-
innar. Ágóði fór minnkandi en fjárfestingarkostnað-
ur vaxandi. Hjá launþegum jókst óánægjan eftir
því sem eftirlitið á vinnustöðunum varð i æ rikara
mæli véla- og tölvustýrt. Fyrsta sprengingin á
sænskri gru.nd var námuverkfallið í Kiruna. Nám-
urnar eru að visu rikisreknar en atvinnurekenda-
samþandið tók viðvörunina til sín og verkalýðs-
hreyfingin hrökk við. Námuverkfallið varð I reynd
merki fyrir allt sænska valdakerfið að ganga nú
til sóknar til að gera vinnustaði að mannlegri vist,
„veita einstaklingnum meiri áhrif á sina eigin vinnu-
aðstöðu" eins og það var orðað.
Sé nú horft á ástandið 5 árum siðar er mjög
vafasamt að hægt sé að segja að einstaklingurinn
hafi fengið meiri áhrif á sína eigin vinnuaðstöðu,
þrátt fyrir hundruð og aftur hundruð af tilraunum
með svokallað „atvinnulýðræði". Þvert á móti virð-
ist nú sem einstaklingurinn sé undir meira eftiriiti
en nokkru sinni fyrr. Andstaðan á vinnustöðum
heldur áfram og fer síst dvinandi.
Nú vendir greinarhöfundur kvæði sinu í kross og
fer að ræða um atvinnuþróun síðustu 5 ára i Svi-
þjóð. Hann segir að „framfarirnar" hafi orðið stór-
stígar: stórfyrirtækin urðu enn stærri en fyrr. Jafn-
framt fer það i vöxt að auðmagnseigendur vilja
ekki reka fyrirtæki nema með miklum ríkisstyrkjum.
Ánægjan af því að hafa atvinnutækin í einkaeign
verður æ dýrara fyrir sænska skattgreiðendur.
Fjárfestingaráform einkaaðila I atvinnulífinu fá mik-
inn forgang. Það er einskonar þjóðarfylking á þak
við einkaauðmagnið. Kjörorðið er þetta: Það sem
kemur sér vel fyrir fjármálaveldið, kemur sér líka
vel fyrir almenning. Pólitíkin einkennist af mála-
miðlunum og samkomulagi þar sem verkalýðshreyf-
ingin er kvödd til ábyrgðar. I orði kveðnu segist
verkalýðshreyfingin ganga til baráttu um nýskipan
atvinnulífsins, en I reynd verður samstarf ríkis-
valds, einkaauðmagns og stéttarfélaga æ nánara.
I framhaldi af þessu segir blaðamaðurinn að hon-
um finnist vera að opnast gjá á milli þess sem
valda-aðilar segja að sé að gerast í þjóðfélaginu
53