Réttur - 01.10.1976, Qupperneq 16

svarandi gengislœkkun íslensku krónunnar.
Þessum „erkibiskups boðskap" hafa hinir
aumu íslensku „höfðingjar" síðan hlýtt í 25
ár, enda grætt vel á. Og þá hafði bandaríska
hervaldið ekki síður hagnað af: Utanríkisráð-
herra Bandaríkjanna hafði heitið því hátíð-
lega 4. apríl 1949, að aldrei yrði hér her á
friðartímum — og á grundvelli þessa lof-
orðs gekk Island í Nato, en strax í ágúst
1949 fyrirskipaði Trumann Bandaríkjaforseti
her sínum að undirbúa innrás í Island, er
framkvæmd var 5. maí 1951 og innan árs
var ameríski herinn orðinn stærsti atvinnu-
rekandi á Islandi með yfir 3000 manns í
þjónustu sinni og borgaði þeim í krafti fyrr-
nefndra ráðstafana einungis þriðjung þess
kaups, er amerískir hafnarverkamenn þá
fengu.
Síðan 1947 hefur svo baráttan staðið í
þrjá áramgi um að reyna að ná þeim kaup-
mætti tímakaups sem mestur varð 1947: lín-
urnar á línuritinu sveiflast upp við hvern
kjarasamning, en svo nokkru síðar niður aft-
ur sakir gengislækkana og verðbólgu af
þeirra völdum.
A tímabili „helmingaskiptastjórnarinnar"
1950—56 — lækkar kaupgetan um allt að
20 stig frá því hún var hæst (1947) og til
1951, þá er með hverju verkfallinu á fæmr
öðm: 1951, 1952, 1955 klifið upp á við uns
sú stjórn var sprengd með 6 mánaða verk-
fallinu 1955. Vinstri stjórnin fyrri tekur þá
við og verkalýðurinn knýr með harðfylgi
fram að kaupgetan batni og helst svo um
tíma, nær hæst í að komast í svipað og 1945,
þó heldur betur.
„Viðreisnarstjórnin" tekur svo við með
gengislækkun 1960 og annarri í viðbót 1961,
hækkar þá dollarinn um 13%, af því verka-
lýðurinn hafði hækkað kaupið um 13%!
(Greinilegri gat hefndaraðgerðin vart verið
og um leið var Alþingi svift geng-
isskráningarvaldinu með bráðabirgðalögum
og ríkisstjórnin, er gaf út lögin tók það í
hendur sínar og Seðlabankans). Þannig reka
verkföll og gengislækkanir hvort annað allan
áramginn, uns þessi stjórn dollara-þjóna og
dollaradýrkenda hefur komið dollarnum, sem
var 16.32 árið 1959 upp í 88 íslenskar krón-
ur árið 1969 og vísitölu kaupgjalds þá niður
í 80 ef kaupgeta 1945 er sett 100.
(Til þess að sýna þessar sveiflur allar og
orsakir þeirra er einnig birt hér línurit það,
sem birt var í „Rétti" 1969 um sveiflurnar
1945—1969, en í því er 1945 = 100).
Þá tók við vinstri stjórnin síðari og í fyrsta
sinn síðan 1947 næst í samningum 1973
kaupgeta, sem fer fram úr því, er var 1947,
líklega því sem samsvarar 5 stigum.
Þegar afmrhaldsstjórnin tók við beið hún
ekki boðanna: Dollarinn, sem var 90 ísl.
krónur í lok stjórnartíðar vinstri stjórnar-
innar síðari, er hækkaður í tveim stökkum
og „sigi" í 188 krónur — hin venjulega tvö-
földun. Yerkalýðnum er sýnt í tvo heimana:
Þannig skuli hann alltaf fá það, ef hann
dirfist að hækka kaup sitt. Og kaupgeta tíma-
kaupsins er með þessum lækkuð enn einu
sinni.
Spurningin, sem nú leggst fyrir hverja
einusm íslenska verkamannafjölskyldu og
launafólk allt er:
Dugar þessi sýnikennsla um svikamyllu
íslenskrar borgarastéttar til þess að bver, sem
á launum á að lifa, sjái að hann verður að
sameinast í einni stjómmálafylkingu, er tahi
völdin af þessum þjónum innlends og er-
lends auðvalds og gerbreyti öllu íslensku
efnahagslífi, hvað skipulag og rekstur snerttr,
svo það standi undir kauþgjaldi því, sem
alþýða Islands á kröfu á héðan í frá?
Við skulum vona svo verði.