Morgunblaðið - 29.01.2006, Blaðsíða 70

70 SUNNUDAGUR 29. JANÚAR 2006 MORGUNBLAÐIÐ
F
U
N
VELJIÐ HÉR AÐ NEÐAN KVIKMYNDAHÚS OG SÝNINGARTÍMA SEM****
eeee
Ó.Ö.H. / DV
eee
D.Ö.J. / Kvikmyndir.com
Sími - 564 0000Sími - 462 3500
N ý t t í b í ó
Mögnuð
hrollvekja
sem fær
hárin til
að rísa!
eeee
HJ / MBL
eeee
Dóri DNA / DV
FUN WITH DICK AND JANE kl. 1.45, 3.45, 5.50, 8 og 10.10
FUNWITH...ANDJANE Í LÚXUS kl. 1.40, 3.45, 5.50, 8 og 10.10
THE FOG kl. 8 og 10.10 B.I. 16 ÁRA
BROKEBACK MOUNTAIN kl. 5, 8 og 10.45 B.I. 12 ÁRA
CHEAPER BY THE DOZEN 2 kl. 2, 4, og 6
HOSTEL kl. 8 og 10.10 B.I. 16
LITTLE TRIP TO HEAVEN kl. 6 B.I. 14
DRAUMALANDIÐ kl. 2 og 4
FUN WITH DICK AND JANE kl. 6, 8 og 10
THE FOG kl. 10.40 B.I. 16 ÁRA
CHEAPER BY THE DOZEN 2 kl. 4 (400kr)
DRAUMALANDIÐ kl. 3.40 (400kr)
MEMOIRS OF A GEISHA kl. 5.20 og 8
Sími 553 2075
STÓRKOSTLEG SAGA UM ÁSTIR OG ÁTÖK BYGGÐ Á HINNI
ÓGLEYMANLEGU METSÖLUBÓK EFTIR ARTHUR GOLDEN
6BAFTA TILNEFNINGARM.A. BESTA AÐALLEIKKONA
BESTA TÓNLISTIN,
JOHN WILLIAMS
GOLDEN GLOBE
VERÐLAUN
eee
Kvikmyndir.com
eee
Kvikmyndir.is
eee
Rolling Stone
eee
Topp5.is
Þegar þokan skellur á…er
enginn óhultur!
THE
FOG
FÓR BEINT Á TOPPINN
Í BANDARÍKJUNUM!
Fyrir tveimur vikum rakti égþá sögu er ég rakst á bassa-leikarann í Rammstein fyrir
hreina tilviljun á jólamarkaði í
Berlín. Það kúnstuga stefnumót átti
upprunalega að vera inngangur að
grein þeirri sem hér fer á eftir,
vangaveltum um hljómsveitina
Rammstein, samfélagslega stöðu
hennar hér í Þýskalandi og svo
framvegis. Fyrr en varði var inn-
gangurinn hins vegar orðinn að
sjálfstæðri grein – eins lags míkró-
félagsfræðilegri rannsókn á
tengslum aðdáenda og þeirra sem
þeir dýrka og dá.
En svo við höldum okkur nú við
upprunalega markmiðið (ég lofa að
klára verkefnið í þetta sinn!) fannst
mér það eilítið táknrænt hversu
Oliver (þ.e. bassaleikarinn) var
feiminn og nánast var um sig þegar
hann hitti mig. Það kæmi mér ekk-
ert á óvart þótt hann þurfi raun-
verulega að fara huldu höfði í
heimalandinu, þar sem hljómveit
hans er „persona non grata“ hér og
í raun hægt að tala um hálgerða
úlfúð í hennar garð.
  
Þegar ég kom til Berlínar í hausthélt ég að Rammstein væri
„hometown heroes“, líkt og Sigur
Rós heima, Replacements í
Minneapolis o.s.frv. Ný plata sveit-
arinnar, Rosenrot, átti að koma út í
endaðan október og ég átti von á
því að Berlín – nei allt Þýskaland –
yrði veggfóðrað með gríðarstórum
veggspjöldum vegna þessa merk-
isviðburðar.
Ég sá ekki eitt veggspjald. Hins
vegar voru Robbie Williams-
tónleikar auglýstir grimmt, Dylan-
tónleikar, safnplata með Bryan
Adams … eiginlega allt nema þessi
tiltekna Rammstein-plata. Þegar ég
fór að gaumgæfa þetta nánar fór ég
að sjá hversu barnalegt það var af
mér að gera ráð fyrir því að Ramm-
stein, ein vinsælasta rokksveit
Þjóðverja frá upphafi, nyti virðing-
arstöðu í heimalandinu. Þjóðverj-
inn „meikar“ einfaldlega ekki sveit-
ina og sópar henni óðar undir teppi
þegar á hana er minnst.
Hver er ástæðan? Meginástæðan
er auðvitað dufl Rammstein við
nasisma, en pervertismi og önnur
bannhelgi sem sveitin hefur tekist á
við frá upphafi ferils síns hefur
ábyggilega eitthvað að segja líka.
Þjóðverjar virðast að minnsta kosti
ekki hafa húmor fyrir þessum hlut-
um, eða vilja hreinlega ekki meta
þann vinkil sem sveitin tekur á
þessa hluti. Bretar t.a.m hafa sömu-
leiðis engan húmor fyrir Ramm-
stein en Pólverjar (og Austur-
Evrópubúar almennt), Íslendingar
og Mexíkóar eru með hana á stalli.
Ég held að nasisminn, það er að
segja hvernig Rammstein ýjar að
þáttum hans og merkingu, hafi þó
langmest að segja hvað óvinsældir
hennar varðar hér. Eðlilega. Breyt-
ir þar engu um að Rammsteinliðar
sjálfir líta á þessa þætti í tónlist
sinni og sköpun (myndbönd Ramm-
stein eru t.d. ávallt áhrifamikil) sem
leikhús. Þeir persónulega eru
hvorki nasistar né leðurhommar.
Nasisminn truflar því að leður,
gaddar og afbrigðilegt kynlíf lifir
góðu lífi í Þýskalandi og því skrítið
að þeir þættir skuli eitthvað trufla
Þjóðverjann. Eða hvað? Líkt og hjá
Bretunum er þetta mikið til nið-
urbælt, og það að Rammstein sveifli
þessu öllu svona óhikað framan í
landa sína sem aðra gengur bara
ekki upp. Þjóðverjar skammast sín
fyrir Rammstein.
  
Það er því ekki nema von aðÞjóðverjar vilji lítið tala um
þessa sveit sína. Ætli þetta sé ekki
svipað og að (setjið inn hallærislega
íslenska sveit eftir smekk) væri
þekktasta íslenska sveitin í útlönd-
um? Maður væri lítið til í að monta
sig af slíku en það er ekkert mál að
halda langar ræður um Sigur Rós,
Björk og múm og jafnvel láta fljóta
með að maður hefði nú séð þetta lið
á barnum um daginn.
Enginn er spámaður í sínu föð-
urlandi. Þetta máltæki átti vel við
um Sigur Rós og Sykurmolana í
upphafi ferils þeirra, en þetta hefur
aðra merkingu og skuggalegri í til-
felli Rammstein. Á hitt ber svo að
líta að ungir Þjóðverjar eru í meira
mæli en áður farnir að takast á við
þessa erfiðu fortíð sína eins og sjá
má í kvikmynd eins og Der Unter-
gang og á dögunum sá ég auglýst
brúðuleikhús, þar sem Hitler var
ein af dúkkunum.
Rammstein-menn horfast
skammlaust í augu við þessa sögu
Þýskalands, setja hana í gróteskan
grínbúning, sem er er vel þekkt leið
til að hreinlega komast í gegnum
erfiða hluti í lífinu. Það er samt
ómögulegt fyrir útlending að segja
til um hversu erfitt þetta er fyrir
hinn almenna Þjóðverja, en seinni
heimsstyrjöldin liggur ekki bara
eins og mara á þjóðarsálinni heldur
liggja afleiðingar hennar eins og
milljón ósýnilegir þræðir í gegnum
allt samfélagið. Rammstein eru því
að strá salti í sárin hér í landi – enn
sem komið er – og uppskera líka
eftir því.
Enn af Rammstein
’Ég held að nasisminn,það er að segja hvernig
Rammstein ýjar að þátt-
um hans og merkingu,
hafi þó langmest að segja
hvað óvinsældir hennar
varðar hér.‘
Þjóðverjar skammast sín fyrir Rammstein, að mati pistlahöfundar.
arnart@mbl.is
AF LISTUM
Arnar Eggert Thoroddsen