Morgunblaðið - 26.09.2006, Blaðsíða 25

Morgunblaðið - 26.09.2006, Blaðsíða 25
uppeldi MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 26. SEPTEMBER 2006 25 Eftir Unni H. Jóhannsdóttur uhj@mbl.is Hrós er öflugt stjórntæki,oft miklu öflugra enskammir og refsingareins og kemur fram í bókinni Börn eru klár! sem nýlega kom út hjá JPV. Þar er lýst uppeldis- aðferðum sem eru eftirtektarverðar. Helga Þórðardóttir, sérkennari, félagsráðgjafi og fjölskyldufræð- ingur, þýddi bókina en hún kynntist hugmyndafræðinni í Bandaríkjunum fyrir 15 árum. „Hugmyndafræðin, sem kristallast í þessari bók, er að skilgreina vandamálið frekar sem verkefni. Höfundurinn Ben Furman, sem er finnskur geðlæknir, beinir sjónum að því atferli barnsins sem þarf að breytast, hann skilgreinir með barninu og þeim í nánasta um- hverfi þess, hvaða atferli væri æski- legra. Ég-get er markmiðið og unnið er að því með barninu að ná því í 15 markvissum skrefum,“ segir Helga. Reynsla og rannsóknir sýna að refsingar og skammir hafa sárasjald- an áhrif á langtímahegðun barna í kjölfarið, a.m.k. ekki í hlutfalli við háa tíðni þeirrar aðferðar. Hrós sem stjórntæki er miklu áhrifaríkara og það er rauði þráðurinn í þessari bók.“ Finna lausnir á verkefnum Félagsráðgjafinn segir mikið lagt upp úr jákvæðri hvatningu, að börn setji sér markmið og finni lausnir. „Það er horft fram á veginn en ekki dvalið of mikið við fortíðina eða söku- dólga.“ Í ég get-aðferðinni er litið svo á að flest þeirra vandamála eða verkefna sem börn glíma við séu óþroskuð færni. Sum börn þurfi einfaldlega lengri tíma til þess að tileinka sér færnina en önnur, en það þarf oft að ýta undir löngun barnsins til þess að læra hana og æfa sig. „Bókin er handbók fyrir foreldra, kennara og starfsfólk leikskóla. Hún hefur verið þýdd á fjölmörg tungu- mál og ég hef í starfi mínu notað þessa hugmyndafræði og kennt við Endurmenntun Háskóla Íslands og Háskóla Íslands. Hún virkar ekki bara fyrir börn heldur getur hún líka hjálpað fullorðnum,“ segir Helga. „Fræðin ganga út á það að nálgast verkefni á jákvæðan hátt og leita lausna. Lausnirnar er oft að finna hjá fólki sjálfu en stundum þarf ut- anaðkomandi til að benda á þær.“ Tileinka sér nýja færni Hún segir að verkefnin sem börn glími við séu margvísleg. „Sum naga neglurnar, ná ekki á klósettið í tæka tíð eða geta ekki setið kyrr, önnur eru árásargjörn og uppstökk í skól- anum, geta ekki einbeitt sér, eru þunglynd eða eiga erfitt með að vera ein. Oftast þurfa börnin að tileinka sér nýja færni, og leysa þannig úr verkefnunum, sem stundum geta verið þeim mjög erfið, á jákvæðan og árangursríkan hátt. Ég-get aðferðin hjálpar börnum til þess, hvort sem um er að ræða hversdagsleg verkefni eða sértæk, sem börn með sérþarfir þurfa oft að takast á við. Hún er líka skýr og einföld þannig að allir sem ala upp eða vinna með börn ættu að geta tileinkað sér hana og notað í ólíkum aðstæðum eins og á heim- ilum, í skólum og á leikskólum.“ Titillinn á bókinni, Börn eru klár! er réttnefni. Börn eru nefnilega fljót að skynja þegar fullorðnir eru ósam- kvæmir sjálfum sér, segja eitt en gera annað. Bókin ætti því ekki síður að vera fyrir fullorðna en börn. Að vera góð fyrirmynd er líklega ein áhrifaríkasta uppeldisaðferðin. Vilj- irðu að barnið þitt sé agað og fari eft- ir reglum, gerðu það þá sjálf/ur. Vilj- irðu að barnið þitt hreyfi sig og neyti hollrar fæðu, gerðu það þá sjálf/ur. Viljirðu að barnið temji sér jákvætt lífviðhorf, temdu þér það þá sjálf/ sjálfur. Sýndu barninu að úr því að þú getur, þá getur það líka. Börn eru klár og geta lært að leita lausna Morgunblaðið/Eggert Lausnamiðuð Börn eru hugmyndarík og finna sniðugar lausnir á verkefnum sem fyrir þau eru lögð. Guðmundur Halldórsson frá Húsavík veit fátt skemmtilegra en að yrkja um Framsóknarflokkinn. Og menn þar á bænum eru svo elskulegir að verða honum úti um ærin yrkisefni: Fyrirliðar Framsóknar freta senn á rjúpurnar; mannkyni til minnkunar máttarstoðir heimskunnar Rúnar Kristjánsson yrkir að gefnu tilefni: Þeir sem eru á þingi að hætta þurrir síst í kverkunum, tala stórt um stöðu bætta, stæra sig af verkunum! En … Fegri voru fengin kynni fyrir Davíðstímann, þegar græðgin þótti minni og þjóðin átti Símann! Og … Áður mátti um hugsjón heyra og hreinna blés um þankana. Þingið virtist þroskameira og þjóðin átti bankana! pebl@mbl.is VÍSNAHORNIÐ Af þingheimi Við jafndægur á hausti geta lands- menn litið um öxl til liðins sumars, en verða varla sammála um gæði þess frekar en margs annars sem yf- ir þá gengur í daglegu lífi. Hinsvegar verður ekki um deilt, að fyrsta frostnóttin á haustinu hér í Skagafirði var aðfaranótt föstudags- ins síðasta, og hefur oft verið fyrr á ferð, auk þess sem varla hefur sést föl í fjallatoppi síðan í maí í vor.    Þessa dagana standa göngur og réttir sem hæst, en því færra búfé sem rekið er til réttar þeim mun fleiri áhorfendur virðast dragast að þessum gamla mannfagnaði. Áhuga- menn koma um langan veg, og sitj- andi og verðandi alþingismenn ganga meðal réttargesta og taka þétt í höndina á atkvæðunum og sýna hverju og einu sérstakan áhuga.    Hér á Sauðárkróki lauk heilsurækt- arfólk og skokkarar sumarstarfinu síðastliðinn laugardag með mjög fjölmennu Króksbrautarhlaupi, sem venjulega hefur verið frá Varmahlíð til Sauðárkróks, en þar sem skag- firskir skokkarar eru sífellt að gera sig meira og meira gildandi í hinum ýmsu maraþonum, innan lands sem utan, er nú byrjað við Varmalæk, óralangt inni í firði, og hlaupa þeir hörðustu nánast fullt maraþon og kveinka sér ekki.    Um þessar mundir er að hefjast bygging á verksmiðjuhúsi á Gránumóum þar sem framleidd verður svonefnd molta, en þar eru jarðgerð ýmis úrgangsefni, svo sem sláturúrgangur og ýmiskonar annar lífrænn úrgangur, og þessu breytt í gróðurmold, en ákveðið er að hefja framleiðslu nú í haust. Hér er um mikla framför að ræða frá því að all- ur úrgangur var urðaður, en kostn- aður við verksmiðjuna er talin vera um eitt hundrað milljónir.    Loks eru hafnar framkvæmdir við vegagerð í Norðurárdal, og er það vonum seinna að hafist er handa við að lagfæra þennan kafla þjóðvegar eitt, þar sem fjölmörg og alvarleg umferðarslys hafa orðið á und- anförnum árum. Verklok eiga að verða næsta haust. Hins vegar er að ljúka þeim framkvæmdum á Þver- árfjallsvegi, sem unnar verða í þess- um áfanga og er sú framkvæmd verulega á undan áætlun. SKAGAFJÖRÐUR Björn Björnsson úr bæjarlífinu

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.