Morgunblaðið - 03.03.2007, Blaðsíða 34

34 LAUGARDAGUR 3. MARS 2007 MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
ÁSTÆÐA þessara skrifa er grein
Jónasar Sigurðssonar oddvita Sam-
fylkingarinnar í Mosfellsbæ er birtist
í Morgunblaðinu 25. febrúar sl. og
fjallaði um tengibraut í Mosfellsbæ.
Í grein sinni rakti Jónas feril tengi-
brautarmálsins á sinn hátt. Við lestur
greinarinnar mætti halda að meiri-
hluti sjálfstæðismanna
og vinstri grænna hefði
alls ekki tekið tillit til
athugasemda og varn-
aðarorða er fram hafa
komið við undirbúning
og lagalegan undanfara
framkvæmda við tengi-
brautina í Helgafells-
hverfi. Fulltrúi Sam-
fylkingarinnar rekur
hvernig hann hefði
staðið að málum ef
hann hefði fengið að
ráða og er vart hægt að
skilja orð hans með öðr-
um hætti en svo að þá
heyrði umrædd tengi-
braut inn í Helgafells-
hverfið sögunni til.
Hans eigin sögu.
Það er svo sann-
arlega ekki að ástæðu-
lausu að Jónas hvetur
fólk í grein sinni til að
skoða feril málsins frá
vorinu 2006, en það er
einmitt sá tímapunktur
þegar hann ákvað
skyndilega að vera á
móti framkvæmdinni.
Ekki er ólíklegt að ætla
að hann sem oddviti
Samfylkingarinnar í
Mosfellsbæ hafi þá verið með stefnu-
breytingu sinni að höfða til vænt-
anlegra kjósenda vegna sveitarstjórn-
arkosninganna sem fram fóru þremur
dögum síðar. Fyrir þá sem hafa á
annað borð áhuga á rannsóknum væri
hins vegar verulega áhugavert að
skoða aðkomu bæjarfulltrúans fram
að umræddum bæjarstjórnarfundi í
maí 2006, því allar ákvarðanir sem
hann tók í nefndum og ráðum varð-
andi Helgafellshverfið hljóta því að
hafa verið óhugsaðar. Jónas hefur
sem sé ekki áttað sig á því að tengi-
brautin kæmi að lokum, sem eðlileg
tenging við Helgafellshverfið.
Mat á umhverfisáhrifum
Í umræðunni undanfarnar vikur
hefur meirihluti sjálfstæðismanna og
Vinstri grænna verið sakaður um að
leggja litla áherslu á umhverfismál og
líta til mögulegra áhrifa
framkvæmdanna á vist-
kerfi Varmár og næsta
umhverfi. Þetta er ósatt,
enda hefur verið vandað
til undirbúnings m.t.t.
mögulegra umhverfis-
áhrifa, hámarkshraði
lækkaður á tengibraut-
inni, brautin felld betur
inn í landið og fjær Ál-
fosskvosinni en fyrra
skipulag gerði ráð fyrir.
Mosfellsbær kannaði
einnig lögum sam-
kvæmt hvort fram-
kvæmdin væri háð mati
á umhverfisáhrifum.
Á 770. fundi bæj-
arráðs Mosfellsbæjar
þann 27. apríl 2006 var
tekið fyrir erindi Skipu-
lagsstofnunar sem sam-
kvæmt lögum óskaði
eftir umsögn Mosfells-
bæjar varðandi tengi-
braut í Helgafellsland.
Umsögn Mosfells-
bæjar sem send var
Skipulagsstofnun:
Umrædd tengibraut í
landi Mosfellsbæjar er í
samræmi við að-
alskipulag Mosfells-
bæjar 2002–2024 og er nauðsynleg
forsenda fyrir uppbyggingu á Helga-
fellslandi.
Að fráveitumálum verður staðið
þannig að ekki komi til aukinnar
mengunar í Varmá frá tengibrautinni.
Áhrif brautarinnar á náttúru munu
vera í lágmarki.
Uppbygging tengibrautarinnar í
Mosfellsbæ mun fylgja uppbyggingu í
landi Helgafells og er því gert ráð fyr-
ir því að hún byggist upp í áföngum á
næstu árum. Mosfellsbær telur því
ekki að framkvæmdin muni hafa í för
með sér þá umhverfisröskun að nauð-
synlegt sé að fram fari mat á um-
hverfisáhrifum vegna hennar.
Afgreiðsla bæjarráðs frá 770. fundi
var staðfest á 442. fundi bæj-
arstjórnar þann 10. maí 2006, með öll-
um greiddum atkvæðum og þar á
meðal atkvæði Samfylkingarinnar
Skipulagsstofnun komst að þeirri
niðurstöðu að framkvæmdin væri
ekki háð mati á umhverfisáhrifum, en
sú niðurstaða var kærð til umhverf-
isráðherra.
Umhverfisráðherra staðfesti nið-
urstöðu Skipulagsstofnunar um að
framkvæmdin væri ekki háð mati á
umhverfisáhrifum í desember 2006.
Þróun byggðar við Varmá
Hvað er átt við þegar talað er um
þróun byggðar? Í Mosfellsbæ hefur
ör uppbygging átt sér stað á und-
anförnum árum og margir hafa kosið
að flytja í bæinn og búa í nánum
tengslum við ósnortna náttúru og fal-
legt umhverfi. Útivistarperlan með-
fram bökkum Varmár er okkur Mos-
fellingum dýrmæt og svæðið mikið
notað til útivistar, en þar hefur einnig
ákveðin þróun átt sér stað. Skipulagi
hefur verið breytt og fólki gefinn
kostur á að búa í fyrrverandi sum-
arhúsum við Varmá og hafa einnig
verið skipulagðar nýbyggingar á auð-
um lóðum. Þessu fylgja aðrar fram-
kvæmdir eins og í fráveitumálum, þar
sem verið er að tengja holræsi við
lagnakerfi bæjarins í stað þess að
veita skólpinu í Varmána.
Álafosskvosin sjálf, sem byggð er á
bökkum Varmár hefur þróast í íbúða-
byggð í áranna rás og hafa íbúar sest
að í húsum sem áður hýstu starfsemi
ullariðnaðar. Það verður því einnig að
teljast eðlileg þróun byggðar og
nokkuð fyrirséð, að byggt sé upp
hverfi sem verið hefur á skipulagi í
áratugi eins og Helgafellshverfið.
Fjölgun íbúa er ekkert óeðlileg og
ekki síst þar sem horft var til þess að
gera þetta nýja hverfi sem sjálfbær-
ast. Með annan tveggja hliðstæðra
grunnskóla, tvo leikskóla og hverf-
isverslun, enda hefur alltaf ríkt þver-
pólitísk sátt í bæjarstjórn um aukn-
ingu íbúamagns og skipulag
Helgafellshverfisins. Í ljósi þessa
verða því upphrópanir bæjarfulltrúa
Samfylkingarinnar um óeðlilega
íbúaaukningu í Helgafellshverfinu að
teljast enn eitt undrið í þessu máli og
afar ótrúverðugar.
Tengibraut í Mos-
fellsbæ og eðlileg
þróun byggðar
Herdís Sigurjónsdóttir skrifar
um skipulagsmál í Mosfellsbæ
» Svo virðistsem Jónas
hafi ekki áttað
sig á því að
ákvarðanir hans
leiddu til að
tengibrautin
kæmi að lokum,
sem eðlileg
tenging við
Helgafells-
hverfið.
Herdís Sigurjónsdóttir
Höfundur er bæjarfulltrúi
sjálfstæðismanna í Mosfellsbæ.
GERA verður alvarlegar at-
hugasemdir við forsendur og meg-
inatriði samgönguáætlunar, sem
Sturla Böðvarsson samgöngu-
ráðherra lagði fram á Alþingi 15.
febrúar 2007.
Áform samgöngu-
yfirvalda, sem náðu
kverkataki á skipulagi
Reykjavíkur við upp-
haf borgaralegs flugs í
Vatnsmýri 1946, miða
nú sem fyrr að því að
höfuðborgin verði ekki
of góð.
Ásetningur sam-
gönguráðherra að
festa flugið í Vatns-
mýri er gróf íhlutun í
skipulagsrétt Reykvík-
inga. Ásetningurinn er
andstæður stefnu
borgarstjórnarflokka,
sem fengu 90% at-
kvæða í Reykjavík
vorið 2006 og í mót-
sögn við ákvörðun
kjósenda í Reykjavík
vorið 2001, að flug
skuli víkja úr Vatns-
mýri fyrir árslok 2016.
Frá stríðslokum hef-
ur samgönguráðherra
misbeitt illa fengnu
valdi sínu með vaxandi
þunga. Hann lítur
fram hjá áhrifum flugs
í Vatnsmýri á þróun
höfuðborgarinnar þó
flugið sé augljós orsakavaldur þess,
sem farið hefur úrskeiðis í þróun
byggðarinnar á lýðveldistímanum.
Flug og borg
Frá upphafi borgaralegs flugs
1946 hefur útþensla byggðarinnar
verið hröð og stjórnlaus. Íbúatalan
fjórfaldaðist en landþörfin fertug-
faldaðist. Flugið kæfði gamla
miðbæinn, splundraði byggðinni,
kollvarpaði almenningssamgöngum
og nærþjónustu, klippti á stofn-
brautakerfið og dró úr umhverf-
isgæðum. Yfir öllu Nesinu vestan
Elliðaáa liggur skerðingarflötur
flugvallarins í Vatnsmýri í 45 m
hæð. Þaðan er runnin sú reykvíska
„hefð“ að byggja ekki hátt.
Af völdum flugsins þróaðist bíla-
samfélag, sem á sér hvergi hlið-
stæðu. Nú eru 700 bílar á hverja
1.000 íbúa á höfuðborgarsvæðinu en
400 í evrópskum borgum. Vægi
stofnbrautanna í borginni óx og þar
með jukust áhrif samgönguráðherra
á skipulagið og á örlög borgarsam-
félagsins.
Áhrifin eru ógnvekj-
andi og borgarbúar
varnarlausir því þegar
á reynir standa flestir
borgarfulltrúar og
þingmenn Reykvíkinga
á hliðarlínunni að
kröfu samgöngu-
ráðherra og lands-
byggðarafla í öllum
flokkum. Tímasóun,
mengun, óhóflegur
kostnaður og aðrar af-
leiðingar af vítahring
bílasamfélagsins bitna
á öllu mannlífi í borg-
inni.
Þessum afleiðingum
fylgja lakari lífsgæði:
Verri heilsa, svifryk,
streita, hærri álögur,
minni skilvirkni, hærra
verð, lægri laun, veik-
ara samfélag, lakari
menntun, aukin ein-
semd og einangrun,
risminni menning, van-
rækt börn og eftirlits-
lausir unglingar,
brenglað gildismat,
vafasamar neysluvenj-
ur o.s.frv.
Tugþúsundum mannára af kjör-
tíma borgarbúa, sem spara má ár-
lega með skilvirkara borg-
arskipulagi, væri betur varið til
uppeldis og menntunar barna, til
sköpunar, hvíldar, heilsuræktar, af-
þreyingar og samskipta, til menn-
ingar- og stjórnmálaþáttöku o.s.frv.
Að festa flugvöll
Fráleitt er í aðdraganda alþjóð-
legrar samkeppni um skipulag í
Vatnsmýri að samgönguráðherra
reisi þar flugstöð fyrir 3.000.000.000
kr. til þess eins að festa flugið í
sessi. Fyrir 300 milljónir má stækka
núverandi flugstöð um 1.500–2.000
Svo höfuðborgin
verði ekki of góð
Örn Sigurðsson skrifar um
skipulagsmál
» Samgöngu-yfirvöld
náðu kverkataki
á skipulagi
Reykjavíkur við
upphaf borg-
aralegs flugs í
Vatnsmýri 1946
og misbeita illa
fengnu valdi
óvægilega
Örn Sigurðsson
FYRIR nokkrum árum flutti ég og
fjölskylda mín til Svíþjóðar og bjugg-
um þar um hríð, sem ekki er í frásög-
ur færandi. En ég man hvað ég varð
hissa þegar við vorum rétt búin að
koma okkur fyrir, er bréf barst inn
um lúguna frá tannlæknastofu ná-
lægt heimili okkar.
Þetta var ekki venjuleg
auglýsing. Í bréfinu
var sagt frá því að okk-
ar væri vænst ákveðinn
dag á tannlæknastof-
una með börnin okkar
og vorum við beðin að
láta vita ef tíminn pass-
aði ekki. Við kímdum
yfir nákvæmni sænska
kerfisins sem fylgdist
svona vel með okkur,
og mættum síðan með
börnin eins og okkur
var uppálagt. Það gerð-
ist svo sem ekkert merkilegt þarna á
tannlæknastofunni og börnin héldu
brosandi frá tannlækninum, enda
þurfti ekkert að bora. En það merki-
lega við þessa heimsókn fyrir Íslend-
ing var, að það þurfti heldur ekkert
að borga. Tannlæknaþjónusta er sem
sagt ókeypis fyrir börn og unglinga
allt að 18 ára aldri í Svíaríki, og
reyndar einnig fyrir öryrkja og ellilíf-
eyrisþega. Hið sama gildir á hinum
Norðurlöndunum. Nema hér á Ís-
landi!
Þetta rifjaðist upp fyrir mér þegar
ég heyrði fréttir af því að tannheilsa
barna og unglinga væri mun verri á
Íslandi en í Danmörku, Noregi og
Svíþjóð. Ástæðurnar
eru án efa margar eins
og t.d. óhófleg gosneysla
barna og unglinga hér á
landi. En ætli ein
stærsta ástæðan fyrir
slakri tannheilsu
barnanna okkar sé ekki
hinn óheyrilegi kostn-
aður sem fjölskyldur
þurfa að bera af heim-
sókninni til tannlækn-
isins, því aðeins um 50%
af kostnaðinum við
tannlækningar barna og
unglinga hér á landi fást
endurgreidd. Tala nú ekki um ef fara
þarf út í kostnaðarsamar aðgerðir
eins og tannréttingar sem geta sett
fjárhag fjölskyldunnar á hvolf. Tann-
réttingar geta hlaupið á hundruðum
þúsunda. Aðeins ein föst upphæð er
greidd frá ríkinu vegna tannréttinga.
Tannréttingar barna og unglinga eru
að sjálfsögðu ókeypis í Danmörku,
Noregi og Svíþjóð.
Af hverju er ástandið svona hér á
landi? Jú, af því að við, fjölskyldur
þessa lands, látum stjórnvöld bjóða
okkur upp á það, án þess að gera neitt
í málinu. En nú er tækifæri til breyt-
inga. Það eru kosningar í vor. Nú
ættu foreldrar að sammælast um að
kjósa aðeins þá flokka til setu á Al-
þingi sem vilja taka upp hætti Norð-
urlandaþjóðanna og bjóða börnum,
unglingum og ellilífeyrisþegum
ókeypis tannlæknaþjónustu.
Ókeypis tannlækningar
fyrir börn og unglinga
Þórhallur Heimisson fjallar um
tannlæknaþjónustu
Þórhallur Heimisson
»Nú ættu foreldrar aðsammælast um að
kjósa aðeins þá flokka
til setu á Alþingi sem
vilja taka upp hætti
Norðurlandaþjóðanna
og bjóða börnum, ung-
lingum og ellilífeyr-
isþegum ókeypis tann-
læknaþjónustu.
Höfundur er prestur.
FYRIR nokkrum vikum skrifaði
undirritaður grein í Morgunblaðið
vegna ummæla Ingibjargar Sól-
rúnar Gísladóttur, formanns Sam-
fylkingarinnar, í garð starfsmanna
lögreglu og ákæruvalds þar sem
þingmaðurinn fullyrti að lögregla
og ákæruvald væri handbendi
Sjálfstæðisflokksins og vinnubrögð
í samræmi við það. Áður hefur
sami stjórnmálamaður haldið því
fram að vinnubrögð lögreglu hafi
verið ámælisverð við rannsókn til-
tekinna mála.
Þeir aðilar sem hafa innsýn og
þekkingu á störfum lögreglu vita
að slíkar fullyrðingar eru rakalaust
þvaður, enda unnið af fagmennsku
á öllum sviðum innan lögreglu. Að
undanförnu hefur mikið borið á
sleggjudómum og persónulegum
árásum í garð nafngreindra starfs-
manna lögreglu og ákæruvalds í
tengslum við rannsókn og saksókn
í Baugsmálinu. Fyrirfram mætti
ætla að slíkur áróður hefði áhrif á
traust almennings í garð lögreglu.
Það var því sérstaklega ánægju-
legt að sjá niðurstöður könnunar
sem Capacent-Gallup gerði fyrir
skemmstu. Niðurstaða könnunar-
innar er að traust almennings í
garð lögreglu er mikið og stöðugt
og mælist næst mest á eftir Há-
skóla Íslands, eða 78%.
Athyglisvert var jafnframt að
sjá að í sömu könnun kemur fram
að þjóðin hefur aldrei áður borið
minna traust til Alþingis. Gæti ver-
ið að ítrekaðar órökstuddar og
ósannar fullyrðingar einstakra
þingmanna um spillingu innan
réttarvörslukerfisins dragi veru-
lega úr trausti almennings í garð
Alþingis?
Páll E. Winkel
Mikið traust
í garð lögreglu
Höfundur er yfirmaður stjórn-
sýslustoðar ríkislögreglustjóra.
AUGLÝSINGASÍMI 569 1100