Morgunblaðið - 30.03.2007, Blaðsíða 14

14 FÖSTUDAGUR 30. MARS 2007 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Eftir Hjört Gíslason
hjgi@mbl.is
FÆREYSK stjórnvöld eru nú að
íhuga róttækar breytingar á fiskveiði-
stjórnunarkerfinu. Sjávarútvegsráð-
herrann Björn Kalsö hefur lagt fram
þá tillögu innan ríkisstjórnarinnar að
gildistími veiðileyfa verði aðeins fimm
ár, að sett verði þak á réttindin og að
aukin meirihlutaeign Færeyinga
skuli koma til í sjávarútvegsfyrir-
tækjum, sem skráð eru í Færeyjum
og njóta fiskveiðiréttinda þar.
Tillögur Kalsö eru ekki opinberar
en þær hafa lekið út til færeyskra fjöl-
miðla. Eins og staðan er nú er fisk-
veiðum við Færeyjar í megindráttum
stýrt með fiskidögum. Hvert skip fær
úthlutað ákveðnum fjölda daga til að
stunda veiðar. Dögunum fækkar eða
fjölgar eftir stöðu fiskistofna. Skipun-
um er skipt upp í flokka og eru dag-
arnir framseljanlegir innan þeirra.
Auk þess eru gefnir út kvótar í teg-
undum eins og síld, loðnu og kol-
munna.
Breytingar 2018?
Nú eru leyfin til 10 ára, sem í raun
þýðir að þeir sem eru með leyfi halda
þeim sjálfkrafa til 10 ára í senn. Nú er
það hugmyndin að breyta kerfinu árið
2018, eða eftir rúm tíu ár. Þá verði
heimildirnar aðeins til fimm ára í senn
og þeim jafnframt endurúthlutað. Við
breytinguna missa þeir sem leyfin
hafa öll réttindi sín eins og fiskidaga,
kvótahlutdeild, kvóta vegna meðafla
og fleira, en fá þau vafalítið að nýju.
Útgerðin þarf engu að síður að búa
við það óöryggi að heimildirnar kunni
að tapast að fimm árum liðnum.
Jafnframt er talað um að ekkert
eitt fyrirtæki geti ráðið yfir meiru en
20% aflaheimilda í hverri fisktegund
og innan hvers skipaflokks. Reyndar
mun gert ráð fyrir því að þær útgerðir
sem hafa nú réttindi, sem eru umfram
20%, haldi þeim, þar sem þær hafi
skapað sér sögulegan rétt á hærri
kvótahlutdeild.
Loks er gert ráð fyrir því að
útlendingar megi ekki eiga meira en
33,33% í færeyskum útgerðar-
fyrirtækjum. Tveir þriðju hlutar
hlutafjár skuli vera í eigu Færeyinga,
sem séu búsettir á eyjunum og greiði
þar skatta. Sama hlutfall gildir um
setu útlendinga í stjórn fyrirtækj-
anna.
Miklar umræður
Miklar umræður hafa verið um
þetta mál, bæði í færeyskum og
norskum fjölmiðlum. Í Noregi er nú
fyrirhugað að taka upp kvótakerfi af
svipuðu tagi og er hér á landi og er
þar rætt um veiðiréttindi til 20 til 25
ára. Færeyskir útgerðarmenn telja
að fimm ár séu allt of stuttur tími og
kippi rekstrargrundvellinum undan
útgerðinni. Hún geti lent í því að njóta
ekki lánstrausts vegna ótryggrar
framtíðar. Brotthvarf verksmiðju-
skipsins Atlantic Navigator úr fær-
eyskum sjávarútvegi hefur meðal
annars verið rakið til þessara hug-
mynda. Bæði er að kvótaþakið kynni
að verða til þess að skipið fengi ekki
nægilegar heimildir í kolmunna til að
standa undir útgerð sinni og að
ótrygg framtíð stefndi útgerðinni í
voða.
Gildistími veiðileyfa
verði aðeins fimm ár
Færeyingar íhuga miklar breytingar á fiskveiðistjórninni
Í HNOTSKURN
»Brotthvarf verk-smiðjuskipsins Atlantic
Navigator úr færeyskum sjáv-
arútvegi hefur meðal annars
verið rakið til þessara hug-
mynda.
»Jafnframt er talað um aðekkert eitt fyrirtæki geti
ráðið yfir meiru en 20% afla-
heimilda í hverri fisktegund
og innan hvers skipaflokks.
Morgunblaðið/Ómar
Frá Færeyjum Færeyskir útgerðarmenn telja að fimm ár séu allt of stuttur
tími til aðlögunar og kippi rekstrargrundvellinum undan útgerðinni.
ÚR VERINU
ÍSLAND mun í dag undirrita samn-
ing Sameinuðu þjóðanna um réttindi
fatlaðra. Þetta kom fram í erindi
Magnúsar Stefánssonar félagsmála-
ráðherra á ráðstefnunni um fé-
lagslega þjónustu í gær. Fulltrúi ut-
anríkisráðuneytisins mun undirrita
samninginn í New York. „Ég tel að
samningur þessi kveði á um raun-
verulegar réttarbætur þar sem hann
skýrir réttarstöðu fatlaðra og kveður
skýrt á um rétt þeirra til að standa
jafnfætis öðrum í samfélaginu. Til
þess þarf að tryggja aðgang allra að
samningnum með því að þýða hann á
íslensku. Þannig geta allir sem áhuga
hafa kynnt sér hann og veitt með hon-
um það aðhald sem ætlast er til,“
sagði ráðherra og ennfremur að unn-
ið væri að þýðingunni.
Mannréttindi efld
Aðildarríki sem undirrita samning-
inn skuldbinda sig til að innleiða
mælikvarða sem efla mannréttindi
fatlaðra og koma í veg fyrir mis-
munun.
Magnús rakti aðdraganda samn-
ingsins og sagði að allsherjarþing SÞ
hefði árið 2001 ákveðið að samin yrðu
drög að samningi um að vernda og
efla réttindi og virðingu fatlaðra.
Unnið hafi verið að því verki næstu
árin af hálfu fulltrúa aðildarríkjanna,
mannréttindasamtaka, alþjóðlegra
félaga og hagsmunasamtaka fatlaðra.
Ísland undirritar
nýjan samning SÞ
um réttindi fatlaðra
Á RÁÐSTEFNUNNI var gerð grein
fyrir átaki sem felur í sér aukna
þjónustu við geðfatlaða og kynnt ný
stefna félagsmálaráðuneytisins í
málefnum fatlaðra, bæði barna og
fullorðinna, til ársins 2016. Vinna
við stefnumótunina hefur staðið í
um tvö ár og er á lokastigi. Stefnu-
mótun í þessum málaflokki er á
lokastigi og kynnti Þór Þór-
arinsson, skrifstofustjóri í félags-
málaráðuneytinu, hana. „Stefnan
er að flytja þjónustu við fatlaða yfir
til sveitarfélaganna, að hefja und-
irbúning á næstu þremur árum að
því verkefni,“ segir Þór. Þá sé verið
að reyna að færa þjónustuna frá
stofnunum og út í samfélagið svo
hægt verði að veita hana þar sem
fólk býr.
Þjónusta við fatlaða
flutt til sveitarfélaga
ÞAÐ er vinsæll leikur meðal barna
að ýta hvert öðru í innkaupakerr-
um. Uppátækið er þó varla jafn vin-
sælt hjá búðareigendum og eiga
kerrurnar það til að daga uppi víðs-
vegar um borgina.
Morgunblaðið/Golli
Á fleygiferð í kerru
ÞJÓÐARHREYFINGIN – með lýð-
ræði hefur sent Morgunblaðinu eft-
irfarandi yfirlýsingu vegna íbúakosn-
inganna í Hafnarfirði:
„Þjóðarhreyfingin fagnar því skrefi
í átt til íbúalýðræðis sem stigið er með
því að fela Hafnfirðingum að kjósa um
deiliskipulag, sem ráðið getur úrslit-
um um stækkun álbræðslunnar í
Straumsvík. Hreyfingin bendir þó á
að málið varðar fleiri en íbúa Hafn-
arfjarðar. Lýðræðislegra hefði verið
að stækkun álbræðslunnar ásamt
annarri mannvirkjagerð henni við-
komandi hefði verið borin undir alla
sem málið varðar.
Þá hlýtur Þjóðarhreyfingin að
benda á hversu ójöfn vígstaðan er fyr-
ir þá sem takast á í þessari íbúakosn-
ingu. Annars vegar er alþjóðlegt risa-
fyrirtæki með ótakmarkað fjármagn
til að reka áróður sinn; hins vegar
sjálfsprottin grasrótarsamtök sem
litlu hafa úr að spila nema frjálsum
framlögum áhugafólks.
Hér blasir við geigvænlegur lýð-
ræðishalli. Brýnt er í framtíðinni að
kosningum af þessu tagi verði sett
lagaleg umgjörð sem setji auðmagn-
inu takmörk og tryggi jafnræði þeirra
sjónarmiða sem tekist er á um hverju
sinni.
Þjóðarhreyfingin – með lýðræði
hvetur Hafnfirðinga til að láta í ljósi
vilja sinn og taka þátt í atkvæða-
greiðslunni.“
Yfirlýsing
vegna íbúa-
kosningar í
Hafnarfirði
MORGUNBLAÐINU hefur borist
eftirfarandi athugasemd frá Kristjáni
Stefánssyni, forstöðumanni Litla-
Hrauns:
„Í leiðara blaðsins í gær, undir fyr-
irsögninni „Á Litla Hrauni“ er fjallað
um vistun 15 ára unglings í gæslu-
varðhaldi á Litla Hrauni.
Það er ekki ákvörðun fangelsisyf-
irvalda að ákvarða um gæsluvarð-
haldsvist og taka má undir það sem
fram kemur í leiðaranum að það sé
ekki viðunandi að 15 ára ungmenni
séu vistuð í fangelsi. Í þessu umrædda
tilviki var viðkomandi sinnt af geð-
lækni fangelsisins strax við komu sl.
sunnudag og einnig daginn eftir.
Fanginn var í gær losaður úr einangr-
un og fór af Litla Hrauni.
Það sem hinsvegar kemur fram í
leiðaranum um, að Breiðavíkurmálið
kunni að endurtaka sig á Litla Hrauni,
er alvarleg aðdróttun að starfsfólki
fangelsisins og gjörsamlega út í hött.
Starfsfólk gæsluvarðhaldsdeildar
fangelsisins á Litla Hrauni hefur
þvert á móti iðulega fengið þakkir fyr-
ir mannúðlega og nærgætna fram-
komu við þá sem þar dvelja, og hefur
mikla og dýrmæta reynslu af gæslu og
umönnun fólks sem úrskurðað er í
einangrun. Bent skal á, vegna þess
sem skilja má af leiðaranum, að þeir
sem dvelja í einangrun eru ekki í sam-
bandi við, né hafa samskipti við aðra
fanga meðan á dvöl þeirra stendur.
Þessi leiðaraskrif hafa valdið mikilli
reiði á meðal starfsmanna sem finnst
alvarlega vegið að starfsheiðri þeirra
og er þess krafist fyrir hönd starfs-
manna að blaðið biðjist afsökunar á
þessum hluta leiðarans og birti í
blaðinu án tafar.
Kristján Stefánsson, forstöðumað-
ur“
Athugasemd frá forstöðu-
manni Litla-Hrauns
BARNAVERND Reykjavíkur
bregst ávallt við þegar tilkynning
berst um að lögregla hafi þurft að
hafa afskipti af unglingi, að sögn
Steinunnar Bergmann, fram-
kvæmdastjóra Barnaverndar. Lög-
reglan láti Barnavernd ávallt vita
þegar slík afskipti eru höfð.
Í Morgunblaðinu í gær sagði Jón
H. Snorrason, aðstoðarlögreglu-
stjóra höfuðborgarsvæðisins, að
barnaverndaryfirvöld hefðu ekki
fundið úrræði fyrir 15 ára dreng sem
sleppt var úr gæsluvarðhaldi eftir
játningu á ráni í 10–11-verslun.
Steinunn vill ekki tjá sig um ein-
stök mál, en segir að brugðist sé við í
samráði við foreldra viðkomandi
unglings og með tilliti til þess hvers
eðlis afskipti lögreglu voru. „Ef það
kemur tilkynning fer starfsmaður
okkar af stað, ræðir við barnið og
foreldrið og skoðar með þeim hvað
þarf að gera, hvaða stuðning þarf að
veita, og grípur þá til þeirra aðgerða
sem við höfum.“ Skoðað sé stuðning-
ur inn á heimilið við unglinginn, líkt
og viðtöl og slíkt. „Við eigum líka
ýmis vistunarúrræði ef þarf. Þá eru
það vistunarúrræði sem Reykjavík-
urborg hefur og úrræði sem Barna-
verndarstofa hefur.“
Ávallt brugðist við
ef ungmenni á í hlut