Morgunblaðið - 30.03.2007, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 30. MARS 2007 21
FLESTIR gestastjórnendur Stórsveitar
Reykjavíkur undanfarin ár hafa verið af hinum
klassíska hvíta bandaríska skóla sem rekur
ættir sínar til stórsveita er menn á borð við
Woody Herman og Buddy Rich stjórnuðu með
vænni skvettu af Basiesveiflu. Það var því gam-
an að heyra sveitina fást við verk af allt öðrum
toga og þar að auki íslensk. Kjartan Valdimars-
son hefur um langt skeið verið einn fremsti
djasspíanisti okkar, hvort sem hann hefur leik-
ið bíbopp eða frjálst, og tónlist hans gjarnan
verið á mörkum djass og evrópskrar tón-
skáldatónlistar. Í kynningu þessara tónleika
var tekið fram að tónlistin væri nútímaleg, til-
raunagjörn, aðgengileg og spennandi og hvorki
djass né sving að sögn Kjartans. Það má til
sanns vegar færa, sé hin hefðbundna skilgrein-
ing John Lewis höfði í huga: ,,Djass er spuni
með sveiflu.“ Þá er sveiflan tákn sýnkópunnar
og hún var nær alveg fjarri í tónlist Kjartans.
Það þýðir þó ekki að verkin hafi ekki verið
djassættar. Hinn sterki ryþmi, margt í fraser-
ingum blásaranna og uppbyggingu verkanna
sór sig í ætt við það er menn hafa verið að gera
best í stórsveitartónlist evrópskri og því sem
framúrstefnudjasstónskáldin bandarísku hafa
verið að skrifa. Segja má að stórsveitartónlist
Kjartans hafi verið mun hefðbundnari en
margt sem hann hefur spunnið á píanóið.
Fyrsta verkið á efnisskráni nefndist Riff-ildi I
og bar verkið nafnið með rentu; upphófst á raf-
væddum gítarsóló Edvards Lárussonar og
endaði á voldugu riffi. Það sauð á slagverkinu
hjá Jóhanni Hjörleifssyni og Pétri Grétarssyni
og Ólafur Jónsson tenórsaxófónleikari og
Snorri Sigurðarson trompetleikari spunnu
ágæta sólóa. Bestur var þó tenórsóló Jóels
Pálssonar á undan riffkaflanum þar sem höf-
undur seiddi undir bjölluhljóm. Svar án spurn-
ingar var einnig í stjörnumerki ryþmaorgíunn-
ar og slagverkið svaraði píanóinu frábærlega –
en kannski var ekki spurt. Þá kom fallegt verk
án spuna, Hversu ljúft, og hér sannaði David
Boproff glæsilega að hann er einn af burð-
arstólpum hljómsveitarinnar, svo fallega
hljómaði bassabásúna hans. Annar hægur ópus
fylgdi í kjölfarið, Sálumess, þar sem Snorri á
flygilhorn og Sigurður Flosason á altó blésu
svala sólóa. Styrkurinn jókst þó er leið á sóló
Sigurðar og endaði verkið í stórblæstri. Þrátt
fyrir smáhnökra í flutningi var þetta eitt
áhrifaríkasta verk kvöldsins og verður gaman
að heyra það aftur, því vonandi fær sveitin
tækifæri til að meitla enn betur túlkun sína á
verkum Kjartans. Balkan group fylgdi í kjöl-
farið og segir nafnið flest um eðli verksins sem
hófst á klarinettueinleik Flosasonar og Kjartan
Hákonarson blés fínan trompetsóló, hvort
tveggja Balkanættar. Lokaverkið nefndist
Riff-lildi II, slagverkið geggjað, ekki síst smá-
sýmbalar Jóhanns og Kristinn Svavarsson með
barítónsóló. Svar án spurningar var svo end-
urtekið í lokin og túlkað á nýjan hátt, brassið
geysikröftugt og Eddi Lár í einu aðalhlutverk-
inu. Sveitinni var raðað öðruvísi en maður á að
venjast. Hrynsveitin fremst og saxófónarnir
fyrir aftan, trompetarnir á vinstri hönd frá
salnum séð og básúnurnar til hægri. Hljómaði
sveitin sérlega vel þannig skipuð. Það er óhætt
að óska Kjartani til hamingju með þessa glæsi-
legu frumraun sem stórsveitartónskáld og á
tónlist hans fullt erindi um heim allan.
Stórsveitin kannar nýja stigu
Tónlist
Tjarnarsalur Ráðhúss Reykjavíkur
Stórsveitin lék verk eftir Kjartan Valdimarsson er
stjórnaði jafnframt og lék á flygilinn. Einar Jónsson,
Snorri Sigurðarson, Kjartan Hákonarson og Eiríkur
Örn Pálsson trompeta; Oddur Björnsson, Edward
Ferderiksen og Sigrún Jónsdóttir básúnur; David
Bobroff bassabásúnu; Sigurður Flosason, Stefán
S. Stefánsson, Ólafur Jónsson, Jóel Pálsson og
Kristinn Svavarsson saxófóna og klarinettur,
Eðvarð Lárusson gítar, Gunnar Hrafnsson
rafbassa, Jóhann Hjörleifsson trommur og Pétur
Grétarsson slagverk. Miðvikudaginn 21. mars.
Stórsveit Reykjavíkur

Stórsveit Reykjavíkur
Vernharður Linnet
ÁSTIN var í öndvegi á tónleikum í Iðnó á mið-
vikudagskvöldið. Þar komu fram söngkonurnar
Þóranna Kristín og Edda Austmann og fluttu lög
úr söngleikjum og óperettum, sem á einn eða
annan hátt fjölluðu um ástina.
Söngurinn var kryddaður með leikrænum til-
þrifum, sem voru á köflum býsna ærslafengin.
Þar sem túlkunin var óheft, lifandi og einlæg
voru þau þó aldrei tilgerðarleg, heldur virkuðu
ávallt sem eðlilegur hluti af tónlistinni. Þannig á
söngleikjatónlist auðvitað að vera. Tæknilega séð
var söngurinn líka á allan hátt vandaður, enda
voru fagnaðarlæti áhorfenda mikil og jukust eftir
því sem á leið.
Með söngkonunum lék Agnar Már Magnússon
á píanó. Mér skilst að hann sé fyrst og fremst
djasspíanóleikari, en hér spilaði hann eftir nótum
af aðdáunarverðri smekkvísi og fagmennsku:
Það var einfaldlega unaður að hlýða á hann leika.
Söngleikjatónlist er oftar en ekki á mörkum
klassíkurinnar og djassins og því efast ég um að
klassískur píanóleikari hefði spilað jafnvel og
Agnar. Þetta voru skemmtilegir tónleikar!
Ástin í aðal-
hlutverki
TÓNLIST
Iðnó
Amorsvísur – hugljúfir söngvar og ástþrungnar aríur.
Edda Austmann og Þóranna Kristín sungu. Meðleikari
var Agnar Már Magnússon. Á efnisskránni voru lög úr
söngleikjum og óperettum, ásamt léttri klassík. Mið-
vikudagur 21. mars.
Söngtónleikar
Jónas Sen
FRÁ ÞVÍ að listamaðurinn Odd Nerdrum gerð-
ist íslenskur ríkisborgari árið 2002 hefur ekki
verið haldin stór sýning á verkum hans í Nor-
egi, fyrrum heimalandi hans. Það heyrir því til
nokkurra tíðinda að 28. apríl næstkomandi
opnar vegleg sýning á málverkum, teikningum
og grafíkverkum listamannsins í Galleri Kitch í
bænum Tønsberg í austurhluta landsins.
Á vef norska ríkisútvarpsins er vitnað í Kjell
Strand hjá Galleri Kitch sem segir sýninguna
mikinn viðburð í norsku listalífi. Þar verði
meðal annars til sýnis verk frá nýliðnum árum
sem hafi aldrei verið sýnd fyrr. Hann upp-
ljóstrar því einnig að almenningur muni „upp-
götva nýja hlið á málaranum Nerdrum“.
„Nokkur af þessum verkum eru í samhengi við
það sem hann hefur sýnt í Bandaríkjunum und-
anfarin ár. Hann hefur yfirgefið íslenska lands-
lagið og gengið meira inn í hið kosmíska rými,“
segir Strand að lokum.
Nerdrum í Noregi á ný
Ljósmynd/Kristinn Ingvarsson
Eftir Ingveldi Geirsdóttur
ingveldur@mbl.is
MÁLÞING til heiðurs Jóni
Hnefli Aðalsteinssyni þjóð-
fræðingi verður haldið í fyr-
irlestrasal Þjóðminjasafns-
ins í dag milli kl. 13 og 18.
Jón Hnefill varð áttræður í
gær og eru það nemendur
hans frá ýmsum tímum með
fulltingi félagsvís-
indadeildar Háskóla Ís-
lands, Þjóðminjasafnsins og
Félags þjóðfræðinga á Ís-
landi sem efna til þessa fjörlega afmælisþings.
„Jón Hnefill gerði þjóðfræðina skemmtilega
fyrir okkur nemendur. Það var skemmtileg
blanda af hlýju og húmor sem mér fannst ein-
kenna hann sem kennara,“ segir Katla Kjart-
ansdóttir þjóðfræðingur og fyrrverandi nem-
andi Jóns en hún mun flytja fyrirlesturinn
„Fávíst barn fetar fræðimanns braut“ og minn-
ist í honum hvernig Jóni Hnefli tókst að vekja
áhuga hennar fyrir hinu þjóðfræðilega í tilver-
unni.
Spurð hvernig Jón vakti áhuga hennar á
þjóðfræði svarar Katla að það hafi verið lúmskt.
„Hann hvatti nemendur sína mjög eindregið til
að spyrja. Hann sagði að hversu heimskulega
sem okkur þætti spurningarnar hljóma ættum
við samt að spyrja þeirra. Það fannst mér mjög
hvetjandi og það stóð aldrei á svari hjá honum.“
Fjölbreyttir fyrirlestrar
Auk brautryðjandastarfs í þjóðfræðikennslu
hafa fáir lagt jafnmikið af mörkum til þjóð-
fræðirannsókna hér á landi og Jón Hnefill.
„Hann er öflugur fræðimaður og sá sem kom
þjóðfræðideildinni á koppinn í Háskóla Íslands.
Við eigum honum mikið að þakka,“ segir Katla.
Dagskrá málþingsins til heiðurs Jóni Hnefli
er fjölbreytt: Valdimar Tr. Hafstein setur þing-
ið og fer með inngangsorð til heiðurs afmæl-
isbarninu. Kristinn Schram rekur þræði í fari
og fræðum Jóns saman við þær þjóðfræðilegu
áherslur sem hann temur sér sjálfur í dag. Jón
Jónsson fjallar um sögur af flökkurum, Mar-
teinn Helgi Sigurðsson rekur skipti á nöfnum í
goðakenningum, Rósa Þorsteinsdóttir segir frá
söfnun og hljóðritunum alþýðufræða, sagna og
kveðskapar sem fram fóru á 20. öld, Rakel Páls-
dóttir fjallar um keðjubréf á Netinu, kynnt
verður rannsókn Gunnellu Þorgeirsdóttur um
„fótósjoppaðar“ ljósmyndir sem flökkusagnir
og að lokum ræðir Kristín Einarsdóttir um grí-
nefni í íslenskum fjölmiðlum með áherslu á ára-
mótaskaup sjónvarpsins.
„Við eigum honum
mikið að þakka“
Afmælisþing til heiðurs Jóni Hnefli Aðalsteinssyni
Jón Hnefill
Aðalsteinsson