Morgunblaðið - 19.04.2007, Page 20

20 FIMMTUDAGUR 19. APRÍL 2007 MORGUNBLAÐIÐ
MENNING
AHMAD Jamal-tríóið verður
heiðrað með tónleikum á
Domo í kvöld kl. 21, þar sem
þeir Þorgrímur Jónsson, Agn-
ar Már Magnússon og Erik
Qvick leika nokkur af vinsæl-
ustu lögum tríósins, meðal
annars Poinciana.
Þremenningarnir eru marg-
reyndir í tónlistinni, en fyr-
irmynd þeirra að tónleikunum
í kvöld, Ahmad Jamal, er einn
virtasti djasspíanóleikari Bandaríkjanna. Stjörn-
ur eins og Keith Jarret og Miles Davis hafa lofa
hann og prísað og talið meðal mestu áhrifavalda á
þeirra eigin list.
Tónlist
Ahmad Jamal
heiðraður
Ahmad Jamal
FÉLAG um átjándu aldar
fræði heldur málþing í Þjóð-
arbókhlöðu á laugardag, en til-
efnið er tveggja alda minning
Tómasar Sæmundssonar
Fjölnismanns. Málþingið hefst
kl.13.30 og því lýkur um kl.
16.30. „Ég má með engu móti
missa þig“ heitir erindi Stein-
unnar Haraldsdóttur um vin-
áttu Tómasar og Jónasar Hall-
grímssonar eins og hún birtist í
bréfaskriftum þeirra; Hjalti Hugason talar um
guðfræði Tómasar. Viðhorf hans til fræðslumála
eru viðfangsefni Inga Sigurðssonar og loks talar
Sigurður Líndal um Tómas og Jón Sigurðsson.
Fræði
Tveggja alda
minning Tómasar
Tómas
Sæmundsson
VOX Fox heitir sönghópurinn
sem syngur í Iðnó í kvöld kl.
20. Á efnisskrá eru lög frá
Bítlunum, Billy Joel, Bobby
McFerrin, ABBA, Beach Boys
og Magga Eiríks, allt í búningi
sex söngradda. Vox Fox sér-
hæfir sig í flutningi verka a
cappella, eða án undirleiks.
Hópurinn leggur mikið upp úr
krefjandi útsetningum og
syngur popp, rokk, djass og
klassík. Vox Fox skipa: Þórdís Sævarsdóttir, Vig-
dís Garðarsdóttir, Lilja Dögg Gunnarsdóttir,
Gunnar Thorarensen, Hreiðar Ingi Þorsteinsson
og Sverrir Örn Hlöðversson.
Tónlist
Syngja popp, rokk,
djass og klassík
Bítlarnir
Eftir Bergþóru Jónsdóttur
begga@mbl.is
MYNDLISTASKÓLINN í Reykja-
vík fagnar 60 ára afmæli sínu um
þessar mundir. Um helgina efnir
skólinn í samvinnu við Knowhow-
verkefnið til námstefnu, þar sem
spurt verður hvort almenna skóla-
kerfið geti notið góðs af þeim aðferð-
um sem viðhafðar eru í listnámi í
listaskólum og kallast á ensku: a
studio approach to teaching and le-
arning. Námstefnan hefst í dag kl. 16
og lýkur á laugardag, en hún verður
haldin í Reykjavíkurakademíunni við
Hringbraut.
Einn fyrirlesara er Rita Irwin pró-
fessor við Háskólann í Bresku Kól-
umbíu í Kanada, en hún er virk í al-
þjóðlegri umræðu um listir í
skólastarfi og hefur flutt fyrirlestra
og skrifað bækur um efnið.
Sköpun fremur en miðlun
Rita segir muninn á hefðbundinni
kennslu og listnámsaðferðinni þann
að í þeirri síðarnefndu sé meira rými
fyrir rannsóknir, kannanir og skap-
andi aðgerðir; þar sé gert ráð fyrir að
nemandi og kennari geti í samvinnu
leitað að lausnum á þeim spurningum
sem upp kunna að koma. „Því miður
er þessi lausn ekki nýtt nægilega vel í
almennu námi, því rannsóknir hafa
margsýnt, að listnámsaðferðin gefur
mjög góða raun. Hefðbundnar
kennsluaðferðir byggjast fyrst og
fremst á miðlun, þar sem kennarinn,
sá sem miðlar, er um leið skör ofar
nemendum sínum. Með listnáms-
aðferðinni skapast möguleiki á ann-
ars konar hugsun og fleiri leiðum að
lausn viðfangsefna.“
Aðspurð um hvort listnáms-
aðferðin krefjist ekki meira sjálf-
stæðis og aga af nemendum, segir
Rita Irwin það einmitt vera eitt af
markmiðum aðferðarinnar að svo
verði. „Við viljum að nemendur séu
forvitnir, spyrji spurninga og finni
sér hugðarefni sem þeir vilja einbeita
sér að, skoði, poti, prófi, rannsaki,
meti og skilgreini, læri af öðrum – og
vinni með öðrum. Nemendur með
reynslu af listnámi verða gjarnan
glöggir á samfélagið og umhverfi sitt
og öðlast aðra og skapandi sýn. Ég
tel ríða á að nemendur séu þjálfaðir
til skapandi og gagnrýninnar hugs-
unar og verka, en ekki eingöngu í því
að taka við því sem að þeim er rétt.
Listirnar hafa svo margt að bjóða
sem gæti nýst vel í almennu námi,“
segir Rita Irwin.
Galdurinn er í aðferðinni
Oft hafa verið raktar niðurstöður
rannsókna sem sýna að nemar í list-
námi standi sig að jafnaði betur í öðru
námi en þau sem ekki njóta listnáms.
Rita segir þetta ekki þýða það, að list-
námið sjálft sé endilega forsenda vel-
gengni þessara barna, heldur séu það
aðferðirnar við námið sem hafi þessa
kosti.
Myndlistaskólinn í Reykjavík efnir til námstefnu um aðferðafræði listnámskennslu
Spyrja, skoða, pota og prófa
EFNT var til verkefnisins Knowhow í því skyni að vekja athygli á verk-
stæðiskennslu og á gildi list- og verkgreina og um leið að vekja umræðu
um námsleiðir fyrir alla þá hæfileikaríku einstaklinga sem ekki njóta sín
innan hefðbundins bóknáms. Knowhow-verkefnið er styrkt er af Leonardo
da Vinci-áætlun Evrópusambandsins.
Morgunblaðið/Ómar
Svo allir krakkar geti notið sín
STÖÐUGAR hræringar eru í
heimi hljómsveitarstjóra þessa
dagana. Ashkenazy á leið til
Sydney, Gustavo Dudamel að
taka við af Esa-Pekka Salonen í
San Francisco, eins og frá hefur
verið greint síðustu daga. Í dag
barst svo frétt um að ráðið hefði
verið í stöðu hljómsveitarstjóra
Bandarísku þjóðarhljómsveit-
arinnar í Washington, en þar hef-
ur þungavigtarstjórnandinn
Leonard Slatkin ráðið húsum.
Þetta er þó enginn happafeng-
ur fyrir þann nýráðna, Iván
Fischer, sem sjálfur er enginn ný-
græðingur á stjórnandapallinum,
því ráðningin er tímabundin og
aðeins til tveggja ára, eða þar til
búið er að finna framtíðarstjórn-
anda hljómsveitarinnar, eins og
það var orðað í erlendu frétt-
unum í gær.
Iván Fischer er stofnandi og
aðalhljómsveitarstjóri Hátíð-
arhljómsveitarinnar í Búdapest,
og hefur þegar átt farsæla daga
á pallinum hjá amerísku hljóm-
sveitinni. Þar steig hann fyrst á
svið árið 1997 sem gestastjórn-
andi og kom þangað aftur 2001.
Árið 2005 var hann gerður að að-
al-gestastjórnanda. Iván Fischer
sagði í gær að samstarf sitt við
Bandarísku þjóðarhljómsveitina
gleddi sig ávallt. „Hér er góður
andi og alltaf mikil áhersla lögð á
fagmennsku. Þess vegna leist
mér vel á enn nánara samstarf.
Það er mér mikil ánægja að geta
orðið að liði við að koma hljóm-
sveitinni gegnum þetta millibils-
ástand.“ Ekki hefur spurst hvort
Fischer hafi verið boðið starf að-
alstjórnanda, en það þykir feitur
biti að stjórna þessari virtu sveit.
Fischer
arftaki
Slatkins
Meðan framtíðar-
stjórnanda er leitað
Fischer Í Washington um sinn.
Eftir Bergþóru Jónsdóttur
begga@mbl.is
VERALDLEGUR kórsöngur á sér
djúpar rætur í gildum mið-evrópskra
iðnaðarmanna en ekki síður innan
veggja háskólanna í álfunni. Við
flesta elstu háskóla Norðurlandanna
hafa verið starfræktir kórar frá upp-
hafi, og sumir þeirra eru enn meðal
þeirra bestu í heiminum, eins og
Þjónar Orfeifs, Orphei Drängar í
Svíþjóð. Stúdentasöngvar og verk
eins og Glúntarnir eftir Gunnar
Wenneberg eru arfur frá þessari
hefð. Skömmu eftir stofnun Háskóla
Íslands var stofnaður Stúdentakór.
En, og aftur en – eins og gefur að
skilja var háskólakórsöngurinn
karlamennt, enda konur ekki at-
kvæðamiklar í háskólasamfélögum
fyrri alda. Á síðustu öld spruttu upp
blandaðir kórar innan háskólaveggja
víða, og hér á landi leysti blandaður
kór, Háskólakórinn Stúdentakórinn
af hólmi, og hefur nú verið starf-
ræktur í þrjátíu ár. Undir lok ald-
arinnar, þegar konur voru farnar að
láta verulega til sín taka í háskóla-
samfélögum heims, urðu kórar há-
skólakvenna æ algengari.
Allar með mikla söngreynslu
Kvennakór Háskóla Íslands er nýr
sproti í flóru kórastarfs í landinu.
Hann var stofnaður óformlega í
fyrra, en formleg starfsemi hófst í
haust. Um þrjátíu ungar konur
syngja í kórnum en kórstjóri er Mar-
grét Bóasdóttir. Kórinn heldur sína
fyrstu vortónleika í dag kl. 17, í Há-
tíðasal Háskólans.
Að sögn Margrétar er kjarni kórs-
ins skipaður stúlkum sem höfðu
sungið í barna- og unglingakórum og
höfðu mikla reynslu af kórstarfi ell-
egar hljóðfæranámi. Prófað var inn í
kórinn og komust færri að en vildu.
„Þarna er barna- og unglingakóra-
starfið að skila sér upp á háskólastig-
ið, því þetta eru allt stúlkur með
langa söngreynslu, koma úr ýmsum
kórum og eru við nám í öllum deild-
um skólans. Þetta er tímanna tákn. Í
dag eru konur meira en helmingur
háskólanema; háskólarektor er kona,
og þá hlaut að koma kvennakór,“
segir Margrét og hlær. Hún segir
kórinn ekki keppa um athygli við Há-
skólakórinn sem að sjálfsögðu starfi
áfram, þetta sé einungis ný og þörf
skrautfjöður í hatt skólans, sem geti
vonandi stuðlað að því að skólinn nái
því markmiði að verða einn af þeim
hundrað bestu.
Tónleikarnir í dag bera yfirskrift-
ina Heimshornaflakk og heim með
Jónasi, en þar er vísað í Jónasarlög
Atla Heimis Sveinssonar við ljóð
þjóðskáldsins. Fyrir hlé verða hins
vegar sungin lög frá átta löndum.
Eitt þeirra á sér merka sögu. Það er
Boléro eftir Ravel, vel þekkt og gríð-
arvinsælt hljómsveitarverk, en í ein-
stakri og sögulegri útsetningu fyrir
kvennakór.
„Það er sungið á orðlausum at-
kvæðum, vegna þess að konan sem
útsetti, Norah Chambers, gerði það
fyrir konur af ólíkum þjóðernum. Í
lok seinni heimsstyrjaldarinnar her-
tóku Japanir Súmötru. Það evrópska
fólk sem var svo óheppið að vera
statt þar, var sett í fangabúðir, konur
og börn sér, og karlar sér. Í fanga-
búðunum hittust tvær konur, önnur
með lokapróf í tónlist frá Kon-
unglega tónlistarskólanum í London,
en hin var mikil músíkáhugakona
með gríðarlegt sjón- og heyrn-
arminni. Saman skrifuðu þær niður
þætti úr þekktum hljómsveit-
arverkum, eins og Sinfóníuna úr
Nýja heiminum, Menúett eftir Moz-
art, Boléro og fleira, og útsettu fyrir
konurnar í fangabúðunum. Þær æfðu
kór og héldu tónleika, og þeir urðu
um þrjátíu áður en yfir lauk.“
Söngkonurnar dóu í búðunum
„Eftir eitt og hálft ár lagðist kór-
inn af því margar kvennanna voru
dánar úr hungri og af illri meðferð.
Samstarfskona Noru dó í fangabúð-
unum. Myndin Paradise Road var
gerð um þetta og tónlistin, sem er
mjög áhrifamikil, var gefin út á nót-
um,“ segir Margrét. Þótt kórinn sé
nú einungis með eina af útsetningum
Noruh Chambers, segir Margrét til
standa að Kvennakór Háskólans
syngi fleiri þessara útsetninga.
„Konurnar í fangabúðunum voru af
ólíkum uppruna, og þess vegna var
tónlistin sungin á atkvæðum, en ekki
orðum. Söngurinn var það mál sem
þær skildu allar.“
Kvennakór hefur tekið til starfa við Háskóla Íslands og heldur tónleika í skólanum í dag
Söngurinn var
málið sem allar
konurnar skildu
Morgunblaðið/Sverrir
Kvennakórinn Kjarni kórsins er skipaður stúlkum sem hafa mikla reynslu
af kórstarfi eða hljóðfæranámi. Færri komust í hann en vildu.