Morgunblaðið - 19.04.2007, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 19. APRÍL 2007 19
ERLENT
Nýtt - Nýtt - Nýtt - Nýtt - Nýtt - Nýtt - Nýtt
Smáralind • Sími 554 3960
Kringlan • Sími 533 4533
Gjöf fylgir ef þú verslar 2 hluti
frá Yves Saint Laurent
„Lip Twin“ tvöfaldur varalitur
með pensli og spegli
12 spennandi útfærslur
af Lip Twin í boði.
Yves Saint Laurent verður með
kynningu á morgun föstudag
20. apríl, og laugardaginn
21. apríl í Hygeu Kringlunni.
Ráðgjafar okkar munu vera á
staðnum leiðbeina um förðun og val
á snyrtivörum úr vorlínunni 2007.
Eftir Svein Sigurðsson
svs@mbl.is
BRESKUM blæðurum var gefið
smitað blóð á áttunda og níunda ára-
tug síðustu aldar með þeim afleið-
ingum, að hátt í 5.000 þeirra fengu
lifrarbólgu C og þar af sýktust rúm-
lega 1.200 þeirra af alnæmi. Er nú að
fara af stað óháð rannsókn á þessu
máli, sem kallað er mesta hneyksli í
sögu breskrar heilbrigðisþjónustu.
Á því eru þó ýmsar hliðar.
Á áttunda áratugnum voru bresk-
urum blæðurum gefin blóðprótein,
sem höfðu verið þurrkuð og breytt í
duft en síðan blönduð vatni. Komu
þau víðs vegar að en þó einkum frá
Bandaríkjunum þar sem fólki er
greitt fyrir að gefa blóð. Voru blóð-
gjafarnir um 10.000 talsins og ljóst,
að í þeim hópi voru margir sýktir af
fyrrnefndum sjúkdómum og öðrum.
1981 kom í ljós, að alnæmisveiruna
var að finna í blóðvökvanum en þrátt
fyrir alvarlegar viðvaranir hátt-
settra manna í heilbrigðiskerfinu var
haldið áfram að gefa blæðurum
þennan blóðvökva.
Vildi banna blóð
frá Bandaríkjunum
Nefnt er sem dæmi, að í maí 1983
hafi háttsettur maður í heilbrigðis-
kerfinu skrifað heilbrigðisráðuneyt-
inu og hvatt það til að banna blóð-
vökva frá Bandaríkjunum vegna
mikillar hættu á, að hann væri smit-
aður af alnæmisveirunni. Við því var
ekki orðið en eftir miðjan áratuginn
var hins vegar farið að hita upp blóð-
vökvann í því skyni að drepa hugs-
anlegar veirur.
Af þeim 4.670 blæðurum, sem
sýktust með blóðgjöfinni, eru hátt í
2.000 látnir og margir fleiri bíða þess
eins að fara sömu leið. Ekki þarf að
fjölyrða um þjáningarnar, sem fólkið
hefur liðið, en margir hafa orðið
gjaldþrota vegna erfiðleikanna, sem
sjúkdómurinn hafði í för með sér.
Archer lávarður af Sandwell og
fyrrverandi aðstoðardómsmálaráð-
herra mun stýra rannsókninni og
segir hann, að hlutur allra, sem að
málinu komu, verði skoðaður. Segir
hann, að heilbrigðisráðuneytið og
fyrrverandi heilbrigðisráðherrar
hafi heitið samvinnu sinni.
Allt frá þessum tíma hefur hver
ríkisstjórnin á fætur annarri neitað
að viðurkenna sök í þessu máli en
samt sem áður hafa ýmsir fengið
nokkrar bætur. Talsmaður heil-
brigðisráðuneytisins segir, að ríkis-
stjórnir á fyrrnefndum tíma hafi ver-
ið í góðri trú og reitt sig á þær
upplýsingar, sem þá lágu fyrir.
Christine Lee, prófessor og sér-
fræðingur í dreyrasýki við Lund-
únaháskóla, tekur raunar undir það
og segir, að vitneskja manna um
fyrrnefnda sjúkdóma og smitleiðir
hafi verið mjög í molum. Lifrarbólgu
C-veiran hafi til dæmis ekki verið
einangruð fyrr en 1989 og ekki verið
farið að leita hennar með skimun
fyrr en 1991.
Ólæknandi sjúkdómur
Dreyrasýki er erfðasjúkdómur,
sem lýsir sér í því, að það vantar
storknunarefni í blóðið. Segir Lee,
að sé ekkert að gert, engin blóð-
vökvagjöf, lifi sjúklingarnir sjaldan
lengur en í 20 ár.
Þúsundir blæðara
fengu smitað blóð
Blóðgjöf Blæðarar verða að reiða sig á reglulega blóðvökvagjöf og því
skiptir öllu, að blóðgjafinn sé heilbrigður. Nú er þó allt blóð skimað.
Óháð rannsókn á
málinu að hefjast í
Bretlandi
JEAN-Marie Le
Pen, frambjóð-
andi hægriöfga-
manna í forseta-
kosningunum í
Frakklandi næst-
komandi sunnu-
dag, ýjaði að því í
gær, að Nicolas
Sarkozy, fram-
bjóðandi hægri-
manna, og Cecilia, kona hans, ættu í
miklum hjónabandserfiðleikum.
„Það kemur mér á óvart, að fjöl-
miðlar skuli ekki vera farnir að
velta því fyrir sér hver verði for-
setafrú í landinu,“ sagði Le Pen í
viðtali og bætti við, að svo virtist
sem allir aðrir en þeir vissu um
stöðuna hjá þeim hjónum.
Þau Sarkozy og Cecilia bjuggu
ekki saman um nokkurra mánaða
skeið á síðasta ári en tóku síðan
saman aftur. Var hún viðstödd er
Sarkozy var formlega útnefndur
forsetaframbjóðandi hægrimanna
en hefur að öðru leyti engin afskipti
haft af framboði hans. Áður hafði
hún stutt hann með ráðum og dáð
og átt sinn þátt í stjórnmálaframa
hans.
Skoðanakönnun, sem birt var í
gær, sýndi, að Sarkozy fengi 29,5%
atkvæða í kosningunum á sunnudag,
Segolene Royal, frambjóðandi sósí-
alista, 24,5% og miðjumaðurinn
Francois Bayrou 18,5%. Le Pen er
spáð 13,5%.
Samkvæmt þessu má víst heita,
að enginn frambjóðenda fái tilskil-
inn meirihluta á sunnudag og því
verði kosið á milli tveggja efstu 6.
maí. Er því spáð, að þá fái Sarkozy
53% en Royal 47%.
Enn er þó um þriðjungur kjós-
enda, 17 milljónir manna, óákveðinn
og óvissan um endanleg úrslit því
nokkur.
Sarkozy og
frú í vanda?
Nicolas Sarkozy
HUGSANLEGT er, að bifreiðar,
sem ganga fyrir lífrænu eldsneyti,
eþanóli, muni hafa meiri og verri
áhrif á heilsu manna en bensínbíl-
arnir. Er það niðurstaða bandarískr-
ar rannsóknar.
Tölvulíkan sýnir, að óson í út-
blæstri muni aukast, gangi allir bílar
fyrir eþanóli, og það muni aftur
valda auknum sjúkdómum og dauða
vegna sjúkdóma í öndunarfærum.
„Útkoman er sú, að eþanólið sé
hættulegra en bensínið,“ segir Mark
Jacobson, sérfræðingur í andrúms-
loftsfræðum við Stanford-háskóla.
Astmi, veiklað ónæmiskerfi og
fleiri sjúkdómar hafa verið raktir til
ósons en WHO, Alþjóðaheilbrigðis-
stofnunin, áætlar, að óson og önnur
mengandi efni í útblæstri valdi
dauða 800.000 manna árlega.
Eþanólið
hættulegt?
MERK uppgötvun í plöntufræðum,
sem gerð var í Svíþjóð og kynnt í vís-
indatímaritinu Science 2005, var
fölsuð. Skýrðu fræðimenn við há-
skólann í Umeå frá því í gær.
Ove Nilsson prófessor sagði, að
kínverskur vísindamaður, Tao Hu-
ang, sem var við háskólann sem gest-
ur, hefði að eigin sögn leyst gátuna
um það hvenær plöntur telja tíma-
bært að blómgast. Var uppgötvunin
talin sú þriðja merkasta á árinu 2005
en Tao kvaðst hafa sannað, að ákveð-
in sameind stjórnaði blómguninni.
Nilsson sagði, að málið væri að
sjálfsögðu álitshnekkir fyrir háskól-
ann en sagt er, að Tao, sem er ekki
lengur í Svíþjóð, neiti að játa föls-
unina.
Falsaði
niðurstöður
♦♦♦