Morgunblaðið - 25.05.2007, Blaðsíða 6

6 FÖSTUDAGUR 25. MAÍ 2007 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
FORMLEG stjórnarskipti fóru fram
á ríkisráðsfundum á Bessastöðum í
gær. Ný ríkisstjórn Sjálfstæð-
isflokks og Samfylkingar undir for-
ystu Geirs H. Haarde tók við völdum
en ríkisstjórn Sjálfstæðisflokks og
Framsóknarflokks fór frá. Sjö nýir
ráðherrar eru í ríkisstjórninni sem
tók við völdum í gær.
Stjórnarskiptin fóru fram með
hefðbundnum hætti. Fráfarandi rík-
isstjórn kom saman til fundar kl. 11
og að fundi loknum bauð Ólafur
Ragnar Grímsson, forseti Íslands,
ráðherrum og mökum þeirra til há-
degisverðar. Eftir matinn kvöddu
sjö ráðherrar sem létu af embætti í
gær. Sex þeirra voru úr Framsókn-
arflokki, Jón Sigurðsson, Guðni
Ágústsson, Valgerður Sverrisdóttir,
Siv Friðleifsdóttir, Jónína Bjart-
marz og Magnús Stefánsson, og einn
úr Sjálfstæðisflokki, Sturla Böðv-
arsson.
Guðni og Valgerður hafa verið
ráðherrar samfleytt í 12 ár.
Um kl. 14 hófst ríkisráðsfundur
þar sem annað ráðuneyti Geirs H.
Haarde tók formlega við völdum. Í
ríkisstjórninni sitja, auk Geirs, Ingi-
björg Sólrún Gísladóttir utanrík-
isráðherra, Þorgerður Katrín Gunn-
arsdóttir menntamálaráðherra,
Jóhanna Sigurðardóttir félagsmála-
ráðherra, Árni M. Mathiesen fjár-
málaráðherra, Björgvin G. Sigurðs-
son viðskiptaráðherra, Björn
Bjarnason dómsmálaráðherra, Þór-
unn Sveinbjarnardóttir umhverf-
isráðherra, Einar K. Guðfinnsson
sjávarútvegs- og landbúnaðarráð-
herra, Össur Skarphéðinsson iðn-
aðarráðherra og Guðlaugur Þór
Þórðarson heilbrigðisráðherra.
Tveir af sex ráðherrum Samfylk-
ingarinnar hafa áður verið ráðherrar
en það eru Jóhanna Sigurðardóttir
og Össur Skarphéðinsson. Þrettán
ár eru frá því Jóhanna var ráðherra,
en hún var félagsmálaráðherra á ár-
unum 1987–1994. Össur var um-
hverfisráðherra 1993–1995.
Yngsti ráðherrann er Björgvin, en
hann er 36 ára gamall. Næstyngstur
er Guðlaugur Þór sem verður fer-
tugur síðar á þessu ári. Jóhanna er
elst ráðherranna, 64 ára gömul, en
næstelstur er Björn Bjarnason sem
er 62 ára gamall. Meðalaldur ráð-
herranna er u.þ.b. 50 ár.
Af núverandi ráðherrum hafa
Björn og Geir lengst verið ráð-
herrar, Björn í u.þ.b. 11 ár og Geir í 9
ár.
Annað ráðuneyti Geirs H. Haarde tók formlega við völdum á Bessastöðum í gær
Sjö nýir ráð-
herrar í nýju
ríkisstjórninni
Morgunblaðið/Brynjar Gauti
Fráfarandi Fyrst kom ríkisstjórn Sjálfstæðisflokks og Framsóknarflokks
til fundar við forseta Íslands á Bessastöðum, en hún lét af völdum í gær.
Morgunblaðið/Brynjar Gauti
Ný stjórn Ráðherrar nýrrar ríkisstjórnar Sjálfstæðisflokks og Samfylk-
ingar voru brosmildir í gær á ríkisráðsfundinum á Bessastöðum.
EMBÆTTI ríkissaksóknara hefur
sent Byrgismálið svokallaða til
sýslumannsins á Selfossi til frekari
rannsóknar. Telur saksóknari að
kanna þurfi betur ýmis atriði áður
en hægt sé að taka ákvörðun um
hvort kærur verða felldar niður á
hendur Guðmundi Jónssyni, fyrr-
verandi forstöðumanni Byrgisins,
eða hvort ákært verður. Byrgis-
málið er flókið enda eru átta kær-
endur og því er hver kæra rann-
sökuð sem einstakt mál.
Sigríður Friðjónsdóttir, sak-
sóknari hjá ríkissaksóknaraemb-
ættinu, tjáði Fréttavef Morgun-
blaðsins að búið væri að fara í
gegnum öll rannsóknargögn sem
sýslumannsembættið á Selfossi
sendi ríkissaksóknara í apríl síð-
astliðnum.
Ekki er gefið upp hvaða atriði
það eru sem send eru til nánari
rannsóknar en Sigríður segir það
ekki óalgengt að mál séu send frá
embættinu til frekari rannsóknar.
Það sé gert til að taka ákvörðun
um afgreiðslu mála, það er hvort
mál falla niður eða hvort ákært
verður í þeim.
Byrgismál aftur
til sýslumanns
Eftir Davíð Loga Sigurðsson
david@mbl.is
ÞAÐ kemur Andrési Magnússyni,
framkvæmdastjóra Félags íslenskra
stórkaupmanna, nokkuð á óvart að
veruleg styrking íslensku krónunnar
skuli ekki hafa skilað sér út í verðlag-
ið. Bent var á það í Morgunblaðinu í
gær að bensínverð hefur hækkað
þrátt fyrir sífellt hærra gengi krónu
en hið sama á einnig við um matvöru-
markaðinn. Mun verð á mat- og
drykkjarvörum hafa hækkað talsvert
í apríl, eða um 1,3%.
Bandaríkjadalurinn kostaði í jan-
úar um 70 krónur, en nú er gengið um
62 krónur. Jóhannes Gunnarsson,
formaður Neytendasamtakanna, rifj-
ar upp að við þær aðstæður sem voru
í upphafi árs hafi birgjar séð sig
neydda til að hækka verð á matvöru,
m.a. með þeim rökum að krónan hefði
veikst. Segir Jóhannes að neytendur
eigi heimtingu á því að fyrirtæki grípi
nú til sömu ráðstafana, en í hina átt-
ina; þ.e. lækki verð tafarlaust.
„Það liggur fyrir að krónan hefur
verið að styrkjast. En það er því mið-
ur svo að þeir aðilar sem eru fljótir að
hækka þegar krónan veikist eru
sjaldnast jafn fljótir þegar krónan
styrkist,“ segir Jóhannes.
Forsvarsmenn stóru smásölukeðj-
anna, Kaupáss og Haga – en Kaupás
rekur Nóatúnsverslanirnar, 11-11 og
Krónu-búðirnar og Hagar reka Bón-
us, Hagkaup og 10-11 – benda á hinn
bóginn á að aðeins um 30% matvör-
unnar á markaðnum séu innflutt.
Stærsti hluti matvörunnar er land-
búnaðarframleiðsla, eða um 45%, og
25% eru síðan innlend iðnaðarfram-
leiðsla. Þeir segja að aðeins lítill hluti
matvörunnar sé því gengistengdur
með beinum hætti. Hækkun á mat-
vörumarkaði skýrist af verðhækkun
á innlendum vörum, ekki síst land-
búnaðarafurðum.
„Innfluttar vörur, sem eru háðar
gengi, eru ekki nema hluti af okkar
heildarvöruframboði. Innfluttar mat-
vörur hafa verið að lækka hjá okkur,“
segir Eysteinn Helgason hjá
Kaupási.
Finnur Árnason, forstjóri Haga,
tekur í sama streng og segir ekki
svigrúm til verðlækkana hjá þeim.
Afkomutölur fyrirtækisins staðfesti
þetta. Finnur segir að verðlag hafi
lækkað töluvert 1. mars þegar vöru-
gjald var fellt niður og virðisauka-
skattur á matvöru lækkaður. Hins
vegar séu blikur á lofti, því að sama
dag og tekin var ákvörðun um að
lækka virðisaukaskattinn hafi verið
gerð tollabreyting á grænmeti. 1. júlí
muni það því annað hvort gerast að
innflutningi á grænmeti frá löndum
utan Evrópusambandsins verði hætt,
eða þá að veruleg hækkun verði á
þeim vörum.
Finnur gagnrýnir fyrrverandi
landbúnaðarráðherra, Guðna
Ágústsson, og segir að yfirlýsingar
hans um að tollabreytingar, m.a. á
kjötvörum, myndu leiða til lækkunar
fyrir neytendur hafi ekki átt við rök
að styðjast. Það hafi sýnt sig þegar
Guðni hafnaði beiðni frá Högum um
innflutning á 100 kg af nýsjálensku
lambakjöti; kjöti sem Hagar borguðu
þó fullan toll af. Hagsmunir neytenda
hafi ekki ráðið þar ferðinni hjá ráð-
herranum.
Aðspurður segist Finnur vera full-
ur bjartsýni um að nýr landbúnaðar-
ráðherra, Einar K. Guðfinnsson, beiti
sér þannig að íslenskir neytendur
finni fyrir því. Hann segir að Hagar
muni gera aðra tilraun til að fá heim-
ild til innflutnings á nýsjálenska
lambakjötinu, en markmið fyrirtæk-
isins hafi verið að bjóða neytendum
upp á lambakjöt á hagstæðu verði.
Verð ætti að lækka
Andrés Magnússon, framkvæmda-
stjóri FÍS, segir að matvöruheildsal-
ar hafi misjafnar aðferðir til að
bregðast við gengisbreytingum.
Sumir bregðist kannski við tvisvar á
ári, skoði þá þróun á gengi og erlend-
um hækkunum á t.d. hálfs árs tíma-
bili. Aðrir bregðist hraðar við breyt-
ingum á gengi og öðrum
áhrifaþáttum. „Almennt séð gengur
smásalan, eða viðskiptavinir þeirra,
eftir því að það verði verðbreytingar í
takt við gengisbreytingar, sérstak-
lega ef gengið er að styrkjast. Miðað
við það hvernig þessi samskipti eru
milli sölustiganna má búast við því,
undir venjulegum kringumstæðum
a.m.k., að við þessar aðstæður sem nú
eru lækki verð,“ segir Andrés.
Hann segist þó þurfa að kanna bet-
ur hvar skýringanna sé að leita. „Það
kom mér aðeins á óvart að þetta hefði
ekki skilað sér út í verðlagið. Ég á eft-
ir að leita skýringa á því.“
Styrking krónu ekki
skilað sér út í verðlagið
Verð á mat- og drykkjarvörum hækkaði um 1,3% milli mánaða
Í HNOTSKURN
»Verð á mat- og drykkjar-vöru hækkaði milli mán-
aða, apríl og maí, um 1,3%.
» Íslenska krónan hefurstyrkst verulega, í janúar
kostaði bandaríkjadalur um
70 krónur en nú er gengið hins
vegar um 62 krónur.
»Aðeins um 30% matvör-unnar eru hins vegar inn-
flutt, 45% eru innlendar land-
búnaðarvörur og 25% innlend
iðnaðarframleiðsla.
ÞORGERÐUR
Katrín Gunn-
arsdóttir mennta-
málaráðherra
verður staðgeng-
ill Geirs H.
Haarde forsætis-
ráðherra. Hún
hefur leyst Geir
af frá því hann
varð forsætisráð-
herra á síðasta
ári. Eftir kosn-
ingarnar 2003 varð að samkomulagi
milli stjórnarflokkanna að formenn
Sjálfstæðisflokks og Framsókn-
arflokks leystu hvor annan af, en
eftir að Halldór Ásgrímsson sagði af
sér ráðherraembætti breyttist þetta
fyrirkomulag. Þorgerður Katrín
varð þá staðgengill Geirs og verður
engin breyting á því við ríkisstjórn-
arskiptin.
Þorgerður
leysir Geir af
Þorgerður Katrín
Gunnarsdóttir
LÖNGUM hafa
bændur verið
mjög fjölmennir
á Alþingi Íslend-
inga. Á nýkjörnu
þingi náði aðeins
einn bóndi kjöri,
Valgerður Sverr-
isdóttir, fráfar-
andi utanrík-
isráðherra. Hún
er bóndi á Lóma-
tjörn í Grýtubakkahreppi. Drífa
Hjartardóttir, bóndi á Keldum á
Rangárvöllum, náði ekki kjöri á Al-
þingi, en hún hefur undanfarin ár
verið formaður landbúnaðarnefnd-
ar þingsins.
Einn bóndi
eftir á þingi
Valgerður
Sverrisdóttir
Bók sem beðið var eftir!
Bók sem gleður unga sem aldna kynslóð fram
af kynslóð. Það er ekkert skrýtið hvað hún
er vinsæl!
1. sæti
Metsölulisti
Eymundssonar
Barnabækur