Morgunblaðið - 16.06.2007, Blaðsíða 33

Ein fyrsta minning mín um Pál
föðurbróður minn er bílferð niður í
fjöru á æskuslóðum okkar beggja á
Láganúpi. Eins og venja er með
fjöruferðir á þessum slóðum voru er-
indin fjölmörg og ánægjuleg. Var
Páll þar eins og vanalega með troð-
fullan bíl af glaðværum börnum sín-
um og annarra. Að leiðarlokum er
margs að minnast og margt að
þakka. Náttúruskoðunarferðir og
gönguferðir með upprifjun örnefna
og gamalla sagna og atburða, oft með
byssu í för þó sjaldan væri skotið en
yfirleitt hæft í hverju skoti.
Á uppvaxtarárum mínum á Lág-
anúpi voru það sérstakir gleðidagar
þegar Palli frændi kom í heimsókn
með fjölskyldu sína, oftast nokkra
daga á hverju sumri. Ég minnist til-
hlökkunar föður míns að hitta bróður
sinn enda samband þeirra mikið og
gott meðan báðir lifðu. Einnig minn-
ist ég með þakklæti þeirrar nærfærni
og umhyggju er ég naut hjá þeim
hjónum Páli og Herdísi í Borgarnesi
þegar stráklingur úr afskekktri sveit
hleypti heimdraganum og dvaldi hjá
þeim vetrarlangt 15 ára gamall. Þá
voru þegin fjölmörg óbrotgjörn ráð
um lífið og tilveruna framundan og
oftar en ekki á ferðum um hið víð-
lenda Borgarfjarðarhérað þar sem
Páll þekkti hvern bæ og marga
bændur. Örnefni og ýmsar sagnir
fylgdu oft með, gjarnan í gamansöm-
um tón.
Afrek Páls og farsæld í störfum
sínum og einkalífi verða ekki tíunduð
hér enda vel kunn þeim sem til hans
þekktu.
Kæra Herdís, börn, tengdabörn og
fjölskylda, okkar innilegustu samúð-
arkveðjur.
Hilmar og fjölskylda frá
Kollsvík.
Páll Guðbjartsson, fyrrverandi
framkvæmdastjóri okkar, er látinn.
Við sem unnum með honum í Vír-
neti hf til margra ára, erum sammála
um að hann skilaði góðu verki. Með
þessum minningarorðum langar okk-
ur að gefa örlitla mynd af Páli.
Við skulum fara 20 ár aftur í tím-
ann. Síminn hringir í Vírneti og við-
komandi spyr: „Er Páll við“ Síma-
stúlkan prófar að gefa samband inn
til Páls, en án árangurs, svo hún svar-
ar að bragði. „Hann er ekki á skrif-
stofunni sinni, en ég sé að hatturinn
hans er í fatahenginu, þannig að hann
er hérna í húsinu“.
Það að ekki var hægt að ganga að
honum vísum í skrifstofustólnum,
lýsir að einhverju leyti stjórnunar-
háttum hans. Hann fylgdist vel með
starfseminni út um allt hús og hafði
gjarnan okkur hin með í ráðum.
Hann kom við í öllum deildum og
ræddi málin við þá sem þar unnu.
Honum tókst að láta okkur, hvert og
eitt, finna að við værum mikilvægur
hlekkur í keðjunni.
Um árabil var haldin þrettánda-
gleði í Vírneti. Þar mættu starfs-
menn uppábúnir og þáðu mat og
drykk í boði fyrirtækisins. Páll hafði
þá lagt vinnu í að útbúa skemmtiat-
riði, til dæmis heimatilbúna spurn-
ingakeppni, og hagyrðingakeppni
var fastur liður, því Páll var alla tíð
mikill áhugamaður um vísur og
vísnagerð. Það var einnig fastur liður
þegar líða tók á kvöldið, að einhverjir
stálust til að setja upp hattinn hans
Páls.
Það má halda því fram að Páll hafi
ástundað faglega starfsmannastjórn-
un löngu áður en það hugtak varð til.
Hann var í góðu sambandi við starfs-
mennina og við kunnum vel að meta
að hann gaf sér tíma til að drekka
með okkur kaffi frammi í kaffistofu.
Hann hafði svo þægilega nærveru.
Hann lét sig varða persónulega hagi
hvers og eins og var alltaf tilbúinn að
rétta hjálparhönd eða veita stuðning.
Páll gerði aldrei mannamun.
Páll var Vestfirðingur í húð og hár
og á 30 ára afmæli Vírnets, var
starfsmönnum og mökum boðið í
helgarferð á heimaslóðir hans. Í rút-
unni á leiðinni vildi Páll hafa leiðsögn.
Ef eitthvert okkar var kunnugt á
þeim slóðum sem við fórum um þá
var sá hinn sami gerður að leiðsögu-
manni. Það var gist í félagsheimili
sveitarinnar og var heimamönnum
svo boðið á kvöldvöku og ball. Þessi
ferð og aðrar, sem á eftir komu og
farnar voru út um land eru ógleym-
anlegar. Það skapaðist svo ótrúlega
góð stemning í þessum hópi, úti í
Guðs grænni náttúrunni, undir hand-
leiðslu Páls. Á ferðalögum var hatt-
urinn heima en Páll var með Vírnets-
húfu.
Það voru stundum erfiðir tímar í
rekstri Vírnets en Páll komst í gegn-
um það allt með þrautseigju. Vinnu-
dagurinn var oft langur og strangur
hjá Páli og það var hans lán að eiga
gott heimili og traustan lífsförunaut,
hana Herdísi, sem studdi hann alla
tíð. Við, fyrrum samstarfsmenn Páls
erum ákaflega þakklát fyrir að hafa
átt hann sem vinnufélaga og stjórn-
anda.
Í virðingar- og þakklætisskyni tök-
um við öll ofan hattinn fyrir Páli.
Við sendum Herdísi, börnunum og
fjölskyldum þeirra, okkar innileg-
ustu samúðarkveðjur.
Fyrir hönd gamalla vinnufélaga í
Vírneti hf.
Þórey Jónasdóttir.
Í dag verður borinn til grafar frá
Borgarnesskirkju Páll Guðbjartsson,
fyrrverandi forstjóri Vírnets í Borg-
arnesi. Er ég sest niður til að skrifa
fáein minningarorð um þennan
gegna vin minn, safnast að mér fjöldi
minninga um góðar samverustundir,
sem ég og fjölskylda mín áttum með
honum og fjölskyldu hans. Þegar við
hjónin og fjölskylda okkar fluttum í
Borgarnes í húsið Þórólfsgötu 15
haustið 1969, bjuggu þau Páll og
Herdís Guðmundsdóttir kona hans
með fjölskyldu sinni í húsinu Þórólfs-
götu 20, nánast gegnt húsi okkar.
Mjög fljótlega tókst gott og náið sam-
band okkar við þau. Í upphafi hjálp-
aði það til við að mynda góð tengsl að
við Herdís ræktum frændsemi og ég
hafði áður kynnst bróður Páls að
góðu. Þá voru sonur þeirra og yngri
sonur okkar jafnaldrar og áttu sam-
leið í skóla og er enn mikil vinátta á
milli þeirra.
Alla tíð síðan voru tíðar ferðir yfir
götuna milli okkar og mörgum kvöld-
um eyddum við saman, drógum í spil
eða spjölluðum saman. Við Páll höfð-
um báðir gaman af að renna fyrir fisk
og fórum gjarna saman í veiðiferðir.
Þegar hann lét af störfum hjá Vírneti
vegna aldurs keypti hann gangmik-
inn smábát, sem hann reri á til fiskjar
þegar þannig viðraði og annað kallaði
ekki að. Oft tók hann mig með í þess-
ar ferðir mér til mikillar ánægju.
Auðfundið var að Páll naut sjóferð-
anna og ég hygg að þar hafi hann
upplifað tengsl sín við upprunann, en
hann var uppalinn í Kollsvík í Rauða-
sandshreppi þar sem sjósókn á smá-
bátum var á uppvaxtarárum hans
þáttur í daglegu lífi fólksins. Margoft
kom það fram hvað tengsl hans við
bernskustöðvarnar voru sterk.
Páll var miklum hæfileikum búinn
og átti mörg áhugamál. Hann var
virkur í félagsmálum og á því sviði
var hann valinn til margs konar trún-
aðarstarfa, en allir sem kynntust
honum treystu honum til góðra
verka. Hann hafði áhuga á sögu lands
og þjóðar og varði hluta af tíma sín-
um á síðustu misserum til að kynna
sér sögu Borgarness og þá einkum
verslunarsögu byggðarinnar. Þá
mun áhugi hans á þessu sviði hafa átt
drjúgan þátt í því að hann, eftir að
hann komst á eftirlaunaaldur, tók
þátt í námskeiði fyrir leiðsögumenn
og aflaði sér réttinda á því sviði. Af
sama meiði var áhugi hans á gamalli
sagnahefð en hann var góður sögu-
maður.
Sunnudaginn 15. apríl síðastliðinn
vorum við hjónin með þeim Páli og
Herdísi á fundi aldraðra í Borgarnesi
þar sem Páll stjórnaði fundi. Eftir
fundinn fórum við heim til þeirra og
áttum þar góða stund eins og svo oft
áður. Ekki óraði okkur fyrir því þá að
það yrði síðasta samveran með þeim
báðum, en viku síðar var Páll kominn
á sjúkrahús, þaðan sem hann átti
ekki afturkvæmt.
Nú þegar Páll Guðbjartsson hefur
horfið yfir móðuna miklu er hugur
okkar fullur sárum söknuði, en með
okkur lifir eftir minningin um góðan
dreng sem gott var að eiga samleið
með og blanda geði við.
Páll var góður heimilisfaðir og lét
sér mjög annt um fjölskyldu sína og
hag hennar. Missir Herdísar og fjöl-
skyldunnar er mikill. Við vottum
þeim innilega samúð og biðjum þann
sem öllu ræður og allt veit að fara um
þau mildum höndum.
Bjarni Arason.
Bláir eru dalir þínir
byggð mín í norðrinu
heiður er þinn vorhiminn
hljóðar eru nætur þínar
létt falla öldurnar
að innskerjum
– hvít eru tröf þeirra.
(Hannes Pétursson)
Þessum ljóðhendingum skaut
ósjálfrátt upp í hugann þegar barst
sú harmafregn að góður vinur og
samferðamaður til marga ára, Páll
Guðbjartsson, væri látinn. Einhvern
veginn var eins og þessar hugljúfu
ljóðlínur og ljóðið allt römmuðu inn
minningarnar sem nú lifa einar eftir.
Hann var fæddur í lítilli sveit út við
ysta haf og ólst upp við það að hafið
og landið voru örlagavaldar um alla
afkomu, en jafnframt að bjarmaði af
nýjum degi nýrra tækifæra og nýrra
möguleika. Þetta samspil mótaði
hann svo mjög, rótgróinn fjarlægum
heimahögum, en samt svo lifandi í
samtímanum. Þó ævistarfið væri að
mestu á sviði rekstrar og fram-
kvæmda var eðlislæg ástríða til sam-
vista við náttúruna, landið og fólk
ætíð nálæg. En hann var ekki einn
hann Páll, við hlið hans og með hon-
um var hún Herdís og saman komu
þau miklu í verk. Þau skópu börnum
sínum og fjölskyldu yndislegt heimili
og hamingjureit. Þau tóku unglinga,
bæði skylda og óskylda, sem ekki
áttu þess kost að ljúka skólagöngu í
heimabyggð inn á heimilið til lengri
eða skemmri vistar og veittu þeim
leiðsögn gegnum erfið unglingsárin
af alúð sinni og hjartahlýju. Kynni
okkar hófust einmitt með þeim hætti
að þau Páll og Herdís fóstruðu hana
Soffíu okkar um þriggja vetra skeið
meðan hún var að ljúka grunnskóla í
Borgarnesi og reyndust henni eins
og bestu foreldrar allan tímann og
ávallt síðan. Smám saman varð til
vinskapur sem aldrei hefur borið
skugga á. Margar stundir höfum við
átt saman í eldhúskrók eða í stofu á
Þórólfsgötunni í spjalli um heima-
slóðirnar vestfirsku, sögur og sagnir
frá liðinni tíð jafnt og úr samtímanum
og svo um landsins gagn og nauð-
synjar. Það var aldrei neinn asi eða
fum þar sem hann Páll var annars
vegar. Engar málalengingar, engin
fljótaskrift. Hvort það verk sem
þurfti að vanda, vinátta sem átti að
vara, leiðsögn um lífsins veg eða góð
saga, allt þurfti sinn tíma. Þannig var
hann í öllu, staðfastur, tryggur og
ávallt til staðar. Fyrir um ári síðan
tóku þau Páll og Herdís sig upp og
fluttu sig um set í Hamravíkina og
hugðust eiga nýjan tíma í nýju um-
hverfi. En skjótt skipast veður í lofti,
eins og þruma úr heiðskíru lofti kom
váfrétt, erfiður sjúkdómur greindist
á háu stigi. Þessi glíma var ekki til að
vinna og undrabrátt var komið að
hinstu kveðjustund. Héðan í frá mun-
um við ekki eiga samverustundir með
honum í stofukrókum í Hamravík-
inni, með útsýnið út á Borgarvoginn,
í spjalli um liðna tíð eða samtíð sí-
kvika. Nú mun minningin ein lifa og
ylja. Í dag er Páll Guðbjartsson bor-
inn til hinstu hvílu, ævisól hans er
hnigin til viðar og við tekur hið eilífa
líf almættisins. Elsku Herdís og fjöl-
skyldan öll, langt úr fjarlægð sendum
við ykkur innilegar samúðarkveðjur
og megi algóður Guð styðja og
styrkja á sorgarstund. Guð blessi
minningu hans.
Steinunn, Magnús, Soffía,
Jón og fjölskyldur, Hvanneyri.
Ekki fer hjá því að ský dragi fyrir
sólu, þegar góður félagi og vinur til
margra ára fellur frá eftir skamma
glímu við illvígan sjúkdóm. Vitund
um skarð sem höggvið er í ásýnd um-
hverfisins og söknuður, að eiga ekki
framar kost að skiptast á orðum,
hlýða á góða sögu eða glettið vísu-
korn, gerir litlitla daga grárri, goluna
svalari.
Kynni okkar Páls hófust haustið
1962, er hann kom til kennslu við
Samvinnuskólann á Bifröst, en ég var
þar fyrir.
Slíku starfi fylgja ýmsar spurning-
ar, sem gott er að ræða í sínum hóp
og hefur eflaust borið á góma í sam-
ræðum okkar, en það var margt ann-
að og miklu fleira sem um var rætt og
fljótlega fundum við að með skoðun-
um okkar og áhugamálum var mjög
margt sameiginlegt.
Báðir vorum við sveitamenn að
uppruna, höfðum ríka trú á gildum og
úrræðum samvinnunnar og fé-
lagslegri samhjálp til umbóta og
þjóðfélagslegs réttlætis, en áttum
einnig ríkan áhuga á þjóðlegri menn-
ingu og hinum sérstæða arfi bænda-
samfélagsins í ljóðum, vísum og
sögnum.
Þetta tengdi okkur fljótlega bönd-
um vináttu og gagnkvæms skilnings.
Þó að Páll væri hógvær og laus við
að trana sér fram kom skjótt í ljós, að
hann bjó yfir farsælli greind og
traustri skapgerð, en átti líka næmt
skopskyn og frábæra frásagnarhæfi-
leika, einnig lipra hagmælsku.
Því var hann aufúsugestur hvar
sem menn komu saman, ávann sér
fljótt traust fólks og virðingu og var
kvaddur til fjölþættra trúnaðarstarfa
á vegum fyrirtækja, félaga og opin-
berra aðila. Komu þessir eiginleikar
ekki síst í ljós í starfi hans sem fram-
kvæmdastjóra Vírnets hf., sem hann
tók við á brauðfótum en skilaði á
stoðum úr stáli.
Naut hann jafnan óskoraðrar vin-
áttu starfsmanna og fullkomins
trausts viðskiptavina fyrirtækisins.
Ég á margar ljúfar minningar um
samverustundir með Páli, en kannski
eru minnisstæðastar stundirnar í
„söguklúbbnum“ sem starfaði um
tíma mest fyrir áhuga Páls. Þar
komu fram margir helstu kostir
hans; kímnigáfa, virðing fyrir mann-
legum sérkennum og eðlisþáttum og
sterk tilfinning fyrir náttúru, sögu og
mannlífi landsins. Það ræktaði hann
með námi sem leiðsögumaður, eftir
að reglubundnu starfi lauk. Þarna
áttum við ánægjustundir, sem ekki
gleymast. Páll Guðbjartsson kom
ungur í Borgarfjörð af vestfirskum
ættarslóðum, sem hann var bundinn
sterkum taugum. Hér festi lífstré
hans nýjar rætur, hér skilaði hann
sínu ævistarfi, hér sér verka hans
stað og hér er hann kvaddur með
þökk og virðingu að dagsverki loknu.
Verka hans verður minnst, en þó er
það öðru fremur mynd mannsins bak
við störf og verkefni sem hugurinn
geymir. Minning heilsteypts dreng-
skaparmanns sem miðlaði yl og gleði
þeim sem með honum áttu samleið á
vegferð lífsins.
Við Eygló sendum Herdísi, stoð
hans og styttu á lífsleiðinni, afkom-
endum þeirra og öllum er nú sakna
og syrgja einlægar samúðarkveðjur
og biðjum Guð að blessa minningu
hans í gleði og sorg.
Snorri Þorsteinsson.
Í dag er borinn til grafar föður-
bróðir minn, Páll Guðbjartsson í
Borgarnesi, og eru þeir þá allir farn-
ir, bræðurnir frá Láganúpi, en tvær
systur þær Gunna og Lilla, lifa bræð-
ur sína.
Fjölskylduböndin voru sterk og
varla leið það sumar að Palli kæmi
ekki vestur í Kollsvík. Oftast var það
um heyskapinn eða smalamennsku á
haustin, þegar mest var þörf fyrir
hjálp til sveita, enda bregður honum
víða fyrir í æskuminningunum mín-
um ásamt þeim Dóra og Einari
bræðrum hans.
Palli var yngstur af systkinum sín-
um og reyndar fannst okkur strákun-
um hann vera einn af okkur, hann var
líka oft líklegur til að taka okkur með
t.d. niður að Görðum að skjóta á flug-
inu eða jafnvel í róður.
Eitt sumarið kom hann vestur með
kærustu og gerði sér lítið fyrir og
kvæntist henni, í fyrstu leist okkur
strákunum ekkert á þetta hjá honum,
þau leiddust hönd í hönd og töldum
við að hann hefði líklega lítinn tíma
fyrir veiðitúra og skyttirí. En áhyggj-
ur okkar reyndust að sjálfsögðu
ástæðulausar, hann eltist ekkert svo
mikið við þetta. Ég fann reyndar
löngu seinna, nú á síðustu árum, að
hann hafði ekki ennþá elst svo
nokkru næmi. Þau Palli og Herdís
hafa síðan leiðst hönd í hönd gegnum
lífið og á heimili þeirra hefur alltaf
ríkt ástúð og gagnkvæm virðing, það
duldist ekki nokkrum af þeirra fjöl-
mörgu vinum og samferðafólki að þar
voru hamingjusöm hjón.
Palli gekk til liðs við Oddfellow-
regluna er hann vígðist í stúkuna nr.
8, Egil á Akranesi þann 1. febrúar
1989, þar sem hann beitti kröftum
sínum í mannúðar- og mannræktar-
starfi reglunnar. Nú síðustu árin hafa
leiðir okkar Palla legið saman á ný en
við tókum þátt í stofnun Oddfellow-
búða nr. 4, Borg á Akranesi. Það hef-
ur verið mér tilhlökkunarefni að við
hittumst þar reglulega, því hann var
ekki síður félagi og vinur en góður
frændi.
Ég bið algóðan Guð að hugga og
styrkja Herdísi og fjölskylduna í
sorginni, það er erfitt að skilja og
sætta sig við svona skyndilega og, að
okkur finnst, ótímabæra brottkvaðn-
ingu. Við verðum að trúa því að hann
hafi nú hitt aftur horfna ástvini. Ég
trúi því að við eigum eftir að hittast
aftur og ef til vill fara saman á skytt-
irí.
Kveðja
Snæbjörn.
Kveðja frá Oddfellowstúkunni
nr. 8, Agli
Í dag kveðjum við Pál Guðbjarts-
son einn af félögum okkar í stúkunni.
Páll fæddist 4. ágúst 1931 og var
því á sjötugasta og sjötta aldursári
þegar hann lést 8. júní síðastliðinn.
Hann greindist með hvítblæði fyrir
nokkrum vikum og var lagður á
Landspítala háskólasjúkrahús til
meðferðar við því. Sú meðferð lofaði
góðu en þá veiktist hann af lungna-
bólgu sem ekki réðst við og dró hann
til bana.
Fyrir þessi veikindi kenndi Páll
sér ekki meins og var virkur þátttak-
andi í ýmsu félagsstarfi öðru en stúk-
ustarfinu og má til dæmis nefna að
nýverið birtist eftir hann grein í
Borgfirðingabók um upphaf verslun-
arreksturs í Borgarnesi.
Páll vígðist í stúkuna nr. 8 Egil
fyrsta febrúar 1989. Hann varð strax
mjög virkur í stúkunni og tók þátt í
öllu starfi hennar þann tíma sem
hans naut við. Létt lund hans, já-
kvætt viðhorf og starfsgleði skóp
honum vinsældir innan stúkunnar.
Hann var ætíð boðinn og búinn að
sinna öllum þeim verkefnum sem far-
ið var fram á við hann og hann tókst á
við þau með ánægju og dugnaði og
þeirri gagnrýnu nákvæmni sem ein-
kenndi hans störf og varð til þess að
honum var treyst fyrir mikilvægum
verkum eins og reikningshaldi og
endurskoðun. Hann bjó auk þess yfir
skemmtilegri frásagnargáfu með
saklausri kímni og það var gaman að
hlýða á hann segja frá enda var hann
fróður um menn og málefni og sögu
þjóðarinnar.
Páll gegndi mörgum trúnaðar-
störfum fyrir stúkuna og var meðal
annars gjaldkeri í stjórn hennar.
Á síðustu árum tók Páll að sér að
hafa samband við stúkubræður í
Borgarnesi og nágrenni fyrir fundi til
að athuga hvort þeir ætluðu að mæta
og raða niður í bíla. Þetta varð til
þess að hann var í betra sambandi við
þá en margir aðrir og vissi hvernig
högum þeirra var háttað en það er
einmitt eitt af hlutverkum stúku-
starfsins að hópurinn haldi saman.
Páll hafði tekið að sér leiðsögn um
Borgarnesi í gönguferð stúkunnar
23. maí síðastliðinn þar sem hann
þekkti mjög vel til Egils sögu Skalla-
grímssonar, verslunarsögu staðarins
og þróunar byggðar og atvinnuhátta
á síðustu áratugum. Því miður nutum
við ekki leiðsagnar hans í þessari ferð
þar sem hann var þá orðinn veikur.
Þetta var síðasta verk sem hann var
beðinn að sinna fyrir stúkuna.
Við bræðurnir í st. nr. 8 Agli höfum
nú misst einn af okkar bestu bræðr-
um og við eigum eftir að sakna þess
sárt að eiga ekki oftar samvistir við
hann.
Fjölskyldunni, Herdísi, börnum,
tengdabörnum og barnabörnum
sendum við stúkubræður innilegar
samúðarkveðjur og biðjum góðan
guð að styrkja þau í sorginni og vera
ljós þeirra á komandi vegferð. Minn-
ingin um góðan mann lifir og yljar
um ókomna tíð.
F.h. st. nr. 8 Egils,
Guðmundur Guðmarsson.
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 16. JÚNÍ 2007 33