Morgunblaðið - 19.06.2007, Blaðsíða 14

14 ÞRIÐJUDAGUR 19. JÚNÍ 2007 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Hið nýtískulega sjúkrahúsvið Gömlu-Hringbrautber ekki með sér hve löngsaga þess er orðin. Það er
kennt við kvenfélag sem á ríkan þátt
í sögu þess og uppbyggingu, en
Hringurinn hefur alla tíð stutt við
barnadeild. Hann var stofnaður af 46
konum árið 1904 en meðlimir eru nú
um 320 talsins, að sögn formannsins,
Rögnu Eysteinsdóttur. Fjáröflun fé-
lagsins fyrir spítalann fer fram með
margvíslegum hætti. Mesta vertíð
Hringskvenna er í aðdraganda jóla
með tilheyrandi jólakaffi, jólakorta-
sölu og basar. Söfnunarbauka félags-
ins má finna víðsvegar um Reykja-
vík, í Leifsstöð og á fleiri stöðum og
veitingastofa Hringsins er starfrækt
í anddyri barnaspítalans árið um
kring, öllum opin sem leið eiga hjá.
Þá segir Ragna áheit og gjafir al-
mennings einnig mjög stóran hluta
framlaganna, velvilji fólks gagnvart
kvenfélaginu og sjúkrahúsinu sé
mjög mikill.
Barnadeild verður til
Hringurinn hefur einbeitt sér að
málefnum sjúkra barna allt frá stofn-
un, en hugmyndir um stofnun barna-
spítala komu upp meðal Hrings-
kvenna áður en langt um leið. Þegar
Landspítalinn hóf starfsemi árið
1930 var ekki gert ráð fyrir sérstöku
rými fyrir veik eða slösuð börn. Tólf
árum síðar helguðu Hringskonur sig
því að koma á fót barnaspítala. Það
var svo fyrir réttum 50 árum í dag,
19. júní 1957, sem barnadeild fyrir 28
sjúklinga var opnuð á 3. hæð gamla
Landspítalans, undir stjórn Krist-
bjarnar Tryggvasonar yfirlæknis og
Árnínu Guðmundsdóttur yfirhjúkr-
unarkonu. Fyrst um sinn voru stöðu-
gildi lækna aðeins eitt og hálft til tvö
og örfáar stöður hjúkrunarfræðinga
við deildina. Hún stækkaði skref fyr-
ir skref og flutti í stærra húsnæði á 2.
og 3. hæð E-álmu árið 1965. Þá var
nafnið Barnaspítali Hringsins fyrst
tekið upp.
Önnur deild á Landakoti
Frá því 1961 var önnur barnadeild
fyrir 26 sjúklinga starfrækt á Landa-
kotsspítala. Yfirlæknir var Björn
Guðbrandsson og yfirhjúkrunarkona
var systir Angela. Thorvaldsens-
félagið, sem stofnað var 1875 og er
elsta kvenfélag í Reykjavík, studdi
dyggilega við rekstur þeirrar deildar
allt frá stofnun og gaf henni meðal
annars 30 sjúkrarúm í mismunandi
stærðum árið 1972. Deildin fluttist
yfir á Borgarspítalann í Fossvogi ár-
ið 1995, en við það tilefni gaf Thor-
valdsensfélagið margvíslegar gjafir
og endurnýjaði öll sjúkrarúmin.
Hringskonur létu ekki hér við sitja
heldur birtu á 80 ára afmæli félags-
ins markmið sitt um að nýr og sér-
hannaður barnaspítali skyldi rísa.
Byggingarsjóður hans var svo stofn-
aður þremur árum síðar. Árið 1998
hófst bygging hins nýja spítalahúss,
en Hringurinn styrkti húsbygg-
inguna með 150 milljón króna gjöf.
Þegar hið glæsilega hús Barna-
spítalans við Gömlu-Hringbraut var
vígt þann 26. janúar 2003 höfðu
barnadeildirnar tvær sameinast sem
barnasvið undir Landspítala – há-
skólasjúkrahúsi sem varð til við sam-
einingu Sjúkrahúss Reykjavíkur og
Landspítala.
Staðan í dag er gerbreytt
Með nýju húsnæði og áratuga
framþróun hafa aðstæður til barna-
lækninga gerbreyst. Nú er hinn sér-
hæfði barnaspítali búinn bráða-
móttöku, göngudeild, vökudeild fyrir
nýbura og dagdeild fyrir þá sem ekki
dvelja lengi. Einnig er þar barna-
skurðdeild sem sér um allt frá bruna-
áverkum til hjartaskurðaðgerða,
endurhæfingardeild, röntgenstofa og
kapella. Þess utan er starfræktur
bæði skóli og leikskóli á spítalanum
auk unglingaherbergis.
Ragnheiður Sigurðardóttir, hjúkr-
unarfræðingur og deildarstjóri vöku-
deildar, segir samskiptin við styrkt-
araðiljana með eindæmum góð og
nefnir að oft hafi tækjagjafir Hring-
skvenna beinlínis gert það kleift að
taka upp nýjungar í meðferð. „Það er
okkur ómetanlegt að eiga slíkan bak-
hjarl,“ segir Ragnheiður.
En hvað telur hún að megi bæta
þegar fram líða stundir? „Sjaldnast
er það svo að sjúklingar séu einir á
stofum. Ég sé þess vegna fyrir mér
að í framtíðinni þurfi að gera breyt-
ingar á húsnæðinu, meðal annars að
tvíbýlum verði breytt í einbýli. Síðan
er það líka spurning hvort núverandi
húsnæði rúmi aukna dag- og göngu-
deildarþjónustu. Með nýrri kynslóð
koma nýjar kröfur og áherslur, við
þurfum að geta mætt þeim. Það er til
dæmis ónóg aðstaða fyrir fjölskyldur
á vökudeildinni. Ég vildi gjarnan
bæta úr því,“ svarar Ragnheiður.
Á bak við tölurnar er fólk
Að vinna á barnaspítala er ekki
venjulegt starf. Það krefst þess að
fólk gefi af sér í vinnunni, enda mæð-
ir oft mikið á sjúklingum og aðstand-
endum þeirra. Engu að síður sýna
viðhorfskannanir sem gerðar hafa
verið meðal foreldra barna á spít-
alanum mikla ánægju með störf og
viðmót starfsfólks. Hér verður ekki
farið mikið út í þær tölur, en á bak
við þær stendur starfsfólkið sjálft.
Um þetta segir Ragnheiður: „Mark-
mið okkar er að sjúklingunum vegni
vel. Til þess að svo megi verða er
starfsfólkið svo sannarlega tilbúið til
að leggja gríðarlega mikið á sig.
Stundum er það jafnvel komið langt
út fyrir það sem hægt er að gera
kröfur til.“
Sjúkraliði með stórt hjarta
Dagný Guðmundsdóttir er sjúkra-
liði á bráðamóttöku barna og hefur
verið á öllum deildum barnaspítalans
á þeim 36 árum sem hún hefur starf-
að þar. Það orð fer af Dagnýju að
hún gefi einstaklega mikið af sér í
starfinu og myndi sterk tengsl við
sjúklingana. Blaðamaður frétti að
hún hefði eitt sinn lánað konu utan af
landi sem kom með dóttur sína á
barnaspítalann lyklana að íbúðinni
sinni til afnota. Aðspurð er Dagný
hógvær og drepur talinu á dreif.
Hún kann góðar sögur af börn-
Með nýrri kynslóð koma
nýjar kröfur og áherslur
Morgunblaðið/G. Rúnar
Þakklátur hópur Öll eiga þau það sameiginlegt að hafa á einhverjum tímapunkti átt heilsu sína undir hæfni og fórnfýsi starfsfólks barnadeildar. Fólk
sem þekkir Barnaspítala Hringsins frá sjónarhóli sjúklings, bæði nú og áður, deilir góðri reynslu. Vinátta, velvilji og fórnfýsi er það sem þau minnast.
Það er óeigingjarnt starf
að vinna með veikum
börnum. Önundur Páll
Ragnarsson kynnti sér
sögu Barnaspítala
Hringsins og reynslu
fólks sem þar starfar og
dvelur.
DAG einn árið 1991 vaknaði Einar
Freyr Einarsson, þá 17 ára, með
verk í fæti. Hann varð fljótlega
haltur og fór í rannsóknir þar sem
tekin voru sýni. Niðurstaðan var
illkynja æxli í beini.
Einar man eftir því að hafa horft
út um gluggann á trén og grasið
og hugsað „Er þetta búið hjá mér
strax?“ en svo urðu veikindin að
verkefni fyrir Einari. „Ég spurði
læknana um allt sem þessu viðkom
á meðan fjölskyldan var í losti.“
Veikindin tóku eitt ár frá Einari.
Þriggja mánaða lyfjameðferð,
skurðaðgerð og svo aftur fjögurra
mánaða lyfjameðferð. Hann segir
þessa lífsreynslu hafa breytt sér
mikið, enda skynji hann nú á allt
annan hátt hvað það er að vera
dauðlegur.
Einar Freyr man vel eftir starfs-
fólkinu. „Ég nefni sérstaklega Jón
Kristinsson, Guðmund Jónmunds-
son krabbameinslækna og Gillian
Holt hjúkrunarfræðing. Þau eru
yndisleg í alla staði. Ég skulda
þeim mikið og þau eiga mikið í
mér.“ Þetta fólk starfar enn á
Barnaspítala
Hringsins í dag
og segir Einar
velvilja þeirra
það eftir-
minnilegasta frá
þessum tíma.
„Það var
merkilegast
hvað þeim tókst
að láta manni
líða vel þrátt fyr-
ir allt. Fórnfýsin var gríðarleg,
enda allt gert fyrir mann,“ segir
Einar og minnist spítalamatarins.
„Hann var vægast sagt hræðilegur
þá! Starfsfólkið gerði allt sem það
gat til þess að bæta matinn með
hinum ýmsu sósum og smjörklíp-
um. En á endanum hlupu þau út
fyrir mann og náðu í eitthvað sem
hægt var að koma ofan í púkann.
Það var dekrað við mann,“ segir
hann og brosir. Aðspurður um
hvernig lífið sé í dag segir Einar
Freyr: „Ég er kvæntur tveggja
barna faðir, menntaður kerfisfræð-
ingur og flugmaður hjá Flugfélagi
Íslands. La vita è bella!“
Merkilegt hvað manni leið vel
Einar Freyr
Einarsson
Barnaspítali Hringsins fagnar 50 ára afmæli í dag
ÓLÖF Alexandra Kjartansdóttir,
13 ára, er fastagestur á Barnaspít-
alanum. Hún erfði beinsjúkdóm frá
föður sínum, en sjúkdómurinn ger-
ir það að verkum að bein hennar
eru brothættari en hjá flestum. Hún
mætir mánaðarlega á Barnaspít-
alann í lyfjagjöf sem stuðlar að því
að beinin styrkist og sjúkdómurinn
hafi minni áhrif en ella.
„Ég er búin að vera um það bil
tvö ár þarna,“ segir Ólöf. „Ég fer
einu sinni í mánuði og er yfirleitt í
einn og hálfan dag. Ég var nú dálít-
ið stressuð fyrst en síðan fór mér
strax að líka það vel. Svo varð þetta
bara betra og betra eftir því sem ég
fór oftar.“
Ekki er að heyra á Ólöfu að þar
sé nokkur ládeyða yfir fólki. Hún
segir að þau krakkarnir séu mikið
að spila og spjalla saman. „Við er-
um alltaf að spila, læra og föndra.
Það er skólastofa þarna og þar eru
yfirleitt þrír kennarar, þau Helga,
Jón og Dóra,“ segir Ólöf og kallar
kennarana vini sína. „Þar förum við
yfir heimanámið, spilum roleplay-
spil eða erum í tölvunni.“ Hún segir
það ekkert til-
tökumál að þurfa
að fara svona á
milli með skóla-
bækurnar og
læra á spít-
alanum einn dag-
inn en annars
staðar hinn dag-
inn. „Það er ekk-
ert mál þegar
maður er búinn
að venjast því. Það er allt í lagi.“
Stærðfræði og heimilisfræði eru
uppáhaldsfög Ólafar í skólanum.
„Ég er oft kölluð stærðfræðiheili,“
segir hún og hlær, en þar fyrir utan
hefur hún gaman af söng og stígur
stundum á svið til að taka lagið,
bæði á skóla- og hverfaskemmt-
unum. Einnig stundar hún skák-
íþróttina af áhuga. „Hann Hrafn
Jökulsson frá Hróknum kíkir upp á
spítala á fimmtudögum. Ég hef
fengið góða kennslu hjá Hrafni,
hann er skemmtilegur kall. Ég er
búin að bæta mig og er bara orðin
sæmilega góð,“ segir Ólöf að lok-
um.
Ólöf Alexandra
Kjartansdóttir
Alltaf að læra, spila og föndra