Morgunblaðið - 02.09.2007, Síða 43
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 2. SEPTEMBER 2007 43
samfélagsgeðþjónustu hefur orðið æ áleitnari. En
jafnvel þótt samstaða sé að takast á milli fagfólks
um það að veita eigi slíka geðþjónustu út í sam-
félaginu, fara heim til fólks eða á vinnustað eða
annan stað er enn ágreiningur um hvort slíka
þjónustu á að veita út frá geðdeild Landspítalans
eða hvort hún á að starfa sem sjálfstæð eining ut-
an spítalans.
Nú má spyrja hvort til greina gæti komið að
gera tilraun með slíka einkarekna einingu utan
Landspítala á svipuðum grundvelli og einkareknu
skólarnir starfa. Er eitthvað athugavert við það?
Er það ekki í raun sjálfsagt ef viðurkennt fagfólk
er tilbúið að beita sér með þeim hætti? Þá getur
orðið til sá valkostur í geðheilbrigðisþjónustunni
sem hvarf þegar Landspítali og Borgarspítali
voru sameinaðir og tvær geðdeildir sem unnu að
sumu leyti á ólíkum hugmyndafræðilegum grund-
velli runnu saman.
Pólitískur skoðanamunur
E
itt af því sem hefur þvælzt fyrir
uppbyggingu á einkareknum val-
kosti í heilbrigðiskerfinu er póli-
tískur skoðanamunur. Af ein-
hverjum ástæðum mátti
Framsóknarflokkurinn ekki
heyra minnst á einkarekinn valkost í heilbrigð-
iskerfinu og sá flokkur stjórnaði heilbrigðismál-
um þjóðarinnar í 12 ár með takmörkuðum ár-
angri.
Nú hefur Sjálfstæðisflokkurinn tekið við heil-
brigðisráðuneytinu og þá reynir á hvers flokk-
urinn er megnugur í að koma fram breytingum.
Ýmislegt bendir til að töluverðar breytingar séu í
bígerð. Það á eftir að koma í ljós.
En það er alveg ljóst að það er mikið í húfi fyrir
Sjálfstæðisflokkinn að ekki sé talað um heilbrigð-
iskerfið sem slíkt og þá sem þurfa að leita eftir
þjónustu þess. Að mörgu leyti byggist trúverð-
ugleiki Sjálfstæðisflokksins á því hvernig til
tekst.
Í þeim efnum skiptir máli að ekki sé gengið of
langt. Að ekki sé hlaupið eftir sjónarmiðum
þeirra sem telja að Morgunblaðið hafi horfið frá
stuðningi við borgaraleg gildi með þeirri stefnu
sem hér hefur verið lýst í megindráttum í heil-
brigðismálum, að ekki sé hlaupið eftir sjónarmið-
um þeirra sem líkja því við kommúnisma, að hér
sé rekið öflugt opinbert heilbrigðiskerfi eða að
það sé kommúnismi að segja að skattgreiðendur
eigi að standa undir því kerfi með sköttum. Hvað
felst í því? Það felst í því að þeir sem meira mega
sín taki þátt í að tryggja þeim sem minna mega
sína fullkomna heilbrigðisþjónustu. Er það ljótt?
Er það andstætt borgaralegum gildum?
Auðvitað ekki. Þeir sem svona tala eru þeir
hinir sömu og telja það fráleitt að menningar-
starfsemi á borð við sinfóníuhljómsveit, þjóðleik-
hús eða aðra áþekka starfsemi sé haldið uppi að
hluta til með opinberum fjárframlögum.
Þótt þeim sem þekkja til sögunnar kunni að
þykja það furðulegt er þetta ekki í fyrsta sinn
sem Morgunblaðið er sakað um að vera boðberi
sósíalisma eða kommúnisma.
Þegar Morgunblaðið barðist fyrir því að réttur
íslenzku þjóðarinnar sem eiganda auðlindarinnar
í kringum landið yrði virtur var blaðið sakað um
sósíalisma og þarf ekki annað en að menn kynni
sér ræður sem fluttar voru á aðalfundum LÍÚ á
tíunda áratugnum til þess að kynnast því.
Þegar Morgunblaðið varaði við því um síðustu
aldamót að það gæti verið hætta á því að stórfyr-
irtækin á Íslandi yrðu allsráðandi var blaðið sak-
að um að boða sósíalisma.
Nú þegar Morgunblaðið hvetur til þess að við
höldum uppi öflugu opinberu heilbrigðiskerfi og
greiðum skatta til þess að standa undir því er
blaðið sakað um brotthvarf frá borgaralegum
gildum og kommúnisma!
Þeir sem þannig tala eru auðvitað ofstækis-
menn en þeir hafa jafnan rétt til skoðana sinna og
allir aðrir og þann rétt þeirra ber að virða. En þá
sömu virðingu eiga þeir að sýna skoðunum ann-
ars fólks. Einkenni ofstækisfullra hægri manna í
Bandaríkjunum er að berjast gegn skoðunum
annarra, ekki með rökum, heldur með hótunum
og skítkasti. Sú athyglisverða kona Hillary Clin-
ton fann rækilega fyrir því þegar hún reyndi að
koma á heilbrigðiskerfi fyrir alla Bandaríkja-
menn en ekki bara suma fyrir meira en áratug,
með stuðningsmönnum sínum innan Clinton-
stjórnarinnar á borð við Robert Reich, þáverandi
vinnumálaráðherra, en varð frá að hverfa. Hún
verður aðalskotspónn ofstækisfullra hægrimanna
á næstu misserum sem munu ganga til baráttu
við hana með krossinn á lofti eins geðfellt og það
nú er.
Það hefur bryddað á svona baráttuaðferðum
hér. Það þarf að kveða þær í kútinn með afger-
andi hætti.
En lesendur Morgunblaðsins geta dæmt um á
grundvelli þess sem hér hefur verið rakið hvort
Morgunblaðið hafi með stefnu sinni og afstöðu til
heilbrigðismála horfið frá borgaralegum gildum
og gerzt boðberi kommúnisma!
» Þar er orðinn til einkarekinn valkostur í skólakerfinu semverður til með samstarfi tveggja kvenna sem koma úr mjög
ólíkum áttum með mjög ólíkan hugmyndafræðilegan bakgrunn,
þ.e. Margrétar Pálu Ólafsdóttur og Ásdísar Höllu Bragadóttur,
nú forstjóra Bykó en áður bæjarstjóra í Garðabæ.
Það er áleitin spurning hvort hægt er að nota þessa fyrirmynd
til þess að byggja upp einkarekinn valkost á ýmsum sviðum
heilbrigðisþjónustunnar.
rbréf
Morgunblaðið/Frikki
Beðið í rigningunni Ungmenni bíða eftir strætisvagni í biðskýli í Reykjavík.