Morgunblaðið - 24.02.2008, Qupperneq 63

það næsta. Þegar maður tekur eitt-
hvað upp þá hugsar maður með sér
hvort maður geti klippt það og
hvernig hægt sé að blanda það.“
Og það er vissulega meira ævintýri
að vinna við heimildarmyndir. „Það
er venjulega bara ein taka og svo
hleypurðu út um allt með upp-
tökutæki og finnur hvaða hljóð eru
forvitnileg á staðnum sem þú ert
á.“
En leiknu myndirnar eru hins
vegar töluvert fjölskylduvænni og
vinnutíminn eðlilegri. Nema mynd-
in sem þú ert að vinna við sé
Apocalypse Now! Þótt Berger hafi
ekki farið til Filippseyja, þar sem
myndin var tekin, þá eyddi hann
tveimur árum ævi sinnar í mynd-
ina. „Þetta var fyrsta Víetnam-
stríðsmyndin. Það voru ekki til
nein hljóð á lager úr þessu stríði.
Öll skotfæri höfðu breyst, skrið-
drekarnir, flugvélarnar og þyrl-
urnar voru öðruvísi, við þurftum að
taka allt upp aftur. Við fórum á
heræfingar í eyðimörkinni og tók-
um upp.“
Hann rifjar upp atriði í myndinni
þar sem nokkrir hermenn eru á
leið upp á í báti, það er þögn sem
er skyndliega rofin af mikilli
sprengingu sem fær bíóið til að
titra. Mennirnir verða fyrir flug-
skeytaárás. Fyrsta flugskeytið sem
heyrist í flaug rétt framhjá eyra
Bergers á heræfingunni þar sem
hann stóð fullnálægt með upp-
tökutæki sitt, nær en hann hafði
ætlað sér.
Graskerið verður limmósína
Hljóðmenn eru sjaldnast mikið í
sviðsljósinu – en Berger hefur þó
fjórum sinnum staðið á sviði fyrir
framan gervalla heimsbyggðina og
tekið við Óskarsstyttu. „Þetta er
eins og í Öskubusku. Graskerið
kemur heim til þín og breytist í
limmósínu, það eru blóm í hótelher-
berginu, gjafakörfur og matur og
partí út um allt. Svo ferðu aftur
heim, limmósínan breytist aftur í
grasker og þú mætir aftur í vinn-
una daginn eftir eins og ekkert hafi
í skorist.“
Og hvað er mikilvægast að muna
í ræðunni? „Það er auðvitað mik-
ilvægast að þakka eiginkonununni,
annars ferðu ekkert aftur heim. En
þeir gefa þér 30 sekúndur, það er
stórt sjónvarp fyrir framan þig sem
telur niður, rautt ljós og hljóm-
sveitarstjórnandi sem bíður eftir að
þagga niðrí þér – og það eru
kannski fjórir saman að taka á
móti verðlaunum.“
En þrátt fyrir allar stórmynd-
irnar síðustu þrjátíu ára verður
honum tíðrætt um fyrstu ástina,
heimildarmyndirnar. „Það var
sterk hefð fyrir pólitískum heim-
ildamyndum í San Francisco og ná-
grenni,“ segir Berger sem hefur
aðeins einu sinni gert mynd í Los
Angeles og oftast klippt þær á
heimaslóðum sínum í San Franc-
isco. „Fólk var mjög upptekið af
stjórnmálum og vildi breyta heim-
inum. En undir lok áttunda áratug-
arins tók einstaklingshyggjan við
og þessar hugmyndir um sam-
félagsábyrgð og að breyta heim-
inum týndust svolítið. Það hafði
líka verið hægt að fá styrki til að
gera heimildarmyndir en sá pen-
ingur hvarf, Reagan og hans menn
vildu ekki gera myndir sem tóku á
samfélagsmeinum.“ En með að-
gengilegri tækni og vaxandi
óánægju með Bush-stjórnina hefur
það þó breyst á síðustu árum.
Leyndardómar
tilviljunarinnar
Nýjasta mynd Bergers er
Leyndardómar Snæfellsjökuls.
Þegar hann var í miðjum klíðum
við að vinna myndina fékk hann
boð frá Dögg Mósesdóttur, tenga-
dóttur góðrar vinkonu hans, um að
vera í dómnefnd kvikmyndahátíðar
á Grundarfirði. Hann fletti upp
bænum á Google Earth og sá að
hann var fáeina kílómetra frá Snæ-
fellsjökli.
„Einhver er að reyna að segja
mér eitthvað. Og þess vegna er ég
kominn hingað, á kvikmyndahátíð
sem er sjálfsagt ein sú minnsta í
heiminum.“
En þaðan er stutt á toppinn, eins
og Berger veit manna best.
Stórt verkefni Þótt Berger hafi ekki farið til Filippseyja, þar sem Apoca-
lypse Now! var tekin, þá eyddi hann tveimur árum ævi sinnar í myndina.
Einfalt „Þú ert nýkominn frá Kúbu, ertu ekki til í að sjá um hljóðið í
Kúbuatriðunum í Godfather II?“ Þannig gerast kaupin víst í Hollywood.
asgeirhi@mbl.is
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 24. FEBRÚAR 2008 63