Morgunblaðið - 30.03.2008, Síða 16

Morgunblaðið - 30.03.2008, Síða 16
16 SUNNUDAGUR 30. MARS 2008 MORGUNBLAÐIÐ Erlent | Fælingarstefna Ísraela felst í að hindra árásir Palestínumanna með hótun um refsingar í krafti hernaðarlegra yfirburða en hún virðist ekki virka. Stjörnur | Hollywood-stjarnan Bette Davis kenndi Joan Collins hvernig á að fara að því að vera tæfa. Knattspyrna | Miralem Pjanić kann að leika fyrir botnliðið í frönsku deildinni en tilþrif hans benda til glæstrar framtíðar. VIKUSPEGILL» Eftir Daoud Kuttab Daglega leggja Ísraelar prófstein áfælingarstefnu sína á Gaza-svæðinuog reyna að hindra árásir með ótt-anum við refsingar í krafti hernað- arlegra yfirburða. Vaxandi ofbeldi milli Ísraela og vígamanna á Gaza gefur ekki aðeins til kynna að fælingin virki ekki, heldur einnig að virkni hennar velti á að siðferðisleg grundvall- aratriði séu virt. Sumir sérfræðingar í öryggismálum og tals- menn þess sem kallast réttlátt stríð færa rök að því að svo geti verið að ekkert sé að athuga við fælingarstefnu í tilfellum þar sem líf og ör- yggi almennra borgara verður ekki fyrir bein- um áhrifum. Hótunin um hefnd, sem hernaðar- leg áhrif stefnunnar byggist á, er gefin í skyn og skilyrt. Þegar hins vegar ekki er lengur hægt að gera greinarmun á fælingarstefnunni og „hóprefsingu“ (collective punishment) – sem er bönnuð samkvæmt grein 33 í fjórða Genfarsáttmálanum – er mun ólíklegra að með henni náist tilætlaður árangur. Ísraelar herða aðgerðir Ísraelar, sem í september 2005 drógu lið sitt einhliða í útjaðar Gaza, hafa leitast við að koma í veg fyrir að palestínskir andspyrnumenn vörpuðu sprengjum inn á sitt landsvæði. Skömmu eftir að þeir sendu lið að nýju að landamærum Gaza takmörkuðu Ísraelar sam- bandið milli Gaza og Vesturbakkans verulega og það sama átti við um flutninginn á vörum til og frá Gaza. Þegar þing hliðhollt Hamas var kosið í frjálsum og sanngjörnum kosningum í janúar 2006 leiddu Bandaríkjamenn og Ísrael- ar herferð til að koma í veg fyrir að allir bank- ar, þar á meðal arabískir og íslamskir bankar, ættu samskipti við nýju stjórnina. Ísraelar hafa markvisst hafnað endurtekn- um umleitunum Hamas um vopnahléssáttmála gegn því að umsátrinu um Gaza verði létt. Skoðanakannanir, sem fyrirtækið Dialog hefur gert og birst hafa í ísraelska dagblaðinu Haa- retz, hafa sýnt að 64% Ísraela styðja opinberar viðræður við Hamas. En Ísraelsstjórn og her- inn neita og kalla Hamas hryðjuverkasamtök til að þau öðlist ekki trúverðugleika, þótt áður hafi sömu aðilar samið við Hezbollah í Suður- Líbanon þrátt fyrir að þeir telji að þar séu einnig „hryðjuverkasamtök“ á ferð. Fælingartilraunir aldrei skilað árangri Ísraelar virðast telja að þeirra eini kostur sé að herða tökin í Gaza. Í nafni fælingar hafa ferðir fólks og flutningur á vörum nánast alveg verið stöðvaður. Samt hefur palestínska and- spyrnan brugðist við með fleiri sprengjuárás- um. Ísraelskar aftökuherferðir gegn víga- mönnunum hafa aðeins leitt til þess að Palestínumenn hafa orðið ágengari í aðgerðum sínum. Reyndar hafa fælingartilraunir Ísraela aldrei skilað tilætluðum árangri en leitt til þess að umsátrið hefur verið hert í þeirri von að með þeim hætti mætti veita einhvers konar rot- högg. Niðurstaðan er augljóst tilfelli hóprefsingar á einu af þéttbýlustu svæðum heimsins þar sem búa 3.823 einstaklingar á hverjum ferkíló- metra. Þegar John Dugard, sérlegur erindreki Sameinuðu þjóðanna í mannréttindum, heim- sótti Gaza sagði hann: „Gaza er fangelsi og Ísr- aelar virðast hafa hent lyklinum.“ Í janúar hófu Ísraelar til dæmis að nota ein- okun sína á eldsneyti til að refsa Palestínu- mönnum, ákvörðun sem samtökin Mannrétt- indavaktin (Human Rights Watch) fordæmdu mánuði síðar. Joe Stork, yfirmaður málefna Mið-Austurlanda hjá Mannréttindavaktinni, hafnaði þeirri röksemdafærslu Ísraela fyrir eldsneytisskerðingunni að með henni ætti að þvinga vopnaða hópa Palestínumanna til að hætta eldflauga- og sjálfsmorðsárásum. Að sögn Storks hefur „skerðingin alvarleg áhrif á borgara, sem koma hvergi nálægt þessum vopnuðu hópum og brjóta gegn einni af grund- vallarreglunum um stríð“. Fordæmdi „ýkta og óhóflega beitingu valds“ Með sama hætti sá Ban Ki-moon, fram- kvæmdastjóri Sameinuðu þjóðanna, knúinn til þess eftir að 100 Palestínumenn höfðu fallið í loftárásum Ísraela á Gaza í mars að „fordæma ýkta og óhóflega beitingu valds sem hefur leitt til þess að fjöldi borgara hefur látið lífið og særst, þar á meðal börn“. Þrátt fyrir yfirlýsingu framkvæmdastjóra Sameinuðu þjóðanna báru Ísraelar við sjálfs- vörn þar sem loftárásirnar voru gerðar eftir að eldflaugaárásir frá Gaza urðu einum ísr- aelskum borgara að bana í landamærabænum Sderot. Í bók sinni Stríðsglæpir (Crimes of War) segir Michael Byers, lagaprófessor við Duke-háskóla, að beiting valds í sjálfsvarnar- skyni „megi ekki vera óréttmæt eða úr hófi fram“, og hvað snertir viðbúnar aðgerðir verði nauðsynin að vera „bráð, yfirþyrmandi þannig að ekki sé neitt val um leiðir og enginn tími til umhugsunar“. Mistókst í Líbanon og ekki líklegra til að takast á Gaza Í raun blanda Ísraelar ítrekað saman sjálfs- vörn og fælingu og nota hóprefsingu til að ná fram hernaðarlegum markmiðum. Þessi hug- mynd um fælingu mistókst í Líbanon 2006 þeg- ar Ísraelar þurftu að fallast á vopnahlé fyrir milligöngu Sameinuðu þjóðanna og hún er engu líklegri til að bera árangur á Gaza. Reyndar er það svo að skoðanakannanir, sem gerðar hafa verið á Gaza sýna að stuðningur við Hamas sveiflast upp á við í hvert skipti sem Ísraelar herða aðgerðir sínar. Alþjóðasamfélagið verður að bregðast hratt við til að þvinga Ísraela til að láta af fæling- arstefnu sinni og fá þá í staðinn til að vinna að því að ná samkomulagi sem getur leitt til þess að báðir aðilar hætti árásum. Aðeins slíkt sam- komulag getur greitt fyrir því að hefjast megi handa við að leggja grunninn að pólitískri lausn sem getur bundið enda á bæði umsátrið um Gaza og hernám palestínsks landsvæðis til frambúðar. Umsátur Ísraela um Gaza  Aðgerðir Ísraela gegn íbúum Gaza flokkast undir hóprefsingu og eru á skjön við Genfarsáttmálann  Við hverja árás Ísraela eykst stuðningur við Hamas  Fælingarstefna Ísraela virkar ekki Reuters Umsátur Palestínskur drengur í flóttamannabúðunum Khan Younis á Gaza horfir út um gat í steinvegg. Ólgan meðal Palestínumanna vegna aðgerða Ísraela á Gaza fer vaxandi. ERLENT» Í HNOTSKURN»Samkvæmt nýrri skoðanakönnun styð-ur afgerandi meirihluti Palestínu- manna eða 84% árásina á rabbínaskóla í Jerúsalem 6. mars þegar átta ungir menn, flestir á táningsaldri, létu lífið. »Könnunin sýnir einnig meiri stuðningen áður við að skjóta sprengjum á ísr- aelska bæi frá Gaza eða 64%. »75% aðspurðra í könnuninni sögðu aðviðræður milli Ehuds Olmerts, for- sætisráðherra Ísraels, og Mahmouds Abbasar, leiðtoga Palestínumanna, myndu engu skila og þeim ætti að slíta. »Khalil Shikaki, sem gerði könnunina,skýrir niðurstöður hennar með því að slík örvænting og reiði hafi gripið um sig eftir aðgerðir Ísraela, sérstaklega árás- irnar á Gaza þegar 130 manns féllu, og nú þyrsti fólk í hefnd. Reiðin hafi ekki verið jafn mikil síðan önnur uppreisnin, sem kölluð er intifada, blossaði upp eftir 2000 og hefur hann áhyggjur af því sem í vænd- um er. Höfundur er verðlaunaður palestínskur blaða- maður og um þessar mundir gistiprófessor í blaðamennsku við Princeton-háskóla. Copyright: Project Syndicate, 2008. www.project-syndicate.org » Ég hef fengið tvö gul spjöldeins og þeir segja í fótbolt- anum. Kristján Eiríksson , fyrrverandi stýri- maður, sem tvisvar hefur fengið heila- blóðfall , en 600 Íslendingar greinast með heilablóðfall á hverju ári. » Við viljum vekja athygli áþeirri staðreynd að Kína er stærsta fangelsið í heiminum. Robert Menard , formaður samtakanna Fréttamenn án landamæra, sem berjast fyrir tjáningarfrelsi , en hann og fleiri í samtökunum mótmæltu stefnu kín- verskra stjórnvalda í Tíbet með því að trufla athöfn þegar ólympíueldurinn var tendraður í Ólympíu í Grikklandi. » Í allri hreinskilni sagt seturað mér ótta við þá tilhugsun eina að vera eilíflega til. Halldór Þorsteinsson , skólastjóri Mála- skóla Halldórs, í aðsendri grein um trú- mál í Morgunblaðinu. » Í rauninni er þetta tilskammar fyrir íslenska rík- ið. Þorlákur Hermannsson , formaður LAUF, Landssamtaka áhugafólks um flogaveiki, en sl . tvö ár hefur ekki verið hægt svo vel væri að taka flogaveika í rannsókn á taugadeild Landspítalans vegna manneklu. » Það vantar meiri þjónustuvið alla okkar sjúklinga- hópa. Elías Ólafsson , yfirlæknir á taugadeild LSH. » Þetta er mesta hækkun semhefur verið ákveðin í einu lagi af bankanum síðan núver- andi fyrirkomulag peningamála var tekið upp 2001, sem sýnir auðvitað hinn mikla þunga sem býr að baki ákvörðuninni. Davíð Oddsson , formaður bankastjórnar Seðlabankans, eftir að bankinn hækkaði stýrivexti sína um 1,25 prósentustig og breytti reglum til að auka lausafé á mark- aði. » Mér líst satt að segja mjögilla á þetta. Þetta ber vitni um taugaveiklun. Vilhjálmur Egilsson , framkvæmdastjóri Samtaka atvinnulífsins, um vaxtahækkun Seðlabankans. » En síðan var þetta uppi íhillu eins og hvert annað glingur. Kona, sem hafði afnot af hjólhýsi, sem fauk í ofviðri um áramótin í Kjósarhreppi þar sem brak þess lá á víð og dreif, þ. á m. höfuðkúpa. » Þetta er hroðalegt ástand.Ég fylgist með þessu af at- hygli og sé þetta oft á þjóð- vegum þegar ég er á ferðinni. Kristján Möller samgönguráðherra um afstöðu sína ti l slælegs frágangs á farmi flutningabifreiða á vegum landsins. » Torfusamtökin telja óvið-unandi að fyrirtæki sem hyggjast hagnast á fram- kvæmdum í miðbænum taki borgina í gíslingu. Úr ályktun Torfusamtakanna þar sem stjórnin lýsir yfir áhyggjum af örri fjölg- un þeirra húsa sem standa mannlaus og eru í niðurníðslu í miðbæ Reykjavíkur. Ummæli vikunnar Höfðinglegar móttökur Breskir fjölmiðlar fjölluðu mikið um heimsókn Nicolas Sarkosy Frakklandsforseta og Cörlu Bruni, konu hans ,til Bret- lands. Líktu þeir Bruni ýmist við Díönu prinsessu eða Jackie Onassis. Bret- ar virtust láta sér vel líka, en einn dálkahöfundur að ætti að hann að láta draga sig á tálar, vildi hann frekar að Bruni gerði það en Sarkosy. Hér tek- ur Gordon Brown, forsætisráðherra Bretlands, á móti Bruni og Sarkozy að Downing-stræti 10. Reuters

x

Morgunblaðið

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.