Morgunblaðið - 14.10.2008, Blaðsíða 12

12 ÞRIÐJUDAGUR 14. OKTÓBER 2008 MORGUNBLAÐIÐ
Bankakreppa
Eftir Unu Sighvatsdóttur
una@mbl.is
„FYRST þegar Glitnir fór var fólk
enn ákveðið í að fara og njóta þess að
vera í fríi, þótt það gæti kannski ekki
verslað eins og til stóð út af genginu,
en þegar við hringdum í alla á föstu-
daginn og aflýstum ferðinni voru
flestir í raun bara fegnir því,“ segir
Ágústa Jóhannesdóttir hjá Trex-
ferðum.
Trex hefur síðan 1998 staðið fyrir
haustferðum til St. John’s á Ný-
fundnalandi og var ætlunin að halda
sérstaklega upp á 10. ferðina nú um
næstu mánaðamót en henni hefur nú
verið aflýst vegna efnahags-
ástandsins. Flugsætin voru uppseld
um miðjan september en á meðal
farþega var stór hópur sem treysti
m.a. á fyrirtækjastyrk fyrir ferðinni.
Þegar styrkurinn var dreginn til
baka nú fyrir helgi varð hópurinn að
hætta við og í kjölfarið sá Trex sér
ekki annað fært en að aflýsa ferð-
inni. „Við hefðum treyst okkur til að
selja þessi sæti aftur tveimur vikum
fyrir brottför í venjulegu árferði en
ekki núna,“ segir Ágústa. Allir sem
greitt höfðu fyrir ferðina fá end-
urgreitt að fullu að hennar sögn.
Afbókanir og breytt áætlun
Umrótið í íslensku atvinnu- og
efnahagslífi hefur sett strik í reikn-
inginn hjá bæði ferðalöngum og
ferðaskrifstofum. „Við höfum fengið
mikið af fyrirspurnum í haust þar
sem verið er að breyta og aflýsa
ferðum og fólk að kanna réttindi sín
varðandi það,“ segir Kristín H. Ein-
arsdóttir hjá Neytendasamtökunum.
Efnahagsástandið eitt og sér telst
ekki í forfallatryggingu til þátta sem
hafi afgerandi áhrif á framkvæmd
ferðar skv. athugun samtakanna.
Þrátt fyrir að aðstæður séu um
margt sérstakar gilda því enn al-
mennar reglur um að afpanta verði
a.m.k. fjórum vikum fyrir brottför til
að eiga rétt á endurgreiðslu, að stað-
festingargjaldi frádregnu. Með 14-
28 daga fyrirvara endurgreiðast 75%
af verðinu en 50% sé afpantað með
minna en tveggja til fjórtán daga
fyrirvara. Sé minna en tveir dagar í
ferð er allt fargjaldið óafturkræft.
Gjaldeyrisskortur telst
ekki til ferðaröskunar
Louvre Íslendingar eru ferðaglaðir en nú eru útlönd ekki jafn hagstæð
Ferðaplön margra
hafa breyst vegna
kreppunnar
SAMTÖK iðnaðarins hafa sent bréf
til þeirra opinberu aðila sem standa
fyrir verklegum framkvæmdum þar
sem þeir eru hvattir til að taka eng-
ar skyndiákvarðanir um stöðvun
framkvæmda eða frestun þeirra
sem eru í burðarliðnum. Það geri
einungis illt verra við núverandi að-
stæður.
Bréfið var sent til ríkisins, sveit-
arfélaga og stærri fyrirtækja og
stofnana. Þar segir ennfremur að
ekki sé skynsamlegt að auka við
óvissu og ýta undir óróa, sem geti
leitt til rekstrarstöðvunar fyrir-
tækja og uppsagna starfsfólks.
Ábyrgð ríkis og sveitarfélaga sé
mikil í þessum efnum. Samstaða
þurfi að vera um að samdráttur
verði ekki meiri en efni standa til.
Fram-
kvæmdir
stöðvist ekki
EKKI liggur enn fyrir hve margir
missa vinnuna vegna falls við-
skiptabankanna þriggja en allt
bendir til þess að þeir verði færri
en óttast hefur verið. Friðbert
Traustason, formaður og fram-
kvæmdastjóri Samtaka starfs-
manna fjármálafyrirtækja, segir
líklegt að um 300 manns missi vinn-
una í Landsbankanum og rúmlega
100 í Glitni en engar upplýsingar
liggi fyrir frá Kaupþingi.
Atli Atlason, starfsmannastjóri
Landsbankans, segir að engum hafi
formlega verið sagt upp í bank-
anum en um 300 starfsmönnum hafi
verið tilkynnt að þeir fái ekki starf í
Nýja Landsbankanum. Sumir
þeirra séu þó enn að störfum vegna
ákveðinna verkefna sem þeir þurfi
að sinna.
Starfsmenn Landsbankans er-
lendis hafa misst vinnu sína og Nýi
Landsbankinn verður ekki með
starfsemi þar. Atli segir að hugs-
anlega komi einhverjir þeirra til
starfa í bankanum hér heima.
Glitnir hefur sagt upp um 200
manns á árinu. Már Másson, upplýs-
ingafulltrúi bankans, segist ekki
geta staðfest tölur um uppsagnir
vegna breytinga á starfsemi bank-
ans en málið sé í höndum nýrrar
stjórnar bankans og skilanefndar.
Friðbert Traustason bendir á að
um áramótin 2005/2006 hafi fé-
lagsmenn verið um 4.300 og um
1.000 fleiri ári síðar vegna auk-
innar starfsemi í verðbréfa- og al-
þjóðaviðskiptum, sem nú hafi verið
dregið úr. Með fjölgun starfsmanna
undanfarin tvö ár í huga komi sam-
bærileg fækkun nú því ekki á óvart.
Fólk í stóru
bönkunum
í biðstöðu
ÞAÐ sem af er ári hafa færri fast-
eignir verið seldar nauðungarsölu
en á sama tíma í fyrra og aðfar-
arbeiðnum hefur einnig fækkað.
Þetta kemur fram í upplýsingum
á vef sýslumannsins í Reykjavík.
Á tímabilinu janúar til sept-
ember árið 2007 höfðu 111 fast-
eignir verið seldar nauðungarsölu
í umdæmi sýslumannsins en á
sama tímabili á þessu ári höfðu 86
fasteignir farið þessa leið. Í hverj-
um mánuði bárust að meðaltali
207 beiðnir um nauðungarsölu til
sýslumanns og meðaltalið nánast
hið sama það sem af er þessu ári,
reyndar örlitlu lægra.
Aðfararbeiðnum fækkar
Aðfararbeiðnum hefur einnig
fækkað. Þær voru 15.353 á tíma-
bilinu janúar til september í fyrra
en 14.014 slíkar beiðnir höfðu
borist sýslumanni fyrir sept-
emberlok.
Árið 2007 voru útburðarbeiðnir
70 en í lok september 2008 voru
skráðar útburðarbeiðnir alls 38.
Færri nauð-
ungarsölur en
árið 2007
VINNUMÁLASTOFNUN var í gær
með 3.143 manns skráða á atvinnu-
leysisskrá og þar af 1.935 á höf-
uðborgarsvæðinu. Að meðaltali
voru 2.229 manns atvinnulausir í
september og er það um 4% aukn-
ing frá því í ágúst.
Gissur Pétursson, forstjóri
Vinnumálastofnunar, segir rétt að
fólk skrái sig þegar það sé orðið
launalaust, því það fái ekki atvinnu-
leysibætur á meðan það fái laun í
uppsagnarfresti. Í um 99% tilvika sé
sama aðgerðin að skrá sig atvinnu-
lausan og að sækja um atvinnuleys-
isbætur. Engu að síður geti fólk
fengið allar upplýsingar án þess að
skrá sig og engin réttindi tapist.
Ríflega 3.100
atvinnulausir
Eftir Þorbjörn Þórðarson
thorbjorn@mbl.is
„VIÐ fengum heimild hluthafafund-
ar til þess að sækja um viðskipta-
bankaleyfi en það mál er í vinnslu-
ferli,“ segir Jón Þórisson, forstjóri
VBS fjárfestingarbanka.
MP með viðskiptabankaleyfi
Fjármálaeftirlitið hefur veitt MP
fjárfestingarbanka viðskiptabanka-
leyfi. Ekki er gert ráð fyrir veruleg-
um breytingum á starfsemi bankans
á grundvelli hins nýja leyfis. Leyfið
gerir bankanum kleift að taka á móti
innlánum á þeim mörkuðum sem
bankinn starfar á og mun bankinn
þegar hefja viðtöku innlána á Ís-
landi.
Innlán hjá MP fjárfestingarbanka
njóta sömu tryggingar og innstæður
hjá öðrum fjármálafyrirtækjum.
Leyfið gildir frá 10. október 2008 og
er veitt í fyrstu til 31. desember
2008.
Jón Þórisson segir ekki liggja fyr-
ir hvenær VBS muni sækja um við-
skiptabankaleyfi. „Það er margt í
innri málum félagsins sem þarf að
klára áður en við sækjum um. Það
þarf t.d. að setja upp ferla sem eru í
undirbúningi,“ segir Jón. Hann segir
að ekki hafi verið lagt ofurkapp á það
að undanförnu að leggja inn umsókn.
Saga Capital og VBS fjárfesting-
arbanki frestuðu í síðustu viku við-
ræðum um samruna félaganna um
óákveðinn tíma vegna aðstæðna á
fjármálamörkuðum.
Jón segir stöðu VBS almennt
trausta og fyrirtækið hafi ekki þurft
að fara út í sérstakar aðgerðir í
bankakreppunni. Stór hluti útlána-
safns bankans er í byggingariðnaði
og er um að ræða lán tryggð með
veði í fasteignum, aðallega íbúðar-
húsnæði. Jón segir að eðli málsins
samkvæmt sé ekki mikil hreyfing á
þessum markaði í augnablikinu en
útlánasafnið sé öruggt.
Viðskiptabankavæðing
hjá fjárfestingarbönkum
 MP fær leyfi til að starfa sem viðskiptabanki  Í vinnslu hjá VBS að sækja um
Í HNOTSKURN
»Margeir Pétursson stofn-aði MP verðbréf hf. árið
1999 ásamt Sverri Krist-
inssyni og Ágústi Sindra
Karlssyni.
» Jafet Ólafsson stofnaðiVerðbréfastofuna ásamt
fleirum árið 1996. Árið 2005
hlaut Verðbréfastofan starfs-
leyfi sem lánafyrirtæki og tók
upp nafnið VBS fjárfesting-
arbanki hf.
TALSVERT er
um að hjúkrun-
arfræðingar og
sjúkraliðar á
Landspítalanum
óski eftir aukinni
vinnu, einkum
með því að auka
starfshlutfall sitt.
Þá er töluvert
um að hjúkrun-
arfræðingar og
sjúkraliðar sem hafa starfað utan
spítalans sæki þar um vinnu. „Við
finnum fyrir því að það er breytt
landslag,“ segir Anna Stefánsdóttir,
hjúkrunarforstjóri Landspítalans.
Vantaði 130 í haust
Mannekla hefur lengi hrjáð
Landspítalann. Í sumarlok vantaði
um 130 hjúkrunarfræðinga og
sjúkraliða og var staðan þó betri en
oft áður. Þá reyndist stjórnendum
spítalans auðveldara að ráða fólk í
sumarstörf sl. sumar en sumarið
2007. „Mín tilfinning er að sú að
það sé talsvert betur mannað hér
en fyrir ári,“ segir Anna.
Eitthvað er um að hjúkrunar-
fræðingar hafi hætt störfum við
hjúkrun og fundið sér störf á al-
mennum vinnumarkaði. Anna telur
að þeir séu ekki margir og flestir
hjúkrunarfræðingar, sem á annað
borð séu á vinnumarkaði, starfi inn-
an heilbrigðiskerfisins.
Sækja um
vinnu við
hjúkrun
Anna
Stefánsdóttir.
Breytt landslag á
Landspítalanum
ÍSLENSKIR ferðalangar, sem hafa
lengi sótt í hagstæð jólagjafainn-
kaup í höfuðborginni St. John’s,
eru ekki þeir einu sem finna fyrir
því, að Nýfundalandsferð Trex var
aflýst, heldur einnig viðskipta-
sendinefnd frá Nýfundnalandi og
Labrador sem var væntanleg hing-
að hinn 30. október.
Slíkar sendinefndir hafa heim-
sótt landið fjórum sinnum áður til
að kynnast íslensku atvinnulífi og
koma á viðskiptasamböndum. Í
fyrra var haldin sölusýning í Perl-
unni í tengslum við komu nefnd-
arinnar þar sem þessir nágrannar
okkar í vestri kynntu m.a. hand-
verk, list og veiði, auk tónlistar og
matargerðar frá Nýfundnalandi.
Þá komu um 3.000 manns á
sýninguna og hafa þessar heim-
sóknir því gefist vel. Vegna að-
stæðna á Íslandi þurfti að fresta
heimsókninni í ár, en samkvæmt
Eiríki Sigurðssyni hjá KOM Al-
mannatengslum, sem hefur und-
irbúið komu sendinefndarinnar,
verður reynt að láta verða af henni
með vorinu að því gefnu að ró
komist á efnahagsástandið.
Viðskiptaheimsókn frá Nýfundnalandi frestað