Morgunblaðið - 14.10.2008, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 14. OKTÓBER 2008 23
Til sölu Jú, við eigum gjaldeyri, stóð í glugga eins bankans í gær. Hann var þó enn af skornum skammti í gær og takmörk fyrir því hvað hægt var að kaupa.
Ómar Blog.is
Sigurður Sigurðarson | 13. október
Íslenskur
landbúnaður
Það skyldi þó ekki vera að
íslenskur landbúnaður
bjargaði þjóðinni enn einu
sinni. Í langan tíma hafa
fjölmargir krafist þess að
innflutningur erlendra
landbúnaðarafurða verði gefinn frjáls.
Sem betur fer hefur það ekki verið gert
ennþá enda hefði það gert því sem næst
útaf við landbúnaðinn.
Staðreyndin er einfaldlega sú að við
þurfum á innlendum landbúnaði að halda.
Hvert einasta ríki verður að geta treyst
því að geta brauðfætt landsmenn sína. ...
Meira: sigsig.blog.is
Þorsteinn Siglaugsson | 13. október
Köllum sendiherrann
heim!
Nú hafa rangfærslur
þessara kumpána fengið
að hljóma svo lengi, án
nokkurra viðbragða frá
Íslandi, að ég óttast að
erfitt verði að leiðrétta
þær nema með óvæntum og harkalegum
aðgerðum. Ég legg til að sendiherra Ís-
lands í Bretlandi verði kallaður heim taf-
arlaust um leið og ríkisstjórnin sendir frá
sér yfirlýsingu þar sem sannleika máls-
ins verði komið á framfæri og ósannindi
Browns og Darlings fordæmd. Jafnframt
ætti þar að tilkynna um málsókn, bæði á
hendur breska ríkinu og persónulega á
hendur þessum kauðum tveim.
Þetta þarf að gera strax, áður en
skaðinn verður meiri.
Meira: tsiglaugsson.blog.is
VIÐ lifum örlagatíma
íslenskrar efnahags- og
stjórnmálasögu. Rík-
isstjórnum, efnahags- og
eftirlitsstofnunum og
ýmsum forustumönnum
fjármála- og atvinnulífs
hafa orðið á stórfelld og
dýrkeypt mistök. Rótin er
sambland af röngum
ákvörðunum og vítaverðu
andvara- og aðgerðaleysi
undanfarin ár, und-
anfarna mánuði og jafnvel und-
anfarna daga. Skaðinn er að verða
miklu meiri en hann hefði nokkurn
tímann þurft að verða og sannast nú
hið fornkveðna nær dag hvern að
lengi getur vont versnað.
Margþætt verkefni
Verkefnin sem nú þarf að vinna að
hörðum höndum, fumlaust og ákveð-
ið, eru margþætt og þau verður að
fara í samtímis.
1. Björgunaraðgerðir og aðgerðir
til að lágmarka skaðann standa
yfir. Ekki skal efast um góðan
vilja en óneitanlega er það mikill
galli að björgunaraðgerðirnar
skuli nú vera að hluta í höndum
aðila sem sjálfir bera mikla
ábyrgð á óförunum. Enginn er
góður dómari í sjálfs sín sök og
gildir það einnig um for-
ustumenn í ríkisstjórn og fjár-
málalífi. Undirritaður gagnrýnir
að menn skuli ekki þiggja hjálp,
stuðning og taka í þær útréttu
sáttahendur sem þeim eru boðn-
ar. Ábyrgð þeirra sem slíkt af-
þakka er mikil, en það er erfitt
að aðstoða ef þeir sem verkunum
stjórna virðast hvorki geta þegið
hjálp né tekið ákvarðanir.
2. Óumflýjanlegar björgunar-
aðgerðir næstu sólarhringa snúa
að því að fá gjaldeyri til landsins,
koma atvinnulífi og banka-
starfsemi á kjöl og halda hjól-
unum gangandi. Forgangsverk-
efni er að tryggja samgöngur við
útlönd, fjarskipti og tryggja að
útflutningsstarfsemin geti hald-
ið ótrufluð áfram. Nú þurfum við
á gjaldeyristekjum að halda sem
aldrei fyrr. Eins
verður að
tryggja að vel-
ferðarþjónustan
ráði við verk-
efnin fram-
undan. Aldrei er
velferðarkerfið
dýrmætara en á
erfiðleikatím-
um. Sveit-
arfélögin í land-
inu verður að
styrkja og gera
þeim kleift að
verða eitt meg-
intækið í að aðstoða almenning.
Lífið þarf að halda áfram og
undirstöður samfélagsins, heim-
ilin, skólarnir, nærþjónusta
sveitarfélaganna og stuðningur
við þá sem þurfa á aðstoð að
halda verður að ganga fyrir sig
með skilvirkum og fullnægjandi
hætti.
3. Frysta verður öll verðmæti sem
íslenska ríkið og almenningur
geta átt tilkall til og hefja ít-
arlega og tæmandi rannsókn á
atburðum undangengnar vikur
og mánuði. Til þess verks á taf-
arlaust að kalla ekki síst Rík-
isendurskoðun, sem nú kemur til
með taka við endurskoð-
unarhlutverki gagnvart stærst-
um hluta innlendrar banka-
starfsemi. Henni til aðstoðar
mætti ráða viðurkennt, al-
þjóðlegt endurskoðunarfyr-
irtæki eða sérfræðinga úr slíkri
átt.
4. Til hliðar eða yfir slíkt rann-
sóknar- og eftirlitsstarf væri
heppilegt að kjósa opinbera
rannsóknar- eða sannleiksnefnd.
Ríkisstjórn og Alþingi eiga að
sameinast um slíkt verkefni og
velja til þess valinkunna og óum-
deilda sérfræðinga á sviði laga
og réttar, bókhalds og endur-
skoðunar. Þar kæmi til greina að
beita ákvæðum 39. gr. stjórn-
arskrárinnar.
5. Í kjölfarið er óumflýjanlegt að
menn axli viðskiptalega og sið-
ferðilega, lagalega og pólitíska
ábyrgð. Ekki er hægt að bjóða
þjóðinni upp á annað. Okkur
mun seint ganga að endurreisa
nauðsynlegt trúnaðartraust í
samfélaginu öðru vísi. Það er
óhugsandi að nú geti allir bara
setið í sínum sætum, hummað
sig í gegnum hremmingarnar,
sópað málunum undir teppið og
treyst á að gleymskan muni
leggjast með þeim þegar frá líð-
ur. Á vel völdum tímapunkti,
þegar málin hafa róast er sjálf-
gefið að boða til nýrra kosninga,
þannig að þjóðin geti gert upp
við þá sem ábyrgðina hafa borið
og kosið sér nýja fulltrúa. Það er
sömuleiðis liður í óumflýjanlegu
ferli þess að gera málin upp og
endurheimta traust. Hvort slíkt
verður tímabært í desember,
febrúar, apríl eða í sumarbyrjun
er of snemmt að ákveða, en von-
andi tekur ekki nema nokkra
mánuði hið mesta að skapa hér
þannig aðstæður að hægt sé að
kjósa nýtt þing og mynda rík-
isstjórn.
6. Í sjötta og síðasta lagi en um leið
mikilvægast af þessu öllu er að
hefja nýtt endurreisnar- og upp-
byggingartímabil, skapa hið
nýja Ísland. Það nýja Ísland
verður ekki grundvallað á helm-
ingaskiptum, ógagnsæum hags-
munatengslum, krosseign-
arhaldi og einkavinavæðingu,
heldur verður gott Ísland sem
byggir á heiðvirðum og óum-
deildum samfélagsgildum. Nú
þarf að henda út í hafsauga
þeirri stefnu sem hefur – fyrir
utan misvitra ráðamenn – verið
okkar mesti óvinur. Græðgin
skal á nýjan leik teljast löstur en
ekki kostur. Blind og taumlaus
markaðstrú í anda nýfrjáls-
hyggjunnar hefur leitt þvílíkar
ógöngur yfir íslenska þjóð að
það er þyngra en tárum taki.
Vonandi drögum við rétta lær-
dóma af því. Hið nýja Ísland,
sem við reisum, verður opið og
lýðræðislegt, samábyrgt nor-
rænt velferðarsamfélag í anda
þess allra besta sem við þekkj-
um úr þeirri átt. Þar verður
blandað hagkerfi: hið opinbera
stendur fyrir og ábyrgist al-
mannaþjónustu og tryggir öfl-
uga innviði samfélagsins, sam-
göngur og fjarskipti,
heilbrigðisþjónustu og menntun
og öflugt velferðarkerfi. Leið-
sögnin í atvinnuuppbyggingu og
sambúð við landið verða leik-
reglur sjálfbærrar þróunar. Í
hinu nýja Íslandi taka konur
fullan þátt á öllum sviðum til
jafns við karla. Því verður ekki
stjórnað af fámennum hópi
jakkafataklæddra karla. Slíkt
hefur ekki gefist vel.
Fyrir utan efnislegar auðlindir er
sjálfstæðið og þjóðin sjálf, mannauð-
urinn, verðmætastur og hann þurfum
við nú að nýta skynsamlega og
ábyrgt. Við ætlum að skapa öllum
vinnufúsum höndum verkefni í hinu
nýja Íslandi. Þar má ekki vera at-
vinnuleysi. Það fólk sem núna missir
störf, í fjármálaþjónustu eða öðrum
fyrirtækjarekstri verður að virkja á
nýjum sviðum, í fjölbreyttri nýsköp-
un tækni- og þekkingargreina og
framsæknum sprotafyrirtækjum.
Gleymum heldur ekki möguleikunum
í okkar hefðbundu atvinnuvegum,
sjávarútvegi, landbúnaði, ferðaþjón-
ustu og í sjálfbærri þróun orkubú-
skaparins. Gerum allt sem í okkar
valdi stendur til þess að héðan verði
enginn landflótti. Það má ekki gerast
að sömu misvitru ráðamennirnir og
unnið hafa stórtjón á okkar þjóð-
arhagsmunum grípi nú til þess ör-
þrifaráðs að hjóla í náttúru Íslands af
tvöföldu offorsi. Það glittir í hrikaleg
viðhorf að nú eigi að henda til hliðar
öllum lagaákvæðum og reglum um
umhverfismál, stytta sér leið og
þvinga fram náttúruspjöllin með sér-
lögum. Á fundi flokksstjórnar- og
flokksráðsmanna VG sl. föstudag
orðaði nýkjörinn formaður Ungra
vinstri grænna, Steinunn Rögnvalds-
dóttir, það betur en ég hef heyrt aðra
gera þegar hún sagði: Ekki ræna
okkur landinu líka!
Norræn samvinna hefur alla tíð
verið mikilvægasti hornsteinn ís-
lenskrar utanríkisstefnu. Þar búa
þær þjóðir sem okkur standa næst,
sem hugsa líkast okkur og sem búa
við líkast þjóðskipulag. Þar skulum
við leita hófanna um stuðning og vel-
vilja, bæði nú í áríðandi björgunar-
aðgerðum næstu daga og til lengri
tíma litið, þegar við hefjumst handa
um það stóra verkefni að byggja hið
nýja Ísland.
Virkt lýðræði, gagnsæi og þátttaka
þjóðarinnar allrar í verkefninu er for-
senda þess að það heppnist. Nú dug-
ar enginn gamaldags klíkuhugs-
unarháttur eða helmingaskipti. Láti
ríkisstjórn Sjálfstæðisflokks og Sam-
fylkingar sér detta það í hug að hún
geti nú skipt á milli sín og ráðskast
með þau verðmæti sem til eru í land-
inu, í anda gamaldags þröngrar hags-
munagæslu og pólitískra helm-
ingaskipta, mun henni mistakast
verkefnið hrapallega.
Tíminn er naumur. Við verðum að
hefjast handa. Við í VG höfum boðið
og bjóðum enn fram krafta okkar.
Við gerum kröfu um það, fyrir hönd
almennings og komandi kynslóða í
landinu, að menn vandi sig og þiggi
hjálp og góð ráð, hvaðanæva sem þau
eru í boði. Á næstu sólarhringum
verður ríkisstjórn Geirs H. Haarde,
ríkisstjórn Sjálfstæðisflokks og Sam-
fylkingar, að taka ákvörðun og velja
leið hvað framhaldið snertir. Sú
ákvörðun þeirra, sem formlega séð
fara enn með völd í landinu, verður
afdrifarík fyrir framtíðina. Sú
ákvörðun verður í sterkara kastljósi
aðhalds og gagnrýni en nokkur önnur
í háa herrans hríð. Við eigum betra
skilið sem þjóð en það sem nú er yfir
okkur að ganga og við skulum ekki
láta bjóða okkur meira af því sama.
Það er þjóðin sem ræður, þaðan
sprettur allt vald í lýðræðisþjóð-
félagi.
Eftir Steingrím J.
Sigfússon »Norræn samvinna
hefur alla tíð verið
mikilvægasti hornsteinn
íslenskrar utanrík-
isstefnu. Þar búa þær
þjóðir sem okkur standa
næst, sem hugsa líkast
okkur og sem búa við
líkast þjóðskipulag. Þar
skulum við leita hófanna
um stuðning og vel-
vilja …
Steingrímur J.
Sigfússon
Höfundur er formaður Vinstrihreyf-
ingarinnar – græns framboðs.
Hið nýja Ísland