Skinfaxi - 01.09.1969, Blaðsíða 24

Samtíð og iramtíð
NÁTTÚRA ÍSLANDS
Góðu heilli virðist náttúruvernd á íslandi
eiga almennu fylgi að fagna. Fólki varð ó-
notalega bilt við, þegar það fréttist að hið ein-
stæða landsvæði Þjórsárver við suðurjaðar
Hofsjökuls myndi gert að vatnsbotni, ef efri
hluti Þjórsár yrði virkjaður, eins og ráðagerð-
ir hafa verið uppi um. í Þjórsárverum er
stærsta og fegursta varpsvæði heiðargæsar-
innar, og frá sjónarmiði náttúrufræðinnar er
dýrmæti þeirra ómetanlegt. Sem betur fer
virðist almenningur hafa hug á því að hin
ósnortna náttúrufegurð Islands sé látin ó-
skert og óáreitt. Náttúrufræðingar og nátt-
úruverndarsamtök, hérlendis og erlendis,
hafa einum rómi og einarðlega krafizt þess
að Þjórsárver fái að vera í friði.
Hinn kunni brezki fuglafræðingur Peter
Scott sagði skýrt og skorinort að ef Þjórsár-
ver yrðu gerð að uppistöðupolli vegna stíflu-
gerðar, væri það alþjóðlegt hneyksli. Ekki
verður öðru trúað en að ráðamenn landsins
viðurkenni í verki að til séu fleiri verðmæti
en þau, sem reiknuð verða til fjár. ísland á
mikið af óspilltri og friðsælli náttúrufegurð,
sem betur fer falla fleiri vötn til sjávar en
Þjórsá. Vötn sem sækja má orku í án þess
að spilla óbyggðanáttúrunni.
Fegurð og verðmæti
En náttúrufegurð er víðar en í óbyggðum.
í Suður- Þingeyjarsýslu um 300 m yfir sjó er
eitt sérkennilegasta og fegursta byggðarlag á
íslandi, Mývatnssveitin með djásni sínu, Mý-
vatni. Úr því rennur Laxá milli grasi gróinna
bakka.
En nú stendur svo á, að það vantar meira
rafmagn norðanlands. Til þess að bæta úr
því eru ráðagerðir á döfinni um að fórna feg-
urð Laxár með því bókstaflega að færa gömlu
Laxá og bakka hennar í kaf. I öðru lagi
yrði ein dáfögur sveit, Laxárdalur, lögð í eyði
með vatnsuppistöðu, og í þriðja lagi kynni
að verða farið svo með sjálft Mývatn að það
fylltist af auri og sandi á skömmum tíma.
Þetta yrðu afleiðingarnar, ef alvara yrði úr
því að veita Suðurá, sem á upptök í norður-
jaðri Ódaðahrauns, og Svartá, sem kemur
úr Svartárvatni, í Kráká og norður í Mývatn
eins og í athugun er.
24
SKINFAXI