Sjómannablaðið Víkingur - 01.12.1942, Blaðsíða 43

Hallfreður Guðmundsson stýrimaður:
Horff um öxl
Mér finnst ekki úr vegi að minnst væri lítil-
lega síldveiðanna síðastliðið sumar; bæði vegna
þess, að þær munu yfirleitt hafa gefið góðar
tekjur þeim er þær stunduðu,og svo hins, að
afla og afkomu síldveiðanna hefir lítið verið
getið, af vissum ástæðum.
Það er eins og manni finnist, að í sambandi
við síldveiðarnar sé eitthvað æfintýraríkt, frem-
ur öðrum veiðiskap, enda mun reyndin hafa
orðið sú, að í sambandi við þær hafi margt
æfintýraríkt gerst bæði til lands og sjávar. —
Þaðan hafa sjómenn komið snauðastir og það-
an hafa þeir líka komið fjáðastir.
Það var ekki liðið langt á síðasta vetur er
menn fóru að spyrjast fyrir um líkur fyrir
síldarverði, en þar gat enginn svarað. Ýmsum
getum var leitt að því hvað verðið myndi verða
og margar sögur komu á gang, en engin þeirra
reyndist rétt, því svo ótrúlega vildi til í þetta
sinn, að verðið reyndist hærra en menn munu
almennt hafa búist við; ekki svo að skilja, að
það væri of hátt til samanburðar við verð á
nauðsynjavöru í landinu, heldur hitt, að okk-
ur sjómönnum hefir fundizt, að þar sem það
opinbera hefir að einhverju leyti átt hönd í
bagga með verðlagi á afurðum okkar þá hafi
oft verið naumt skammtað.
Þegar síldarverðið var gefið upp fór að koma
hreyfing á þau skip, er ekki höfðu ráðstafað
sér fast í annað, en það höfðu óvenju margir
gert af ótta við lágt síldarverð, eftir fyrri
reynslu.
Fyrstu skipin fóru norður til síldveiða um
mánaðamót júní og júlí, en allur fjöldinn upp
úr mánaðamótunum.
Síldarverksmiðjurnar höfðu auglýst móttöku
5. júlí. Fyrsta síldin fékkst 3. júlí. Síldveiði
var þó ekki almenn fyr en 7. júlí, en þann dag
fengu allmörg skip síld á Eyjafirði, þrátt fyrir
kulda NA-gjólu og krapaúrkomu, svo að snjó
festi í byggð. Upp frá því hélzt veiði óslitin
til 8. ágúst. Eftir það var lítið um veiði al-
mennt. Síðasta síldin sem fékkst mun hafa
veiðst snemma í september á Þistilfirði.
Almennt hættu skip veiðum 1.—5. septem-
VÍKINGUR
ber, var þá afli yfirleitt góður og hjá sumum
feikna mikill, svo þess mun lengi minnst verða.
Til dæmis fékk l.v. Ólafur Bjarnason 28.400
mál síldar og var hæztur allra er síldveiði stund-
uðu. Nokkur skip voru þar fast á eftir og svo
niður allmikið, eftir stærð skipanna.
Sá mikli afli, er fékkst í sumar, mun ekki
eingöngu að þakka meira síldarmagni en venju-
lega, heldur líka með afgreiðslu á losun, vegna
fæðar þeirra skipa er síldveiði stunduðu.
Ekki er hægt að segja að stormasamt hafi
verið á sumrinu, en fremur var þó ónæðissamt
og sífelldir kuldar; sárafáir logndagar, og því
færri sólskinsdagar. Sjávarhiti var mjög hár
með köflum, en afar tíðar og snöggar hreyf-
ingar.
Mestur hluti síldarinnar veiddist á svæðinu
frá Skaga að Sléttu; þó fékkst allmikil síld á
Húnaflóa og lítilsháttar á Þistilfirði. Mesta
síldarmagnið var grunnt á Skjálfandaflóa dag-
ana 30. júlí til 6. ágúst.
Margir spáðu því í byrjun síldveiðanna, að
nú gæti ekki komið til greina þróarstopp, þar
sem svo lítil þátttaka væri í síldveiðunum. —
Þetta reyndist þó á annan veg, því 22. júlí var
fyrirskipað veiðibann.
Ég býst nú við, að það sé búið að rífast nóg
í ræðum og riti út úr stjórn Síldarverksmiðja
ríkisins, en af því að ég minnist hér síldveið-
anna yfirleitt vil ég minnast hins lítilsháttar.
Það mun mörgum hafa þótt hálfgerð óreiða
á útbúnaði löndunartækja strax í byrjun veiði-
tímans, og það verð ég að segja, að ekki
virtist allstaðar gæta þeirrar þekkingar á út-
búnaði er krefjast mætti með sanngirni af
þeim er þar stjórnar. Afsakanir voru þó til
reiðu fyrir öllu — menn höfðu ekki fengist til
að vinna þetta og hitt — og svo hafði nú sumt
gleymst — eitthvað hafði ekki verið athugað
nógu vel, og síðast þetta: sjómenn máttu bara
þakka fyrir að það var ekki verra. Og það var
líka það sannasta eftir reynslu undangenginna
ára. Svo þegar allt var keyrt fast, allar þrær
fullar, þrátt fyrir sífelldar löndunartafir, vegna
ófullkomins útbúnaðar, vanþekkingar og ókunn-
43