Sjómannablaðið Víkingur - 01.08.1951, Blaðsíða 15

Jón Kr. ísfeld:
Hvað snerta landhelgismálin mig?
Það síðasta, sem mér hefur borizt í hendur
varðandi umræður um landh'elgismálin, eru
tvær greinar í „Sjómannablaðinu Víking“
frá maí s. 1. önnur greinin er eftir Grím
Þorkelsson, og heitir: „Um landsins gagn og
nauðsynjar". Hin er forystugrein eftir ritstjór-
ann, Gils Guðmundsson, og kallar hann hana:
„Hefjum sókn í landhelgismálinu“. Báðar eru
greinar þessar mjög athyglisverðar, og að sjálf-
sögðu hefi ég litlu eða engu við þær að bæta. En
ég get ekki þagað lengur. Ég vil láta skoðun
mína í ljós, ef verða mætti að fleiri „landkrabb-
ar“ kæmu á eftir. Gils vill hefja sókn í land-
helgismálinu nú þegar. Hverjir eiga þá að
standa í sóknarfylkingunni með honum? Eru
það ekki sjómennirnir, sem hann ritar ein-
göngu fyrir? Kemur mér, útkjálkaprestinum,
nokkuð við þessi sókn, sem hann er að tala um ?
Ekki er ég útgerðarmaður eða sjómaður. Svipað
þessu munu fjölmargir hugsa þegar þeir íhug-
unarlaust renna augum yfir greinar um land-
helgismálin. Þeir hugsa sem svo: Ég er skrif-
stofumaður, prestur, læknir, verzlunarmaður,
iðnaðarmaður o. s. frv. Landhelgismálin snerta
mig ekki. — En nú er svo komið, að þessi hugs-
unarháttur verður að þurrkast út. Landhelgis-
málin eru ekki mál einnar stéttar, heldur allra
stétta, — allra Islendinga. Ég skal nú rökstyðja
þessa fullyrðingu með nokkrum orðum.
Gjaldeyrisþörf þjóðarinnar fer sívaxandi.
Með aukinni véltækni, bæði til sjávar og sveitar
og iðnaði landsmanna, eykst þörfin óðfluga fyrir
nýjum vélum. Nýting á hráefnum og orkulind-
um landsins eykst hröðum skrefum. Ný skip,
áburðarverksmiðja, stórfelld ræktun landsins,
risastórar raforkustöðvar o. fl., o. fl. krefst sí-
aukins gjaldeyrismagns, bæði innlends og er-
lends. Aðal máttarstoðirnar undir þessum gjald-
eyrisöflunum eru sjávarútvegurinn og land-
búnaðurinn. Þetta hlýtur öllum landsmönnum
að vera ljóst, annað er vart hugsanlegt. Og þeim
ætti einnig að verða það ljóst, að verði þessir at-
vinnuvegir fyrir stórfelldum hnekki á einhverju
sviði, éru afkomumöguleikar allrar þjóðarinnar
í voða. Má líka nefna sem dæmi, hve greinilega
landsmenn fundu til þessa við aflabrest á síld-
veiðunum, í „togaraverkfallinu", og nú síðast,
er vetrarharðindin herjuðu heilan landshluta og
bústofn þar var í háska. Þegar háskinn er í
nánd, hrökkva menn við, því að þá finna þeir
hvað í veði er. Iðnaðarmaðurinn, verkamaður-
inn, skrifstofumaðurinn, já, hverrar stéttar sem
maðurinn er, hlýtur hann að hrökkva við, þegar
ógnir steðja að öðrum aðalatvinnuvegi þjóðar-
innar. Ef framleiðsla annars þessa atvinnuveg-
ar lamast, er öðrum hætt. Og nú er svo komið
fyrir sjávarútveginum, að yfir honum vofir
hætta, sem ekki verður umflúin, nema fljótt og
ákveðið sé brugðið við.
Hér er einkum um að ræða bátaútveginn.
Fiskimiðin umhverfis landið virðast senn þur-
ausin, einkum vegna þess, að þau eru þéttskip-
uð erlendum fiskiskipum, sem í skjóli hálfrar
aldar gamals samnings notfæra sér þau eftir
vild. Þegar Danir gerðu samninginn við Breta
um þriggja sjómílna landhelgina, voru mest
notuð veiðarfæri, sem ekki voru neitt í saman-
burði við þau veiðarfæri, sem nú eru notuð af
erlendum skipum. Þá voru mest notuð hand-
færi og íóðir, í stað þess að nú eru nær eingöngu
notaðar mikilvirkar botnvörpur. Hér er því á
þessu sviði um gífurlega mikinn mun að ræða,
frá því sem þá var. Og svo hefur veiðiskipafjöldi
erlendra þjóða stóraukist frá því sem þá var.
Nú er svo komið, að mikill hluti þeirra sjó-
manna, sem reynir að afla þjóð sinni gjaldeyris-
tekna, á við aflatregðu að búa á hinum alltof
þröngu miðum, umsetinn af erlendum veiðiskip-
um, sem eyða aflavoninni og jafnvel eyðileggja
veiðarfæri þeirra. Getum vér horft þegjandi á
þessar aðfarir? Hljótum vér ekki að veita at-
hygli hvatningarorðum þeim, sem til vor eru
töluð um þessi mál? — Vér íslendingar höfum
nú loks endurheimt sjálfstæði vort. Vér eigum
sjálfir land vort. Samningur, sem gerður var
fyrir hálfri öld af ríki, sem þá hafði land vort
fyrir hjáleigu, virðist því úr gildi fallinn. Það
er því komið að oss að gera nýjan samning um
VÍKIN G U R
193