Sjómannablaðið Víkingur - 01.10.1962, Blaðsíða 4

aörir, sera féllu frá á annan hátt, eins og margir gerðu, er i sjóinn fóru
og voru oftast í fremstu röð á allan hátt.
Framfarir í Eyjum urðu miklar, og er óhætt að fullyrða að þær hafa
aldrei verið eins miklar á jafn skömmum tíma. Þessir menn og bátar breyttu
Vestmannaeyjum úr smáþorpi i blómlegan bæ og skal þá nefna helztu
framkvæmdir: „Það voru byggðir hafnargarðar, fjöldi fiskhúsa, íbúðarhúsa,
þrjár bryggjur, sem engin var til áður og lagðir vegir, byggt stórt skóla-
hús, ræktað landið og svo keypt björgunarskip. Það er óhætt að segja, að
þessir menn og bátar settu svip á bæinn.“
Víkingurinn mun í næstu blöðum birta myndir af formönnum og bát-
um frá Vestmannaeyjum þau fyrstu ár, sem vélvæðingin var innleidd þar
Hér er um geysi mikinn fróðleik að ræða og ætla má að allir lesendur
Víkingsins fylgist af áhuga með því „ævintýri", sem þar gerðist á þess-
um árum, og ekki hvað sízt Vestmannaeyingar sjálfir.
Hér voru að verki menn, sem höfðu fengið staðgóða og harða
reynslu frá árabáta öldinni, eða réttara sagt öldunum. Menn sem fljótir
voru að eygja þá miklu möguleika, sem buðust við það að fá vél í bátinn
sinn, enda má með sanni segja að ekki lágu þeir á liði sínu. Framtaks-
semin og áhuginn hefir óviða komið betur í ljós á byggðu bóli og fullyrða
má að hér hafi skapast aldahvörf í íslenzkum atvinnuháttum hvað útgerð
og aflabrögð snerti.
Jón Sigurðsson Vestmannabraut 72 í Vestmannaeyjum hefir sýnt það
lofsverða framtak að halda til haga myndum af hinum dugmiklu braut-
ryðjendum í vélvæðingu fiskibáta á þessu tímabili og bátum þeirra. Hann
hefir sjálfur teiknað alla bátana, sem myndir birtast af með mikilli ná-
kvæmni svo að þar skeikar engu. Mun það sjaldgæft að maður, sem enga
sérmenntun hefir fengið á því sviði skuli hafa haft svo næmt auga fyrir
lagi hvers báts, en varla fer hjá því, að einhverjir hæfileikar hafi búið
þar undir. Jón sendi nokkrar línur um sjálfan sig eftir beiðni Víkingsins:
Ég hefi lítið af mér að segja. Ég er Eyfellingur að ætt og lippruna. For-
eldrar mínir voru Sigurður Jónsson frá Syðstu Mörk og Margrét Gísladóttir
frá Saurum í Helgafellssveit, en þau fóru til Ameríku þegar ég var eins
árs. Varð ég eftir hjá afa mínum í Syðstu Mörk. Þar var ég í nokkur ár
og síðar á fleiri bæjum undir Eyjafjöllum. Ungur fór ég til Vestmanna-
eyja, um það leyti, sem mótorbátarnir voru að hefja innreið sína í þorpið,
og auðvitað lifði ég og hrærðist í þessu atvinnulífi. Ég þekkti alla for-
mennina og reri á fjórum af þessum bátum, átti ég hlut í einum þeirra í
14 ár. Það var Gammur. Þegar aldurinn færist yfir, dettur manni í hug að
rifja upp gamla tímann og vaknaði þá hjá mér löngun til að rissa upp
gömlu bátana. Hætti ég ekki við fyrr en ég kláraði þá alla. Svo hefi ég ekki
meira um þetta að segja. Ég hefi litinn tíma til að skrifa. Eflaust hefði
verið hægt að segja meira, hefði tími og næði verið fyrir hendi og læt
ég svo staðar numið.“
Þetta eru orð hins hógværa manns, sem lagði á sig að halda til haga
einhverjum merkilegustu heimildum, sem við eigum í sögu íslenzkrar út-
gerðar frá aldamótum. Hér mun vera um að ræða einn snarasta þáttinn í
lífsbaráttu þjóðarinnar frá aldamótum og þeir sjómenn, sem öfluðu mikið
og unnu mikið, samkvæmt þeim hörðu lögmálum, sem þá voru í gildi
eiga fyllilega það mikið inni hjá þessari kynslóð, að þeim sé ekki gleymt.
Afkomendur þeirra í öðrum eða þriðja lið munu eflaust fagna því að svip-
ur þeirra birtizt á síðum Víkingsins. Auðvitað er það svipur hjá sjón.
Margir hverjir af þessum formönnum voru afreksmenn á sínu sviði. Menn,
sem kunnu að mæta öllu því, sem að höndum bar, mótlæti sem meðlæti.
Sem sagt, þeim var ekki fisjað saman. Annálar þeirra tíma munu túlka
á hinn raunfasta hátt þá lífsbaráttu, sem þá var háð til verðandi velmeg-
unar, sem við í dag njótum góðs af. G. Jensson.
Sigurður Sigurfinnsson
„Skeið“ 8 tonn, smíðaður 1906 í. ■
V estmannaegjum
Sigurður Sigurfinnsson Heiði, var
fæddur 6. nóvember 1851 í Yzta-
bæli undir Eyjafjöllum. Foreldrar:
Sigurfinnur Runólfsson og Helga
Jónsdóttir.
Sigurður fluttist til Vestmanna-
eyja 1872 og stundaði sjómennsku,
en gerðist brátt formaður, bæði á
opnum bátum og Hákarlaskútum.
Sigurður var annar sá fyrsti, sem
keypti vélbát, það var „Knörrin'
og sigldi Sigurður honum sjálfur frá
Danmörku. Eftir eitt ár seldi hann
bát þennan og smíðaði bát sjálfur,
sem „Skeið" hét. Var hann tvo vet-
ur formaður á þeim báti en eftir þn®
hættir Sigurður formennsku.
Hann var helzti framámaður
Vestmannaeyja í mörg ár. Hann var
hreppstjóri í tvo áratugi. Sigurður
lézt 8. sept. 1916.
204
VÍKINGUé