Sjómannablaðið Víkingur - 01.12.1979, Blaðsíða 32

Þór Sævaldsson:
Réttindamál vélstjóra
ÞÓR Sævaldsson er fæddur
7. ágúst 1952 í Vestmanna-
eyjum og ólst þar upp og í
Kópavogi. Faðir hans er
Sævaldur Runólfsson stýri-
maður og móðir Sigurbirna
Hafliðadóttir sjúkraliði.
Þór lauk iðnnámi vélvirkja
1974 og 4. stigi Vélskólans
1977. Hefur starfað hjá
Eimskipafélagi íslands frá
1976 og er nú 2. vélstjóri á
Bæjarfossi.
Um árabil hafa réttindamál
vélstjóra verið mikið til umræðu
og þá aðallega beinst að hvort
veita eigi þessum eða hinum
undanþágu fyrir þessari eða hinni
vélinni. Hver kannast svo sem
ekki við auglýsingu eins og þessa:
Vélstjóri eða maður vanur vélum
óskast á bát er rær úr....o.s.frv.
Vélstjórum með tiltæk réttindi
hafa sumum þótt þessar auglýs-
ingar ósvífnar og hafa þá gjarnan
bent á að sennilega þætti ein-
hverjum er ætti undir því, sú aug-
lýsing ósvífin frá Landsspítalan-
um er hugsanlega hljóðaði svo:
Fæðingarlæknir óskast eða maður
vanur konum til að.. . .o.s.frv.
Ekki verður hér lagður neinn
dómur á undanþáguveitingar en
vikið að öðrum þætti er teljast
verður réttlætismál í þágu stórs
hluta starfandi vélstjóra.
Ég er ekki viss um hvort menn
almennt gera sér grein fyrir reglu-
gerð vélstjórnarnámsins og hvað
vélstjórar beint úr skólanum hafa í
raun lítil réttindi, vanti keyrslu-
tímann. Það er sem sagt aldrei
minnst á „praxísinn“ sem a.m.k.
Þjóðverjar og Bretar telja nærri
hálfan sannleikann. Samkvæmt
reglugerðinni fást ekki full rétt-
indi fyrr en eftir nokkurra ára
keyrslu, og vinnuréttindin eru
ekki staðfest nema fyrir liggi sjó-
ferðabók er sanni mál vélstjórans.
Nú hlýtur það að virðast flest-
um einkennilegt að vélstjórar á
t.d. diesel-jarðborum, er oft á tíð-
um hafa mjög stórar vélar, skuli
standa eftir jafnvel margra ára
keyrslu í sömu sporum réttinda-
lega og skólapiltar á tröppum
Vélskólans á loka-útskriftardegi
sínum. Sömu sögu má reyndar
segja um vélstjóra hjá rafveitum
ríkisins, hitaveitunni, þá sem
vinna á Keflavíkurflugvelli og
víðar. Það er ekki óeðlilegt að
þessum mönnum þyki hart að
vera eins og nýgræðingar rétt-
indalega ef þeir skelltu sér til sjós
og þyrftu réttindanna vegna að
standa þrepi neðar en aðrir ein-
ungis af því að viðkomandi jarð-
bor/raforkuver valt ekki að stað-
aldri vestur í Víkurál.
Það getur varla nú á tímum tal-
ist frágangssök hvar menn fái sinn
verklega hluta námsins, bara ef
þeir fá hann, og þar með fulla
viðurkenningu á námi sínu og
Þór Sævaldsson
starfi. Það má kannski deila um
hvaða vinnustaðir teljist hér hæfir
til reynsluvinnu en þetta má leysa.
Störf a.m.k. sumra þessara manna
standa tvímælalaust fyllilega
jafnfætis vélgæslu til sjós.
Nú undanfarið hefur heyrst að
Vélskólinn o.fl. hafi riðið á vaðið
með breytingu á inntökuskilyrð-
um til setu í skólanum, og að þetta
fáist í gegn hjá yfirvöldum hugs-
anlega á næstunni eða sé þegar
fengið. Breytingin er því fólgin að
ekki sé einungis um vélvirkja að
ræða er setjist í skólann heldur
eigi fleiri stéttir járniðnaðar-
manna sömu tækifæri. Undanfar-
in ár hafa vélvirkjar haft mögu-
leika á bæði vélskóla og tækni-
skólamenntun en aðrir járniðnað-
armenn eingöngu haft framhalds-
skóiamöguleika í Tækniskólan-
Gestabókin
32
VÍKINGUR