Sjómannablaðið Víkingur - 01.02.2000, Blaðsíða 14

Tilfærsla á
aflamarki
Þingmenn úr Frjálslynda flokknum,
Vinstri grænum og Samfylkingunni hafa
óskað eftir því við sjávarútvegsráðherra
að hann skili Alþingi skýrslu um tilfærslu
á aflamarki (kvóta). í beiðninni er vísað í
þingsköp Alþingis, lög um stjórn fisk-
veiða og hliðsjón af ákvæðum upplýs-
ingalaga. Þess er óskað að „sjávarút-
vegsráðherra feli Fiskistofu að afla upp-
lýsinga um tilfærslu á aflamarki þar sem
aðilaskipti hafa orðið á aflahlutdeild, svo
sem vegna sölu á kvóta, vegna erfða
eða annarra varanlegra breytinga á afla-
heimildum, og flytji Alþingi skýrslu um
efnið. Sérstaklega verði tilgreindir þeir
aðilar sem ráða yfir 2% eða meira af
aflaheimildum og skiptingu aflaheimilda
á skip í eigu þeirra.“ Greinargerð með
beiðninni hljóðar svo:
Þar sem nú hafa orðið miklir atburðir
um sölu á aflaheimildum ber nauðsyn til
að Alþingi, og raunar allur almenningur,
fái sem gleggstar upplýsingar um ráð-
stöfun og vegferð aflaheimilda á undan-
förnum árum, enda er hér um ráðstöfun
sameignar þjóðarinnar að tefla, lögum
samkvæmt. Þá þykir þingmönnunum
eðlilegt að dómendur kveðji til skýrslu-
gerðarmenn svo að hæfi þeirra verði eigi
í efa dregið. ■
Útbúum
lyfjakistur
fyrir skip og báta
Eigum ávallt tilbúin
lyfjaskrín fyrir vinnustaði,
bifreiðar og heimili.
INGÖLFS
APÖTEK
Almennur sími 568 9970
Beinar línur fyrir lækna 568 9935
Kristján Pálsson
Sjálfstæðisflokki er fyrsti flut-
ningsmaður þingsályktunartillögu um
notkun íslenskra veðurhugtaka hjá Veður-
stofu íslands. Tillaga Kristjáns hljóðar
svona:
Alþingi ályktar að beina því til umhverfi-
sráðherra að fela Veðurstofu íslands að
nota íslensku hugtökin logn, hægur vindur,
andvari, kul, gola, stinningsgola, kaldi,
stinningskaldi, allhvass vindur, hvassviðri,
stormur, rok, ofsaveður og fárviðri eins og
við á í veðurlýsingum og veðurspám í Ijós-
vaka- prentmiðlum samhliða metrum á
sekúndu þegar lýst er veðurhæð.
í greinagerð segir að þróun íslenskrar
tungu og málnotkunar hafi orðið hröð á
undanfömum árum og baráttan til að
viðhalda henni í samkeppninni við erlend
mál og alþjóðlegt tæknimál verið mikil.
Komið hefur fram í þessu sambandi að í
Fláskóla (slands er vaxandi tilhneiging til
þess að fyrirlestrar skólans séu haldnir á
ensku. Verndun málsins hefur þó tekist vel
að mörgu leyti og hefur menntamála-
ráðuneytið unnið að því, m.a. með degi
íslenskrar tungu.
(slensk veðurhugtök eiga sér jafnlanga
sögu og landmánið og hafa að stofni til lítið
breyst í aldanna rás. Veðurstofa íslands
hefur tekið upp þá nýbreytni að tala í
veðurspám og veðurlýsingum í Ijós-
vakamiðlum um metra á sekúndu þegar
veðurhæð er lýst. Gömlu íslensku orðin,
logn, hægur vindur, andvari os.frv. eru ekki
lengur notuð I fjölmiðlum af starfsmönnum
þessarar opinberu stofnunar. Skýringar á
þessari nýbreytni hafa ekki verið sann-
færandi heldur óljósar I meira lagi, enda
ekkert sem bendir til að nauðsynlegt sé að
fella þessi hugtök úr orðasafni
Veðurstofunnar. Með þessari ákvörðun
Veðurstofu íslands er málfar íslendinga
þynnt út og íslensk tunga gerð fátæklegri
og málvitund og málskilningur takmarkaðri.
Ungt fólk elst ekki lengur upp við þessa
orðanotkun og orðin verða svo aðeins til í
orðabókum, öllum gleymd og grafin nema
sérfræðingum. Lestur veðurfrétta og veður-
spárí Ijósvakamiðlum eru svo ríkur þáttur í
daglegu lífi fólks að ef notkun orða er hætt
þar er næsta víst að að notkun þeirra leg-
gist niður í daglegu tali.
Markmið með þessari tillögu er að hvet-
ja til þess að íslensk veðurhugtök verði
notuð samhliða alþjóðlegu einingakerfi til
að lýsa veðurhæð. Lögð er áhersla á að
viðhalda fjölbreytileika íslenskrar tungu
jafnframt notkun alþjóðlegra skilgreininga.
Þau orð um veðurhæð sem nefnd eru í
tillögunni eru skilgreind I Veður- og haf-
fræði eftir Eggert Lárusson. ■
14
SjÓMANNABLAÐIÐ VfKINGUR