Sjómannablaðið Víkingur - 01.02.2000, Blaðsíða 51

Halldór Halldórsson skipstjóri
Kvótaraunir
Þekkingarleysi fiskifræðinga og ráðgjafa
ráðamanna á hegðun fiska gagnvart
veiðarfærum og áhrif veiðarfæra á stofnstærð
er aðalvandamálið við stjórn fiskveiða.
Markmið kvótalanna og grunnur þeirra byg-
gir á verndun og viðhaldi fiskistofnanna og er
því deginum ljósara að lögin þjóna ekki
lengur þeim tilgangi, sem ætlast var til í
upphafi.
Gífurlegt brottkast afla og margra áratuga
reynsla fiskimanna og aldarlöng skráning afla
á íslandsmiðum og skipting hans á milli veið-
arfæra eru borin íýrir borð. Þar hefur okkur
íslendingum tekist afar slysalega til frá árinu
1984 fram til dagsins í dag. Á þessum árum
hafa stofnar botnfisks minnkað gifurlega og
eru þeir komnir í sögulegt lágmark.
Veiðarfærin skipta verulegu máli. Þegar
veitt er með togveiðarfærum er ungviðinu
mikil hætta búin, sérstaklega ef möskvastærð-
in er mjög smá eins og er í rækju- og humar-
trollum. Með notkun þessara veiðarfæra á
grunnsævi innan við 80 faðma dýpi er mikil
hætta á að drepið sé mikið magn af seiðum og
smáfiski.
íslendingar byrjuðu innfjarðarrækjuveiðar
upp úr 1955 og humarveiðar upp úr 1958 og
almennt 1960. Þessar veiðar eiga stóran þátt í
niðursveiflu í ýsuveiðum upp úr 1966 til
1967, en þá hrapaði veiðin á ýsu úr rúmum
100 þúsund tonnum í 50 til 60 þúsund tonn
og var á því róli þar til úthafsveiðar á rækju
jukust gífurlega 1992 til 1994. Árip 1998 var
svo komið að ýsuveiðin var 31 þúsund tonn
og náðist kvótinn ekki. Ufsakvótinn náðist
ekki heldur og veiddust aðeins 27 þúsund
tonn, en við vorum á árum áður að veiða 95
þúsund og niður í 65 þúsund tonn til ársins
1995, en þá dalar veiðin svona. Ættu menn,
sem ráða og stjórna veiðunum að líta til þess
hve afli á þessum tegundum hefur minnkað
gífúrlega síðan 1984 og hafa veiðar á flestum
botnfisktegundum dregist saman frá þeim
tíma. Þessi „góða“ stjórnun er orðin heims-
fræg enda halda útgerðarmenn varla vatni yfir
hagkvæmni veiðanna.
Ef ég man rétt, þá hefur frá því að seiða-
rannsóknir hófust upp úr 1970 tvisvar
komið fram stór þorskárgangur, sem hélt
uppi þorskaflanum í fjögur til fimm ár hvor
þeirra. Þetta kom í ljós með kvarnatöku úr
afla vertíðarbáta. Þessir tveir sterku árgangar
komu á óvart því þeir mældust báðir tveir
litlir árgangar í seiðarannsóknum og kom
þetta vísindamönnum í opna skjöldu.
Frá árinu 1984 hefur olíueyðsla fiskiflotans
rúmlega tvöfaldast við veiðarnar og skuldir
útgerðarinnar fjórfaldast, svo eitthvað alvar-
legt er í gangi í útgerðinni sem stemmir ekki
við hina miklu hagkvæmni sem útvegsmenn
og löggjafinn telja að kerfið skili. Ekki er
seinna vænna að höfða mál dl að hnekkja
kvótalögunum og þeim mannréttindabrot-
um sem framin eru í skjóli þeirra. Verndun
og viðhald fiskistofna er búið að vera algjört
grín síðan kvótalögin tóku gildi árið 1984.
Þingmenn gáfu nokkrum mönnum í
þjóðfélaginu 300 milljarða króna með kvóta-
framsalinu, sí svona. Til hvers? Til að koma á
hlutabréfamarkaði á íslandi. Á dögunum
bauð forseti vor til landsins forstjóra Kaup-
hallarinnar í New York til að sýna hvað við
værum klárir hér á Fróni. Það hefúr líklega
ekki vafist fyrir forsetanum að útskýra hvaða
töfrabrögðum var beitt til þess að koma hér á
verðbréfaviðskiptum á mettíma!
Mesti þensluvaldur í hagkerfi okkar er hin
gríðarlega skuldasöfnun sjávarútvegsins á
síðustu þremur árum, en skuldirnar jukust
um 50 milljarða króna og flæða þessir fjár-
munir inn í þjóðfélagið og ekkert er á bak við
þá nema syndandi fiskurinn í sjónum og
flótti frá landsbyggðinni á suðversturhornið,
sem sprengir upp fasteignaverð og veldur
þenslunni. Þennan snjóbolta bjó ríkisstjórnin
til og stækkar hann glatt í skjóli hennar. ■
Samviskan er sett í poka
saman bara lögum hent.
Ota sínum eigin tota
okkur hinum svo um kennt.
SjÓMANNABLAÐIÐ VfKINGUR
51