Sjómannablaðið Víkingur - 01.06.2002, Blaðsíða 43

Guðlaugur Gíslason, stýrimaður
Tillitslaust framferði veiðiþjófa á
alþjóðlegu hafsvæði var aðalefni á
ráðstefnu sem haldin var í Las
Palmas á Kanaríeyjum í október
2001 af Alþjóðasambandi flutn-
ingaverkamanna, ITF: Hvað er
hægt að gera til að stoppa löglausa
starfsemi á heimshöfunum.
Taumlaus starfsemi úthafsveiði-
skipa, sem sigla undir þæginda-
fánum virðist blómstra, en hefð-
bundnar fiskveiðiþjóðir og alþjóð-
legar stofnanir standa ráðalausar á
hliðarlínunni og verða vitni að
þróun sem getur bókstaflega leitt
til eyðingar fiskistofnanna í
heimshöfunum.
Þörfin fyrir meiri vitneskju og ná-
kvæmari upplýsingar um úthafsveiðiflot-
ann undir þægindafánum, var sterklega
úndirstrikað á ráðstefnunni í Las Palmas,
þar sem 30 þátttakendur, frá fiskimanna-
samtökum innan ITF, voru samankomn-
ir.
Ráðstefnunni stjórnaði Færeyingurinn
Oli Jacobsen. Hann hefir verið formaður
fiskimannadeildar ITF frá 1980, og er
formaður Fiskimannafélags Færeyja.
Óli Jacobsen sagði í setningarræðu
sinni að úthafsveiðiflotinn sem siglir
undir þægindafánum, líka nefnt FOC
(Flag of Convenience), væri mikið
vandamál í fiskveiðistarfsemi heimsins. í
'náli hans kom einnig fram að Las
Palmas á Gran Canaria væri ekki einung-
is þekkt sem ferðamannastaður, heldur
einnig sem vinsæl fiskimannahöfn með
úðum komum FOC- fiskiskipa, sem
vinna á stórum hluta Atlantshafsins.
Til að leggja frekari áherslu á alvarleik
þessa máls luku þáttakendurnir ráðstefn-
unni með því að mótmæla í fiskihöfn-
mni. Þeir stilltu sér upp fyrir framan
sjónvarps myndavélarnar með FOC -tog-
ara í baksýn og kröfuspjöld gegn þessari
starfsemi á spænsku. Óli Jacobsen sagði
að þetta væri í fyrsla sinn á sínum meira
en 20 ára ferli sem formaður fiskimanna-
ðeildar ITF; að þáttakendur á fundum
deildarinnar efndu til slíkra mótmæla.
veioipjojum
Guðlaugur Gíslason.
Jon Whitlow deildarstjóri hjá ITF
upplýsti ráðstefnuna um FOC-baráttuna
og vísaði í því sambandi til alþjóðlegrar
áætlunar sem FAO (Matvælastofnun
Sameinuðu þjóðanna) samþykkti 23.
júní 2001, og beinist gegn ólöglegum, ó-
tilkynntum og óskipulögðum fiskveið-
um, sem á alþjóðlegu máli gengur undir
heitinu 1UU (Illegal, Unreportet, Unreg-
ulated).
Aðgerðir gegn FOC
FAO hefir hvatt aðildarríkin til að
vinna að þessum málum eftir fjórum að-
alstefnum:
* Þjófánaeftirlit - þjóðirnar skulu fylgjast
með að fiskiskip í þeirra lögsögu fylgi
ákvörðununum.
* Strandeftirlit - fylgst verði með um-
fangi fiskveið? á fiskimiðum viðkom-
andi lands.
* Hafnareftirlit - þjóðirnar skulu fylgjast
með komu og brottför skipa, rannsaka
búnað, afla og áhafnir þeirra og annað
er máli skiptir.
* Markaðseftirlit - þjóðirnar hafa skyldur
til að rannsaka varning sem skipin
setja í land eða umskipa í lögsögu
þeirra.
Hingað til hefir ekki orðið sjáanlegur
árangur af stefnumörkun FAO, og á ráð-
stefnunni kom ítrekað frarn, sú skoðun,
að reynslan sýni, að menn verða svo
sannarlega að beita þolinmæðinni þegar
urn slíkar alþjóðlegar tillögur er að ræða.
Það getur tekið ár og dag að bíða eftir að
nokkur árangur komi í sjónmál. ITF vill
því með hliðsjón af þeirri alþjóðlegu þró-
un, sém orðið hefir í þessu stóra vanda-
máli, og reynslunni nota tækifærið og
hvetja til eftirfarandi aðgerða gegn FOC-
kerfinu:
* að loka höfnum fyrir FOC-fiskiskip-
um.
* að loka mörkuðum með FOC-veiddan
fisk.
* að loka fyrirtækjum sem vinna, kaupa
eða selja FOC-veiddan fisk.
Þægindafánar eru keyri dagsins
Framkvæmdastjórn ESB hefir gefið út
42 síðna skýrslu um sameiginlega fisk-
veiðipólitík í framtiðinni. í því sambandi
mun Franz Fischler æðsti maður ESB í
fiskveiðimálum hafa bent á mikilvægi
hafnarríkiseftirlitsins við að stöðva ólög-
legar fiskveiðar, og sagt að þægindafán-
arnir væru keyri dagsins (dagens svöpe) í
siglingaheiminum.
Á ráðstefnunni í Las Palmas sagði, Jon
Whitlow, að hann túlkaði þessa fordæm-
ingu frá svo háttsettum manni í Brussel
sem sérstaka hvatningu til ITF í áfrarn-
haldandi baráttu gegn FOC-kerfinu.
í skjölum sem lögð voru fyrir rástefn-
una kom fram dökk rnynd af ástandinu
hvað varðar ofveiði á alþjóðlegum haf-
svæðum. Þar eru FOC -skip í aðalhlut-
verki. Þeir sem gera út á ólöglegan hátt
virðast telja sig vera í rétti á öllum
heimshöfum. Þeir líta á þetta allt sem
„stóra smugu,” frá ísbreiðunum við
Norðurheimskautið i norðri til Suður-
skautslandsins í suðri, þar sem Atlants-
haf, Kyrrahaf og Indlandshaf eru mikil-
vægustu veiðisvæðin.
FOC -útgerðir virðast ekki hafa neina
siðferðislega hugsun hvað varðar vernd-
un og viðgang fiskistofnanna fyrir fram-
tíðina. Þeir fiska svo lengi sem fisk er að
hafa, og setja síðan stefnuna á ný fiski-
mið.
FOC-skip eru sjáanlega ekki í neinum
Sjómannablaðið Víkingur - 43