Náttúrufræðingurinn

Årgang

Náttúrufræðingurinn - 1995, Side 112

Náttúrufræðingurinn - 1995, Side 112
jökulskeiði hafi verið einna kaldast fyrir 20.000 til 30.000 árum (Dansgaard o.fl. 1993) og hins vegar vegna þess að á þeim tíma var hvað lægst í úthöfunum (Bard o.fl. 1990). Bard o.fl. (1990) reikna út að sjávarstaða við Barbados hafi verið um 130 m lægri en nú er fyrir 22.000 árum. 14C-töluna sem kom út úr aldursgrein- ingunni þarf að leiðrétta til að fá réttan aldur, en það er ekki einfalt. Helst er við að styðjast leiðréttingu á kolefnisgrein- ingum á kóröllum gerða út frá aldri fengnum með Th/U-greiningum (Bard o.fl. 1993). Má með samanburði við þá leiðréttingu reikna með að raunaldur skelj- anna sé á bilinu 24.000 til 25.000 ár. I raun þarf aldur skeljanna ekki að koma á óvart ef litið er til þeirra niðurstaðna sem eru að birtast á þessu méli um borkjarna úr Grænlandsjökli. Rannsóknir á þeim sýna að síðasta jökulskeið einkenndist af mikl- um og snöggum hitasveiflum. Tímabilið fyrir 20.000 til 30.000 árum sýnir sig þar sem einn lengsti og stöðugasti kuldakafl- inn á jökulskeiðinu en þó með tveimur hlýsveiflum um miðbikið (Dansgaad o.B 1993). ■ STRANDLÍNAN Á VOGASTAPA Hæsta sjávarstaða á Reykjanesskaga er á Vogastapa, um 70 m y.s. (Kristján Sæ- mundsson og Sigmundur Einarsson 1980). Er hún miklu hærri og í ósamræmi við þá sjávarstöðu sem þekkt er í lok ísaldar annars staðar við Faxaflóa. Á þeim tíma sem aldursgreiningin vísar til stóð sjór nokkrum tugum metra hærra en nú. Má því ætla að á jökulskeiðum hafi jökulfargið á landinu gert betur en vega upp sjávar- borðslækkun af völdum jöklamyndunar á meginlöndum. Hinar háu strandlínur á Vogastapa kunna því að vera frá síðasta jökulskeiði eða síðjökultíma en ekki frá ísaldarlokum. ■ HEIMILDIR Bard, E., B. Hamelin, R.G. Fairbanks & A. Zindler 1990. Calibration of the l4C time- scale over the past 30,000 years using mass spectrometric U-Th ages from Barbados corals. Nature 345. 405-410. Bard, E., M. Arnold, R.G. Fairbanks & B. Hamelin 1993. 230Th-234U and l4C ages ob- tained by mass spectrometry on corals. Ra- diocarbon 35. 191-199. Dansgaard, W., Sigfús J. Johnsen, H.B. Clau- sen, D. Dahl-Jensen, N.S. Gundestrup, C.U. Hammer, C.S. Hvidberg, J.P. Steffensen, Arný E. Sveinbjörnsdóttir, J. Jouzel & G. Bond 1993. Evidence for general instability of past climate front a 250-kyr ice-core record. Nature 364. 218-220. Guðmundur Kjartansson 1955. Fróðlegar jökulrákir. Náttúrufæðingurinn 25. 154-171. Kristján Sæmundsson & Sigmundur Einarsson 1980. Jarðfræðikort af íslandi. 1:250.000. Suðvesturland. Náttúrufræðistofnun Islands og Landmælingar Islands. Kuthan, M.F. 1943. Die Oszillation, der Vulkanismus und die Tektonik von Reykja- nes. Rit náttúruvísindadeildar Háskólans í Bratislava 4. 108 bls. Munger, H. 1954. Nokkrar jarðfræðilegar athuganir á Reykjanesskaga. Lesbók Morg- unblaðsins 29. 76-81. Þorvaldur Thoroddsen 1884. Ferðir á Suður- landi sumarið 1883. Andvari 10. 1-76. (sjá einnig 1 .b. Ferðabókarinnar). ■ SUMMARY Radiocarbon age of subfossil SHELLS AT NjARÐVÍKURHEIÐI, SW'ICELAND Kuthan (1943) mentioned interglacial marine sedimentary beds in Njarðvíkurheiði and Munger (1954) reported subfossil shells from the same area. Our inspection revealed two separate sedimentary beds which may be of quite different age. The lower bed of the se- quence is shell-bearing consolidated silt- and sandstone. The upper bed in unconsolidated sand and gravel with no shells. Its originally 1 10
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116

x

Náttúrufræðingurinn

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.