Náttúrufræðingurinn

Volume

Náttúrufræðingurinn - 1995, Page 112

Náttúrufræðingurinn - 1995, Page 112
jökulskeiði hafi verið einna kaldast fyrir 20.000 til 30.000 árum (Dansgaard o.fl. 1993) og hins vegar vegna þess að á þeim tíma var hvað lægst í úthöfunum (Bard o.fl. 1990). Bard o.fl. (1990) reikna út að sjávarstaða við Barbados hafi verið um 130 m lægri en nú er fyrir 22.000 árum. 14C-töluna sem kom út úr aldursgrein- ingunni þarf að leiðrétta til að fá réttan aldur, en það er ekki einfalt. Helst er við að styðjast leiðréttingu á kolefnisgrein- ingum á kóröllum gerða út frá aldri fengnum með Th/U-greiningum (Bard o.fl. 1993). Má með samanburði við þá leiðréttingu reikna með að raunaldur skelj- anna sé á bilinu 24.000 til 25.000 ár. I raun þarf aldur skeljanna ekki að koma á óvart ef litið er til þeirra niðurstaðna sem eru að birtast á þessu méli um borkjarna úr Grænlandsjökli. Rannsóknir á þeim sýna að síðasta jökulskeið einkenndist af mikl- um og snöggum hitasveiflum. Tímabilið fyrir 20.000 til 30.000 árum sýnir sig þar sem einn lengsti og stöðugasti kuldakafl- inn á jökulskeiðinu en þó með tveimur hlýsveiflum um miðbikið (Dansgaad o.B 1993). ■ STRANDLÍNAN Á VOGASTAPA Hæsta sjávarstaða á Reykjanesskaga er á Vogastapa, um 70 m y.s. (Kristján Sæ- mundsson og Sigmundur Einarsson 1980). Er hún miklu hærri og í ósamræmi við þá sjávarstöðu sem þekkt er í lok ísaldar annars staðar við Faxaflóa. Á þeim tíma sem aldursgreiningin vísar til stóð sjór nokkrum tugum metra hærra en nú. Má því ætla að á jökulskeiðum hafi jökulfargið á landinu gert betur en vega upp sjávar- borðslækkun af völdum jöklamyndunar á meginlöndum. Hinar háu strandlínur á Vogastapa kunna því að vera frá síðasta jökulskeiði eða síðjökultíma en ekki frá ísaldarlokum. ■ HEIMILDIR Bard, E., B. Hamelin, R.G. Fairbanks & A. Zindler 1990. Calibration of the l4C time- scale over the past 30,000 years using mass spectrometric U-Th ages from Barbados corals. Nature 345. 405-410. Bard, E., M. Arnold, R.G. Fairbanks & B. Hamelin 1993. 230Th-234U and l4C ages ob- tained by mass spectrometry on corals. Ra- diocarbon 35. 191-199. Dansgaard, W., Sigfús J. Johnsen, H.B. Clau- sen, D. Dahl-Jensen, N.S. Gundestrup, C.U. Hammer, C.S. Hvidberg, J.P. Steffensen, Arný E. Sveinbjörnsdóttir, J. Jouzel & G. Bond 1993. Evidence for general instability of past climate front a 250-kyr ice-core record. Nature 364. 218-220. Guðmundur Kjartansson 1955. Fróðlegar jökulrákir. Náttúrufæðingurinn 25. 154-171. Kristján Sæmundsson & Sigmundur Einarsson 1980. Jarðfræðikort af íslandi. 1:250.000. Suðvesturland. Náttúrufræðistofnun Islands og Landmælingar Islands. Kuthan, M.F. 1943. Die Oszillation, der Vulkanismus und die Tektonik von Reykja- nes. Rit náttúruvísindadeildar Háskólans í Bratislava 4. 108 bls. Munger, H. 1954. Nokkrar jarðfræðilegar athuganir á Reykjanesskaga. Lesbók Morg- unblaðsins 29. 76-81. Þorvaldur Thoroddsen 1884. Ferðir á Suður- landi sumarið 1883. Andvari 10. 1-76. (sjá einnig 1 .b. Ferðabókarinnar). ■ SUMMARY Radiocarbon age of subfossil SHELLS AT NjARÐVÍKURHEIÐI, SW'ICELAND Kuthan (1943) mentioned interglacial marine sedimentary beds in Njarðvíkurheiði and Munger (1954) reported subfossil shells from the same area. Our inspection revealed two separate sedimentary beds which may be of quite different age. The lower bed of the se- quence is shell-bearing consolidated silt- and sandstone. The upper bed in unconsolidated sand and gravel with no shells. Its originally 1 10
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116

x

Náttúrufræðingurinn

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.