Náttúrufræðingurinn - 1995, Blaðsíða 112

jökulskeiði hafi verið einna kaldast fyrir
20.000 til 30.000 árum (Dansgaard o.fl.
1993) og hins vegar vegna þess að á þeim
tíma var hvað lægst í úthöfunum (Bard
o.fl. 1990). Bard o.fl. (1990) reikna út að
sjávarstaða við Barbados hafi verið um
130 m lægri en nú er fyrir 22.000 árum.
14C-töluna sem kom út úr aldursgrein-
ingunni þarf að leiðrétta til að fá réttan
aldur, en það er ekki einfalt. Helst er við
að styðjast leiðréttingu á kolefnisgrein-
ingum á kóröllum gerða út frá aldri
fengnum með Th/U-greiningum (Bard
o.fl. 1993). Má með samanburði við þá
leiðréttingu reikna með að raunaldur skelj-
anna sé á bilinu 24.000 til 25.000 ár.
I raun þarf aldur skeljanna ekki að koma
á óvart ef litið er til þeirra niðurstaðna sem
eru að birtast á þessu méli um borkjarna úr
Grænlandsjökli. Rannsóknir á þeim sýna
að síðasta jökulskeið einkenndist af mikl-
um og snöggum hitasveiflum. Tímabilið
fyrir 20.000 til 30.000 árum sýnir sig þar
sem einn lengsti og stöðugasti kuldakafl-
inn á jökulskeiðinu en þó með tveimur
hlýsveiflum um miðbikið (Dansgaad o.B
1993).
■ STRANDLÍNAN Á
VOGASTAPA
Hæsta sjávarstaða á Reykjanesskaga er á
Vogastapa, um 70 m y.s. (Kristján Sæ-
mundsson og Sigmundur Einarsson 1980).
Er hún miklu hærri og í ósamræmi við þá
sjávarstöðu sem þekkt er í lok ísaldar
annars staðar við Faxaflóa. Á þeim tíma
sem aldursgreiningin vísar til stóð sjór
nokkrum tugum metra hærra en nú. Má því
ætla að á jökulskeiðum hafi jökulfargið á
landinu gert betur en vega upp sjávar-
borðslækkun af völdum jöklamyndunar á
meginlöndum. Hinar háu strandlínur á
Vogastapa kunna því að vera frá síðasta
jökulskeiði eða síðjökultíma en ekki frá
ísaldarlokum.
■ HEIMILDIR
Bard, E., B. Hamelin, R.G. Fairbanks & A.
Zindler 1990. Calibration of the l4C time-
scale over the past 30,000 years using mass
spectrometric U-Th ages from Barbados
corals. Nature 345. 405-410.
Bard, E., M. Arnold, R.G. Fairbanks & B.
Hamelin 1993. 230Th-234U and l4C ages ob-
tained by mass spectrometry on corals. Ra-
diocarbon 35. 191-199.
Dansgaard, W., Sigfús J. Johnsen, H.B. Clau-
sen, D. Dahl-Jensen, N.S. Gundestrup, C.U.
Hammer, C.S. Hvidberg, J.P. Steffensen,
Arný E. Sveinbjörnsdóttir, J. Jouzel & G.
Bond 1993. Evidence for general instability
of past climate front a 250-kyr ice-core
record. Nature 364. 218-220.
Guðmundur Kjartansson 1955. Fróðlegar
jökulrákir. Náttúrufæðingurinn 25. 154-171.
Kristján Sæmundsson & Sigmundur Einarsson
1980. Jarðfræðikort af íslandi. 1:250.000.
Suðvesturland. Náttúrufræðistofnun Islands
og Landmælingar Islands.
Kuthan, M.F. 1943. Die Oszillation, der
Vulkanismus und die Tektonik von Reykja-
nes. Rit náttúruvísindadeildar Háskólans í
Bratislava 4. 108 bls.
Munger, H. 1954. Nokkrar jarðfræðilegar
athuganir á Reykjanesskaga. Lesbók Morg-
unblaðsins 29. 76-81.
Þorvaldur Thoroddsen 1884. Ferðir á Suður-
landi sumarið 1883. Andvari 10. 1-76. (sjá
einnig 1 .b. Ferðabókarinnar).
■ SUMMARY
Radiocarbon age of subfossil
SHELLS AT NjARÐVÍKURHEIÐI,
SW'ICELAND
Kuthan (1943) mentioned interglacial marine
sedimentary beds in Njarðvíkurheiði and
Munger (1954) reported subfossil shells from
the same area. Our inspection revealed two
separate sedimentary beds which may be of
quite different age. The lower bed of the se-
quence is shell-bearing consolidated silt- and
sandstone. The upper bed in unconsolidated
sand and gravel with no shells. Its originally
1 10