Náttúrufræðingurinn

Árgangur

Náttúrufræðingurinn - 1995, Síða 112

Náttúrufræðingurinn - 1995, Síða 112
jökulskeiði hafi verið einna kaldast fyrir 20.000 til 30.000 árum (Dansgaard o.fl. 1993) og hins vegar vegna þess að á þeim tíma var hvað lægst í úthöfunum (Bard o.fl. 1990). Bard o.fl. (1990) reikna út að sjávarstaða við Barbados hafi verið um 130 m lægri en nú er fyrir 22.000 árum. 14C-töluna sem kom út úr aldursgrein- ingunni þarf að leiðrétta til að fá réttan aldur, en það er ekki einfalt. Helst er við að styðjast leiðréttingu á kolefnisgrein- ingum á kóröllum gerða út frá aldri fengnum með Th/U-greiningum (Bard o.fl. 1993). Má með samanburði við þá leiðréttingu reikna með að raunaldur skelj- anna sé á bilinu 24.000 til 25.000 ár. I raun þarf aldur skeljanna ekki að koma á óvart ef litið er til þeirra niðurstaðna sem eru að birtast á þessu méli um borkjarna úr Grænlandsjökli. Rannsóknir á þeim sýna að síðasta jökulskeið einkenndist af mikl- um og snöggum hitasveiflum. Tímabilið fyrir 20.000 til 30.000 árum sýnir sig þar sem einn lengsti og stöðugasti kuldakafl- inn á jökulskeiðinu en þó með tveimur hlýsveiflum um miðbikið (Dansgaad o.B 1993). ■ STRANDLÍNAN Á VOGASTAPA Hæsta sjávarstaða á Reykjanesskaga er á Vogastapa, um 70 m y.s. (Kristján Sæ- mundsson og Sigmundur Einarsson 1980). Er hún miklu hærri og í ósamræmi við þá sjávarstöðu sem þekkt er í lok ísaldar annars staðar við Faxaflóa. Á þeim tíma sem aldursgreiningin vísar til stóð sjór nokkrum tugum metra hærra en nú. Má því ætla að á jökulskeiðum hafi jökulfargið á landinu gert betur en vega upp sjávar- borðslækkun af völdum jöklamyndunar á meginlöndum. Hinar háu strandlínur á Vogastapa kunna því að vera frá síðasta jökulskeiði eða síðjökultíma en ekki frá ísaldarlokum. ■ HEIMILDIR Bard, E., B. Hamelin, R.G. Fairbanks & A. Zindler 1990. Calibration of the l4C time- scale over the past 30,000 years using mass spectrometric U-Th ages from Barbados corals. Nature 345. 405-410. Bard, E., M. Arnold, R.G. Fairbanks & B. Hamelin 1993. 230Th-234U and l4C ages ob- tained by mass spectrometry on corals. Ra- diocarbon 35. 191-199. Dansgaard, W., Sigfús J. Johnsen, H.B. Clau- sen, D. Dahl-Jensen, N.S. Gundestrup, C.U. Hammer, C.S. Hvidberg, J.P. Steffensen, Arný E. Sveinbjörnsdóttir, J. Jouzel & G. Bond 1993. Evidence for general instability of past climate front a 250-kyr ice-core record. Nature 364. 218-220. Guðmundur Kjartansson 1955. Fróðlegar jökulrákir. Náttúrufæðingurinn 25. 154-171. Kristján Sæmundsson & Sigmundur Einarsson 1980. Jarðfræðikort af íslandi. 1:250.000. Suðvesturland. Náttúrufræðistofnun Islands og Landmælingar Islands. Kuthan, M.F. 1943. Die Oszillation, der Vulkanismus und die Tektonik von Reykja- nes. Rit náttúruvísindadeildar Háskólans í Bratislava 4. 108 bls. Munger, H. 1954. Nokkrar jarðfræðilegar athuganir á Reykjanesskaga. Lesbók Morg- unblaðsins 29. 76-81. Þorvaldur Thoroddsen 1884. Ferðir á Suður- landi sumarið 1883. Andvari 10. 1-76. (sjá einnig 1 .b. Ferðabókarinnar). ■ SUMMARY Radiocarbon age of subfossil SHELLS AT NjARÐVÍKURHEIÐI, SW'ICELAND Kuthan (1943) mentioned interglacial marine sedimentary beds in Njarðvíkurheiði and Munger (1954) reported subfossil shells from the same area. Our inspection revealed two separate sedimentary beds which may be of quite different age. The lower bed of the se- quence is shell-bearing consolidated silt- and sandstone. The upper bed in unconsolidated sand and gravel with no shells. Its originally 1 10
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116

x

Náttúrufræðingurinn

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.