Náttúrufræðingurinn

Ukioqatigiit
Ataaseq assigiiaat ilaat

Náttúrufræðingurinn - 1983, Qupperneq 13

Náttúrufræðingurinn - 1983, Qupperneq 13
sakað undafífla hér á landi áður en Ingimar fór að fást við þá, einkum þó Svíinn H. Dahlstedt og Norðmaðurinn S. O. F. Omang, en þeir skrifuðu báð- ir töluvert um þær rannsóknir og ber þar helst að nefna grein Dahlstedts frá 1904 og Omangs frá 1938. í þeirri síð- ari er getið 106 tegunda og 17 afbrigða undafífla héðan. En þó Omang hefði ferðast hér um hluta úr sumri til rann- sókna og athugað gögn héðan í söfn- um var mjög margt ógert á þessu sviði og það hafði Ingimar orðið var við, þegar hann fór að reyna að greina þá undafífla, sem hann fann á ferðum sínum. Fyrstu greinina um undafífla skrifaði Ingimar í Náttúrufræðinginn 1951 um nýtt afbrigði af fellafífli, ein- um algengasta undafíflinum hér, og þá næstu í sænska tímaritið Svensk bota- nisk tidskrift 1954. Sama ár kom líka út eftir hann í færeyska ritinu Fróð- skaparrit grein um færeyska undafífla, sem hann hafði fengið senda og var beðinn að greina, og sýnir það að hróður hans sem sérfræðings á þessu sviði var farinn að berast til annarra landa. Hann birtir svo yfirlitsgrein um undafífla í Náttúrufræðingnum 1955 þar sem hann skrifar bæði um ættkvís- lina í heild en þó einkum um íslenskar tegundir hennar og rannsóknir á þeim. Þar segir hann fjölmargar tegundir hafa komið í leitirnar hér eftir að grein Omangs frá 1938 kom út og sem lág- markstölu nefnir hann að hér muni vaxa um 170 tegundir. Loks telur hann rannsóknir á íslenskum undafíflum og samanburð við skyldar tegundir í ná- grannalöndum okkar mjög þýðingar- mikinn og geta hjálpað til að leysa spurninguna um uppruna og aldur ís- lensku flórunnar. Flestar tegundir undafífla, sem oft eru reyndar kallaðar smátegundir, æxlast þannig að fræ verða til án þess að frjóvgun eigi sér stað, þ. e. án blöndunar milli einstakl- inga. Þess vegna erfast allar stökk- breytingar á þeim frumum móður- plöntunnar sem fræ myndast úr beint til afkvæma, en þurrkast ekki út eða jafnast þar sem enginn blöndun verð- ur. Afkvæmi mynduð við slíka æxlun verða lifandi eftirmynd móðurplönt- unnar, oft margar kynslóðir eða þang- að til ný stökkbreyting verður og ný smátegund myndast, sem svo aftur getur verið stöðug kynslóð fram af kynslóð í lengri tíma. Það eru oftast smávægileg einkenni, sem skilja þess- ar smátegundir að, og krefst að- greining þeirra því mikillar ná- kvæmnisvinnu. En, eins og Ingimar segir, nákvæmur samanburður við undafífla nágrannalandanna getur ’.eitt í ljós hvaðan þeir íslensku eru ættaðir, og í þessari grein telur hann að sumir þeirra líkist mest norskum undafíflum, aðrir færeyskum, en enn aðrir bresk- um og fari þetta nokkuð eftir lands- hlutum. Helstu undafíflarit Ingimars voru skrifuð á ensku, en allar tegunda- lýsingar á latínu, og komu út hjá Vísindafélagi íslendinga. Hið fyrsta birtist 1957, grein upp á IV2 örk með lýsingum nýrra tegunda hér á landi. Þar er fyrst rakin í innangi rann- sóknasaga íslenskra undafífla, en síð- an lýst 72 nýjum tegundum og 25 nýj- um afbrigðum tegunda, og getið út- breiðslu þeirra og skyldleika við aðrar tegundir, og myndir eru af nýju teg- undunum. 1961 kom svo út 16 blaðsíðna viðbót við þessa grein og var þar lýst 10 nýjum tegundum til viðbót- 7
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148
Qupperneq 149
Qupperneq 150
Qupperneq 151
Qupperneq 152
Qupperneq 153
Qupperneq 154
Qupperneq 155
Qupperneq 156
Qupperneq 157
Qupperneq 158
Qupperneq 159
Qupperneq 160
Qupperneq 161
Qupperneq 162
Qupperneq 163
Qupperneq 164
Qupperneq 165
Qupperneq 166
Qupperneq 167
Qupperneq 168
Qupperneq 169
Qupperneq 170
Qupperneq 171
Qupperneq 172
Qupperneq 173
Qupperneq 174
Qupperneq 175
Qupperneq 176
Qupperneq 177
Qupperneq 178
Qupperneq 179
Qupperneq 180
Qupperneq 181
Qupperneq 182
Qupperneq 183
Qupperneq 184
Qupperneq 185
Qupperneq 186
Qupperneq 187
Qupperneq 188
Qupperneq 189
Qupperneq 190
Qupperneq 191
Qupperneq 192
Qupperneq 193
Qupperneq 194
Qupperneq 195
Qupperneq 196
Qupperneq 197
Qupperneq 198
Qupperneq 199
Qupperneq 200
Qupperneq 201
Qupperneq 202
Qupperneq 203
Qupperneq 204
Qupperneq 205
Qupperneq 206
Qupperneq 207
Qupperneq 208
Qupperneq 209
Qupperneq 210
Qupperneq 211
Qupperneq 212
Qupperneq 213
Qupperneq 214
Qupperneq 215
Qupperneq 216
Qupperneq 217
Qupperneq 218
Qupperneq 219
Qupperneq 220
Qupperneq 221
Qupperneq 222
Qupperneq 223
Qupperneq 224
Qupperneq 225
Qupperneq 226
Qupperneq 227
Qupperneq 228
Qupperneq 229
Qupperneq 230

x

Náttúrufræðingurinn

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.