Náttúrufræðingurinn

Ukioqatigiit
Ataaseq assigiiaat ilaat

Náttúrufræðingurinn - 1983, Qupperneq 39

Náttúrufræðingurinn - 1983, Qupperneq 39
ur benda til þess að lengri dagur örvi meira breytingu geldra sprota í frjóa hjá língresi en vallarsveifgrasi. í Rea- ding verður dagur aldrei lengri en 18 stundir. Nægði það augljóslega ekki til að mynda blómsprota hjá sumum arf- gerðum íslenska língresisins. Þar skriðu þessar arfgerðir því annaðhvort mjög seint eða alls ekki. Hábjörg (1979) skýrir frá svipaðri niðurstöðu, þegar vallarsveifgrasstofnar frá norður Noregi voru ræktaðir í suður Noregi. Hann taldi að norðlægu stofnarnir hefðu skriðið seint vegna þess að dag- ur varð ekki nógu langur í suður Nor- egi til þess að blómsprotar gætu myndast. í Reading urðu sumar íslensku arfgerðanna blaðgrónar í stað þess að mynda fræ á eðlilegan hátt. Norðlægar arfgerðir geta orðið blaðgrónar við viss skilyrði (sjá t. d. Nygren 1949, Harmer 1978). Blaðgróið língresi hef- ur þó ekki fundist villt á íslandi svo vitað sé, en Áberg (1940) hefur lýst blaðgrónu hálíngresi og skriðlíngresi í norður Skandinavíu. Ólíklegt er að blaðgróin form séu hluti af aðlögun þessara plantna að umhverfi sínu, þar sem engar blaðgrónar plöntur fundust á Korpu. Sennilega hefur blómmynd- un hjá íslensku língresisplöntunum truflast og þær því orðið blaðgrónar í Reading við að vaxa við hitastig og daglengd, sem þær höfðu ekki að- lagast (Ryle 1965, Latting 1972). Athyglisvert er að dagur var styttri þegar íslenska vallarsveifgrasið skreið en þegar íslenska língresið skreið. I norsku vallarsveifgrasi myndast blóm- sprotar snemma á haustin hjá norð- lægum stofnum (Hábjörg 1978). Ef slíkt hið sama gerist hjá íslenska vall- arsveifgrasinu, er myndun blómsprota ekki háð daglengd að vori og hitastig ræður mestu um hversu hratt puntur- inn þroskast. Myndun blómsprota hjá língresi verður aftur á móti sennilega ekki fyrr en um vorið, eftir að plantan hefur vaknað úr vetrardvala og dagur er orðinn langur. Ýmsar athuganir hafa sýnt að meiri áhersla er lögð á kynlausa æxlun með ofanjarðar- eða neðanjarðarrenglum í stað kynæxlunar með fræi hjá þeim plöntum sem slíkt er mögulegt, eftir því sem umhverfið verður harðneskju- legra (sjá t. d. Mooney og Billings 1961, Whigham 1974). Kom það greinilega í ljós hjá vallarsveifgras- stofnunum í Reading. Blómsprota- hlutfall bresku stofnanna, sem komu úr mildasta loftslaginu var hærra en ís- lensku stofnanna. Auk þess var blóm- sprotahlutfall villtu stofnanna frá Gullfossi og Skálafelli lægra en hinna íslensku stofnanna, bæði í Reading og Korpu. Blómsprotahlutfall bresku stofnanna var aftur á móti miklu lægra á Korpu en í Reading. Það bendir til þess að plönturnar hafi skort orku og hitastig hafi verið of lágt til þess að blómsprotar mynduðust á eðlilegan hátt. í Reading olli stopult skrið hjá lín- gresisstofnunum frá Sámsstöðum og Akureyri lágu blómsprotahlutfalli. Aftur á móti var hlutfall blómsprota miklu hærra hjá villtu língresisstofnun- um íslensku en samsvarandi vallar- sveifgrasstofnum, einkum í Reading. Eflaust endurspeglar þetta tak- markaða hæfileika língresisins til þess að fjölga sér með kynlausri æxlun og breiðast út með jarðrenglum á sama hátt og sveifgrasið. Því er lögð meiri 29
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148
Qupperneq 149
Qupperneq 150
Qupperneq 151
Qupperneq 152
Qupperneq 153
Qupperneq 154
Qupperneq 155
Qupperneq 156
Qupperneq 157
Qupperneq 158
Qupperneq 159
Qupperneq 160
Qupperneq 161
Qupperneq 162
Qupperneq 163
Qupperneq 164
Qupperneq 165
Qupperneq 166
Qupperneq 167
Qupperneq 168
Qupperneq 169
Qupperneq 170
Qupperneq 171
Qupperneq 172
Qupperneq 173
Qupperneq 174
Qupperneq 175
Qupperneq 176
Qupperneq 177
Qupperneq 178
Qupperneq 179
Qupperneq 180
Qupperneq 181
Qupperneq 182
Qupperneq 183
Qupperneq 184
Qupperneq 185
Qupperneq 186
Qupperneq 187
Qupperneq 188
Qupperneq 189
Qupperneq 190
Qupperneq 191
Qupperneq 192
Qupperneq 193
Qupperneq 194
Qupperneq 195
Qupperneq 196
Qupperneq 197
Qupperneq 198
Qupperneq 199
Qupperneq 200
Qupperneq 201
Qupperneq 202
Qupperneq 203
Qupperneq 204
Qupperneq 205
Qupperneq 206
Qupperneq 207
Qupperneq 208
Qupperneq 209
Qupperneq 210
Qupperneq 211
Qupperneq 212
Qupperneq 213
Qupperneq 214
Qupperneq 215
Qupperneq 216
Qupperneq 217
Qupperneq 218
Qupperneq 219
Qupperneq 220
Qupperneq 221
Qupperneq 222
Qupperneq 223
Qupperneq 224
Qupperneq 225
Qupperneq 226
Qupperneq 227
Qupperneq 228
Qupperneq 229
Qupperneq 230

x

Náttúrufræðingurinn

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.