Náttúrufræðingurinn

Árgangur

Náttúrufræðingurinn - 1983, Blaðsíða 219

Náttúrufræðingurinn - 1983, Blaðsíða 219
1600—1900 er skrifuð á léttu og skemmti- legu máli og blessunarlega lausu við skrúðmælgi, en þó vilja setningaroft verða heldur langar. Frágangur bókarinnar er með ágætum, prentvillur fáar og meinlitl- ar, þó er rétt að benda á að í 8. línu að ofan á bls. 129 á að standa síra Björns, en ekki síra Bjarna. Myndir af náttúrufræðingun- um koma í tveimur skömmtum og eru raunar aðeins á 4 síðum og finnst mér þar óþarflega til sparað. Það hefði einnig gefið bókinni meira gildi að hafa í henni fleiri myndir, t. d. úr hinum gömlu ritum, rit- handarsýnishorn eða þvíumlíkt. Einnig hefði verið gagnlegt að hafa dálítið ítar- legri inngang, sem segði frá tilurð og skipan verksins, því svona bók er varla unnin í snarheitum. Eftir að hafa lesið bókina varð þeirri spurningu ekki hrundið frá, hvort aðeins 18 menn hafi unnið við náttúrufræðirann- sóknir í heil 300 ár. Nú verður því vand- svarað hvað gefur tilefni til nafnbótarinnar náttúrufræðingur, og verða víst misjöfn svörin eftir því hver er til svara. Því sakna ég örlítið ítarlegri inngangs er greindi frá þessu og því hvað ártalið 1900 í raun þýðir. Er miðað við að fyrir aldamótin 1900 hafi ekki verið fæddir fleiri góðir og gildir nátt- úrufræðingar, eða er miðað við starfsævi þeirra og er þá oftalið í bókinni? Mér finnst raunar í bókinni hefði átt að minnast á fleiri menn, en fjallað er um eftirtalda: Odd Einarsson biskup, Gísla Oddsson biskup, Jón Guðmundsson lœrða, Pórð Porkelsson Vídalín, Eggert Ólafsson, Bjarna Pálsson, Ólaf Olavius, Svein Páls- son, Odd Hjaltalín, Jónas Hallgrímsson, Benedikt Gröndal, Porvald Thoroddsen, Ólaf Davíðsson, Stefán Stefánsson, Bjarna Sœmundsson, Helga Jónsson, Helga Pjet- urss og Guðmund G. Bárðarsson. Allt eru þetta miklir merkismenn. Mér finnst þó eitthvað vanta og til gamans vildi ég bjóða þá fram í þessarri ritfregn. Þeir eru: Oddi Helgason eða Stjörnu-Oddi á 12. öld (stjörnufræðingur), Arngrímur lærði 1568-1648 (greinir frá eldgosum, hafís og framgangi jökla), Guðbrandur Porláksson biskup 1542-1627 (gerði landakort af landinu, sýndi jöklana), Pórður Porláks- son 1674—1697 (íslandslýsing), Jón Sœm- undsson d. 1733 (lýsti Mývatnseldunt 1724—29 og hefur sú lýsing verið í háveg- um höfð í sambandi við nýafstaðna Kröflu- elda), Jón Steingrímsson 1728-1791 (glögg lýsing á Skaftáreldum ritaði og um Kötlu), Magnús Stephensen 1762 — 1833 (vegsummerki og afleiðing Skaftáreldanna 1783—84), Markús Loftsson bóndi í Hjör- leifshöfða 1828—1906 (Rit um jarðelda á íslandi útg. 1880), Jakob Líndal bóndi, 1880—1951 (jarðfræði norðurlands, braut- ryðjandi í jarðvegsrannsóknum), Pálmi Hannesson 1898-1956 (náttúruskoðari og ritaði um jarðfræði) vann með Niels Nilsen og Arne Noe-Nygaard), Porkell Porkels- son veðurfræðingur (rannsóknir í veður- fræði, jarðfræði og jarðhita), Jón Eyþórs- son 1895 — 1968 (veðurfræði og jökla- fræði). Vel er hugsanlegt að ástæða sé til að minnast á fleiri, eins og til dæmis Björn Halldórsson \ Sauðlauksdal á 18. öld og Hannes Finnsson biskup sem ritaði „Mannfækkun í hallærum“ og vildi með því riti stappa stálinu í samlanda sína, er voru að veslast upp í eyrnd og volæði útaf veðrinu. Eins og er greinilegt af framantaldri mannaþulu er þar flest manna á jarð- fræðisviðinu og er það vegna minnar eigin sérfræði. Gæti ekki verið að sama hafi hent Steindór, þótt vissulega séu nefndir í bókinni allra greina menn? Vorra tíma jafnréttindafólk mun og reka augun í að engin kona er talin upp hjá Steindóri eða mér og mætti einhver bæta úr þeirri fá- fræði, sé ástæða til. Þrátt fyrir að fleiri mætti nefna til bókar- innar finnst mér hún hin besta lesning og vil ég eindregið hvetja menn til að kynnast þessum sómamönnum sem Steindór fjallar um, störfum þeirra og starfsaðstöðu. Þeim Steindóri og Menningarsjóði vil ég þakka þetta gagnmerka framtak. Helgi Torfason 199
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172
Blaðsíða 173
Blaðsíða 174
Blaðsíða 175
Blaðsíða 176
Blaðsíða 177
Blaðsíða 178
Blaðsíða 179
Blaðsíða 180
Blaðsíða 181
Blaðsíða 182
Blaðsíða 183
Blaðsíða 184
Blaðsíða 185
Blaðsíða 186
Blaðsíða 187
Blaðsíða 188
Blaðsíða 189
Blaðsíða 190
Blaðsíða 191
Blaðsíða 192
Blaðsíða 193
Blaðsíða 194
Blaðsíða 195
Blaðsíða 196
Blaðsíða 197
Blaðsíða 198
Blaðsíða 199
Blaðsíða 200
Blaðsíða 201
Blaðsíða 202
Blaðsíða 203
Blaðsíða 204
Blaðsíða 205
Blaðsíða 206
Blaðsíða 207
Blaðsíða 208
Blaðsíða 209
Blaðsíða 210
Blaðsíða 211
Blaðsíða 212
Blaðsíða 213
Blaðsíða 214
Blaðsíða 215
Blaðsíða 216
Blaðsíða 217
Blaðsíða 218
Blaðsíða 219
Blaðsíða 220
Blaðsíða 221
Blaðsíða 222
Blaðsíða 223
Blaðsíða 224
Blaðsíða 225
Blaðsíða 226
Blaðsíða 227
Blaðsíða 228
Blaðsíða 229
Blaðsíða 230

x

Náttúrufræðingurinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.