Náttúrufræðingurinn - 1984, Blaðsíða 79

Ævar Petersen:
Fuglanýjungar:
Kynning á samstarfi dýrafræði-
deildar Náttúrufræðistofnunar
og fuglaathuganamanna*
INNGANGUR
Um áratuga skeið hefur Náttúru-
fræðistofnun íslands staðið að rann-
sóknum á fuglum hér á landi. Einn
þáttur þeirrar starfsemi hefur verið að
fylgjast með komum svonefndra flæk-
ingsfugla hingað til lands, en þær at-
huganir hafa einkum byggst á sam-
vinnu við fuglaáhugamenn. Mjög
miklum gögnum hefur verið safnað,
sérstaklega seinustu 45 ár, en verulega
hefur staðið á því, að upplýsingarnar
hafi verið birtar.
í nokkur ár hefur starfað óformleg-
ur vinnuhópur fuglaathuganamanna
og Náttúrufræðistofnunar. Hlutverk
hans er að stuðla að útgáfu gagna um
flækingsfugla á íslandi. Þetta verkefni
er tekið hér til umræðu, starfssvið
vinnuhópsins kynnt og gerð grein fyrir
því um hvaða fuglategundir verður
fjallað.
Greinar unnar innan ramma þessa
verkefnis, verða merktar eins og sést
hér neðanmáls, enda þótt ýmsir höf-
undanna starfi ekki á Náttúrufræði-
stofnun. Þetta er gert af þeirri ástæðu,
að Náttúrufræðistofnun hefur haldið
þessum gögnum að mestu til haga, og
starfsmenn stofnunarinnar hafa lagt
ómælda vinnu í að varðveita gögnin,
* Flækingsfuglar á íslandi. 1. grein:
Náttúrufræðistofnun íslands.
koma þeim þannig fyrir, að þau séu
aðgengileg og vinna úr þeim. Það var
einkum Finnur Guðmundsson sem
hafði forgöngu um þetta, en honum
entist ekki aldur til að fullvinna gögnin
eins og hann hafði ætíð ætlað sér. Það
hefur því fallið í hlut vinnuhópsins að
ganga frá gögnunum til birtingar.
FJÖLDI FUGLATEGUNDA SEM
SÉST HEFUR HÉRLENDIS
Mörgum þykir efalaust undravert,
að alls hafi liðlega 300 tegundir fugla
sést á Islandi. Af þeim verpa hér ein-
ungis um 70 að staðaldri, en um 15 teg-
undir til viðbótar hafa fundist verp-
andi í eitt eða fleiri skipti. Sumar teg-
undanna sem falla í síðari hópinn eru
e. t. v. reglulegirenákaflegasjaldgæf-
ir varpfuglar í landinu.
Af þessum rúmlega 300 tegundum,
er nálægt helmingur sárasjaldséður á
íslandi. Um 20% tegundanna hafa sést
aðeins einu sinni, og nýjar tegundir
bætast í hópinn á hverju ári. Síðastlið-
in 45 ár hafa að jafnaði bæst við 3—4
nýjar tegundir á ári.
SKILGREININGAR
Áður en Iengra er haldið, þykir rétt
að gera nánari grein fyrir því, hvaða
fuglategundum er ætlað að gera skil í
Náttúrufræðingurinn 53 (1-2), bls. 73-82, 1984
73