Náttúrufræðingurinn - 1984, Blaðsíða 28

allri umfjöllun um það er því sleppt
hér.
50x50 cm reitum var komið fyrir
með jöfnu millibili á sniðlínu (2. mynd
b). Þar sem gróður var mjög einsleitur
á löngum kafla var þó haft lengra bil
milli reita. Alls voru reitirnir 87 að
tölu.
Gróðurmælingar
Þekja gróðurs var mæld í reitunum
með oddamælingaraðferðinni. í stuttu
máli felst aðferðin í því, að teinn er
rekinn niður um gróðurþekjuna og
skráð hvaða tegundir hann snertir.
Aðalkostur oddamælingaraðferðar-
innar er að hún verður að teljast nokk-
uð hlutlaus, t. d. í samanburði við
hvers kyns þekjumat. Helstu ókostir
hennar eru í fyrsta lagi, að hún getur
reynst erfið í notkun við mælingar á
mjög hávöxnum gróðri. I öðru lagi er
nokkur hætta á ofmati á þekju.
Skekkjan er minni við mælingu
breiðblaða tegunda en mjóblaða eins
og grasa, og skekkjan verður minni
eftir því sem mælt er með grennri teini
(Goodall 1952, Winkworth 1955).
Skekkjuna er einnig hægt að minnka
með því að hafa teininn vel yddan og
skrá snertingar plantnanna við oddinn
jafnóðum á leið hans niður gróður-
þekjuna í stað snertinga við sjálfan
teininn eftir að hann hefur verið rek-
inn niður (Ingibjörg Svala Jónsdóttir
1981). Fyrir þá sem áhuga hafa á að
kynna sér oddamælingaraðferðina
nánar má benda á ritgerðir eftir Levy
og Madden (1933), Drew (1944),
Whitman og Siggeirsson (1954), Wil-
son (1960), Mueller-Dombois og Ell-
enberg (1974) auk ofannefndra.
Við Lómatjarnir var notaður sér-
staklega hannaður trérammi (2. mynd
a). Með þessum ramma var hægt að
skrá snertingar 100 jafndreifðra odda í
hverjum 50x50 cm reit. í þekjumæling-
um er nákvæmast að skrá allar þær
tegundir sem oddurinn snertir á leið
sinni niður um gróðurþekjuna, eða
jafnvel allar snertingar við plöntur.
Þetta þótti hins vegar of seinlegt verk
og var gripið til þess ráðs að greina
hversu mörg gróðurlög voru í hverjum
reit áður en mælingar hófust, þrátt
fyrir að það kynni að auka persónu-
bundna skekkju. Gróðurlögin gátu
verið flest þrjú, svarðlag, miðlag
°g yfirlag. Yfirleitt var vandalítið að
greina þessi lög og var þá eftirfarandi
haft í huga: Planta var einungis skráð í
yfirlag ef sýnt var, að aðrar plöntur
lágvaxnari yxu í skugga hennar, án
þess að vera í svarðlagi. Minna mat
þurfti við greiningu á svarðlaginu og
var síðasta snertingin skráð þar. Teg-
undirnar sem mynduðu yfirlagið voru
einkum víðirunnar og einir og stöku
sinnum hávaxinn fjalldrapi og mjög
hávaxnar jurtir. Miðlagið mynduðu
lyngtegundir, fjalldrapi og hávaxnar
jurtir. Svarðlagið mynduðu mosar,
fléttur, lágvaxnar jurtir og lyng. Einn
oddur (skráð snerting) var látinn sam-
svara 1% þekju í viðkomandi gróður-
lagi. Þegar skráningu odda var lokið í
hverjum reit, var kannað hvort þar
fyndust tegundir, sem ekki höfðu
komið undir odd, og þær skráðar sér-
staklega sem tegundir með minna en
1% þekju.
Jarðvegsathuganir
Nokkrar jarðvegsathuganir voru
gerðar á sniðunum. Auk almennra lýs-
inga voru tekin tvenns konar sýni
22