Náttúrufræðingurinn - 1988, Síða 13

3. mynd. Þjórsárhraunið myndar strandlengjuna milli Ölfusár og Þjórsár og teygir sig
víðast mörg hundruð metra út fyrir fjöruborð. - The Pjórsá lava forms the reefy shore
between the rivers Þjórsá and Ölfusá in South Iceland and stretches several hundreds of
metres subaqueously out from the shore. (MyndIphoto Árni Hjartarson).
fléttaðar á Skeiðum og í Flóa. Hraunið
hefur aðskilið þær og markað þeim fasta
rás sitt hvoru megin við sig. Því hefur
meira að segja tekist að þröngva Þjórsá
um sund í gegn um holtin hjá Urriða-
fossi. í vatnavöxtum hefur Þjórsá þó alla
tíð flætt talsvert um hraunið, einkum á
Skeiðum.
SJÁVARBORÐ Á TÍMUM
ÞJÓRSÁRHRAUNSGOSSINS
Ströndin milli Þjórsár og Ölfusár hefur
tekið afgerandi breytingum við hraun-
rennslið. Lítið er hægt að segja til um
legu strandarinnar fyrir Þjórsárhrauns-
gosið. Ljóst er þó, að hraunið hefur fært
hana eitthvað fram.
Við Eyrarbakka og Stokkseyri og víða
um neðanverðan Flóa er hraunbotninn
15-20 m undir sjávarmáli. Margir hafa
bent á að sjávarborð hafi sýnilega legið
töluvert neðar á þessum tíma en síðar
varð, eða allt að 20 m undir núverandi
sjávarmáli. Þetta fær þó varla staðist.
Hraunið teygir sig í sjó fram, víða mörg
hundruð metra út fyrir fjörukambinn.
Hraunbrúnin er undir stórstraumsfjöru-
borði og rís aldrei úr sjó (3. mynd). í
gögnum frá Sjómælingum íslands sést að
hraunjaðarinn fram undan Eyrarbakka-
höfn er um 1 km utan við ströndina (800
m utan við stórstraumsfjöruborð).
Hraunjaðarinn í sjónum er um 10 m hár.
7