Náttúrufræðingurinn - 1988, Qupperneq 39

3. mynd. Vatnamýs úr Bakkatjörn, Eyjafirði, Ijósmyndaðar á fundarstað 16. ágúst 1982. -
False lake ballsfrom Bakkatjörn lagoon, Eyjafjördur, photographed in situ on Augustló,
1982. (Ljósm.tphoto Helgi Hallgrímsson).
Vatnamýsnar frá Holtavörðuvatni
eru greinilega betur mótaðar en hinar
(sjá 1. & 2. mynd). Þær eru því sem
næst kringlóttar; eru líklega eldri, svo
framarlega sem umhverfisþættir, sem
áhrif hafa á myndun þeirra, hafi verið
eins í báðum vötnunum. Vatnamýsnar
úr Hádegisvatni eru á mismunandi
myndunarstigum, sumar kringlóttar,
aðrar meira sporöskjulaga, en út úr
einum vafninganna stóðu mosatjásur í
allar áttir sem gera útlit hans fremur
óreglulegt. Hann mældist u.þ.b. 56 x
30 x 17 mm að stærð. Vatnamýsnar úr
Bitrufirðinum lágu innan um mosa-
flyksur, sem síðar gætu hafa orðið að
vatnamúsum. Vatnamýsnar úr Hádeg-
isvatni eru ólíkar kúlunum frá Holta-
vörðuheiði að því leyti, að þær höfðu
greinilega legið í meiri botneðju, enda
var nokkur aur í þeim. Fyrir bragðið
eru þær stökkari, og hafði ein þeirra
brotnað í tvennt í geymslu.
Vatnamýs eru þekktar erlendis frá,
t.d. á Norðurlöndum og í N-Ameríku
(Luther 1979, Schloesser, Hiltunen &
Owens 1983, Tirén 1983). Þær hafa
bæði fundist í vötnum og í sjó. Luther
(1979) hefur dregið saman ágætt yfirlit
um vatnamýs og aðrar kúlulaga mynd-
anir sem finnast í vatni. Hann getur
margra heimilda um þetta efni. Slík
kúlulaga fyrirbrigði setur hann í þrjá
megin flokka:
33