Náttúrufræðingurinn

Árgangur

Náttúrufræðingurinn - 1988, Síða 43

Náttúrufræðingurinn - 1988, Síða 43
Jörundur Svavarsson og Stefan Mattson: Nýjar sambýlis- og sníkju- krabbaflær fundnar við ísland Það hefur Iengi verið þekkt að ýmis krabbadýr (Crustacea) lifa í sambýli við aðrar lífverur, eða jafnvel sníki á þeim. Flest af þessum dýrum tilheyra flokknum Copepoda, þ.e. eru krabba- flær, eins og hin algenga rauðáta. Þekktar eru nokkuð yfir þúsund teg- undir sníkju- og sambýliskrabbaflóa. Sambýlis- og sníkjudýr eru þó ekki jafn algeng innan allra ættbálka krabbaflóa. Sambýlisdýr er einkum að finna innan ættbálksins Cyclopoida, en innan ættbálkanna Siphonostoma- toida og Poecilostomatoida eru ein- göngu sníkjudýr. Sníkjulífi eða sam- býlislifnaðarhættir fyrirfinnast ekki innan ættbálks rauðátunnar, Calan- oida, og aðeins fáeinar tegundir Harpacticoida (botnkrabbaflær) lifa í sambýli við aðrar lífverur. Hýslar krabbaflóa eru fjölbreytileg- ir. Fjöldi tegunda hefur fundist í eða á fiskum, burstaormum (Polychaeta), lindýrum (Mollusca), skrápdýrum (Echinodermata), möttuldýrum (Tuni- cata) og einnig í eða á öðrum krabba- dýrum. Sníkju- og sambýliskrabbaflær hafa oft ákaflega furðulega líkams- byggingu og fátt eitt bendir til upp- runa þeirra. Enda er algengt að þær lifi meginhluta lífs síns innan í hýsli og nærist á fæðu hans eða á honum sjálf- um. Lirfur (nauplius) krabbaflónna eru þó hefðbundar í útliti og líkjast lirfum annarra krabbaflóa. Karldýr eru oft ósérhæfðari og smærri en kvendýr. í hefti 34 í 3. bindi safnritsins Zoo- logy of Iceland er fjallað um sníkju- og sambýliskrabbaflær við ísland (Stephensen 1940). Þar er getið 44 tegunda, sem flestar sníkja á fiskum, en aðeins 10-11 tegundir eru sníkju- eða sambýlisdýr hryggleysingja. Astæður þess að svo fárra dýra í sam- býli við hryggleysingja er getið hér- lendis eru margar, en megin ástæðan er eflaust að þessari grein dýrafræði hefur ákaflega lítið verið sinnt hér- lendis. Hér verður greint frá tveimur krabbaflóategundum áður óþekktum hér við land. Þær lifa í tengslum við hryggleysingja, hvor um sig á sinn sér- staka hátt. Dýrunum var safnað af Jóni Bogasyni og kunnum við honum bestu þakkir fyrir að leyfa okkur að skoða þau. Þessi dýr eru Schizo- proctus inflatus Aurivillius, 1885 og Asterocheres lilljeborgi Boeck, 1859. Náttúrufræðingurinn 58 (1), bls. 37-41, 1988 37

x

Náttúrufræðingurinn

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.