Náttúrufræðingurinn - 1959, Blaðsíða 45

NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN
39
hefur safnazt fyrir. Hanga greinarnar niður. Ræktaðir eru aðal-
lega kynbættir jólakaktusai', ýmis afbrigði með stór og fögur blóm,
fagurrauð eða hvítleit, ýms litbrigði. Blómgast um jólaleytið og
er þá mjög skrautlegur, alsettur hangandi blómum. Jólakaktus
er oft græddur á stofn annarra kaktustegunda. Tekst mörgum vel
að græða kaktusa saman og „búa þannig til“ býsna einkennilegar
jurtir.
Við íslendingar erum flestir lítt kunnugir í ríki kaktusanna í
Vesturheimi, en framanskráðar frásagnir ættu að geta gefið dálitla
liugmynd urn þá furðulegu gróðurveröld, sem ekki er síður sér-
stæð en hin forna menning Inkanna og Aztekanna.
HEIMILDARIT
Hylander. 1944. Tlie World of Plant Life. New York.
Holzhansen. 1941. Odlade Vaxter III. Stokkhólmi.
Slœðingar jurta og nýir fundarstaðir.
Garðahjálmgras er áleitið illgresi sums staðar á jarðhitasvæðum.
í Haukadal og Laug í Biskupstungum vex það í stórum breiðum,
líkt og runnar að sjá, í kartöflugörðum, 40—60 cm liátt. Það ber
smá, rauðleit blóm og stinnhærða, stingandi liðahnúta á stöngli.
Sumarið 1958 sá ég sjaldgæfan ættingja þess, Gullhjálmgras (Gale-
ojjsis speciosa) í gömlum kartöflugarði á Mýrum í Villingaholts-
hreppi í Árnessýslu. Var það mjög þroskalegt, stóð í blóma og náði
upp yfir kartöflugrösin 40—75 cm hátt. Sum eintök báru fullþroska
fræ. Gullhjálmgras líkist garðahjálmgrasi, en blómkróna þess er
ljósgul, nema miðflipi neðri varar, er fjólublár. Gullhjálmgrasið
mun hafa vaxið þarna í mörg ár. Áður aðeins fundið í Reykjavík
og á Grafarbakka í Hrunamannahreppi. Vex villt og sem slæðing-
ur á ökrum í Mið- og Austur-Evrópu og víðar. Flipatvítönn (Lami-