Náttúrufræðingurinn - 1938, Blaðsíða 24

18 NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN
.ii;:iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
Vilji menn skilja fuglamál, má drepa hrafn, skera úr
honum hjartað, og geyma í munni sér undir tungunni. Einnig
má taka bláa haukstungu, láta hana liggja í hunangi í tvo daga
og þrjár nætur og bera síðan undir tungu sér, en ekki annars
staðar í munninum, því hún er eitruð.
Munnmæli um nátthrafna eru til í ýmsum löndum. Á ís-
landi var sagt að hrafnar þeir, sem görguðu á nóttunni, væru
ekki reglulegir hrafnar, heldur sálir óguðlegra manna. í Dan-
mörku hafa svipaðar sagnir gengið um þann fugl, sem með
réttu ber nafnið „nátthrafn“ (Caprimulgus europæus).
í sumum sveitum var sagt, að þegar maríuerla sæist, vissi
það á skipakomu.
Annars er maríuerlan eins og kunnugt er, einhver mesti
uppáhaldsfugl íslendinga og er það almennings trú, að sá sem
eyði eggjum hennar, og verði ólánsmaður upp frá því.
Vilji maður eignast ,,sprengirót“, til þess að ná með fjár-
sjóðum, á maður að búa til hurð með lás og lykli og loka með
því maríuerluhreiðri þegar fuglinn er fjarverandi. Þegar hann
kemur heim til eggja sinna og unga og finnur hreiðrið
læst, sækir hann lásagras, snertir hurðina með því, eða stingur
því í skráargatið, en þá opnast hurðin skyndilega, og því heitir
það lásagras. Taka skal grasið af fuglinum, þegar hann er að
bera það að hurðinni, og má nota það síðan þegar maður vill.
Varast verður sá, er grasið tekur, að ganga nokkurn tíma ber-
höfðaður upp frá því, því fuglinn leitar hefnda, og situr um
færi til þess að koma banvænum eiturormum á þann, sem gras-
ið tók.
Girnist menn að eignast lausnarsteina, skal þessum ráð-
um fylgt: „Á Vitusmessunótt (15. júní), skal gengið í arnar-
hreiður, og bundið band um gogg unganna, sem þá eru enn
ófleygir. Þegar örnin kemur heim og sér hvernig komið er,
gerir hún ýmsar tilraunir til þess að hjálpa ungunum og viðar
að sér ýmsum steinum, sem hún heldur að geti leyst böndin.
Að lokum reynir hún lausnarstein, og hann leysir böndin. Sum-
ir segja að örnin sæki þrjá steina með mismunandi litum, og
reyni hvern á fætur öðrum, þangað til hún finnur þann rétta.
Sé maður ekki reiðubúinn til þess að taka steininn, flýgur örnin
með hann út á fertugt dýpi og sekkur honum þar, svo að eng-
inn annar geti notað hann seinna. Aðrir halda því fram, að