Náttúrufræðingurinn - 1938, Blaðsíða 44

38 NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN
IIIIIIIIIIIIMIIII lllllllllllllllllllllllllllllllll IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIII
Dr. Dannmeyer hefir ritað nokkuð um mælingar sínar í
„Deutsche Islandforschung 1930, Band II“, bls. 73—87.
II. Sólskinsstundir.
Veðurfar eða loftslag á tilteknu svæði eða einstökum stað er
oftast miðað við meðaltöl af hita, úrkomu og veðurhæð. Þar við
má bæta sólargangi og sólfari, þ. e. hve lengi sólar nýtur að jafn-
aði á árstíð hverri og yfir árið í heild. Sólargangur fer vitanlega
eftir hnattstöðu og landslagi, þ. e. hve lengi sólin getur verið yfir
sjóndeildarhring á ýmsum árstíðum. Sólfarið fer eftir því, hve oft
og lengi sést til sólar, þegar hún er ,,á lofti“. Það fer mjög eftir
skýjahulu, og má út frá henni nokkuð reikna út sólfarið í mánuði
hverjum. Miklu öruggara er þó að mæla, hve lengi sólin skín á
hverjum degi yfir allt árið.
Sólskinsstundir eru venjulega mældar með því að láta geisla
sólarinnar falla á hnöttótta glerkúlu, sem safnar þeim í einn
brennidepil á dökkleitan pappír. Geislinn brennir þá rauf í papp-
írinn, þegar sólskin er. Þó getur sólskinið verið svo dauft, þegar
mikil móða er 1 loftinu eða sólin mjög lágt á lofti, að það taki
ekki á pappírinn.
Sólskinsstundir hafa verið mældar á þennan hátt á Veður-
stofunni í Reykjavík síðan 1923. Áður hafði sólskin verið mælt á
Vífilsstöðum árin 1920—22.
Þá er sólskinsmælir á Akureyri og mælingar þaðan reglu-
bundnar síðan árið 1928.
Loks hefir Hákon bóndi Finnsson á Borgum í Hornafirði
,,talið saman“ sólskinsstundir á degi hverjum heima hjá sér í
full 16 ár samfleytt. Hákon hefir ekki haft neinn sólskinsmæli og
fáir hafa vitað um þessar athuganir hans, enda mun það vera eins-
dæmi, að einyrki taki slíkar rannsóknir upp af eigin hvötum og
haldi þeim áfram óslitið um langt árabil. Til þess að bjarga þess-
um athugunum frá gleymsku og glötun, er sólskinstafla Hákonar
prentuð hér í heild, eins og hann hefir að mestu sjálfur gengið frá
henni, yfir árin 1922—1937. Þar er tilgreint hve marga daga í
hverjum mánuði hefir sézt til sólar og hve margar sólskinsstundir
hafa samtals orðið yfir mánuðinn. Þá eru tilsvarandi tölur fyrir
hvert ár og meðaltal sólskinsstunda í hverjum mánuði samkvæmt
þessum 16 ára athugunum. Að lokum eru svo athuganir Hákonar
bornar saman við tilsvarandi mælingar í Reykjavík og á Akureyri.